İnsan ve Kültür
İÇİNDEKİLERÖnsözİçindekiler Tablolar Şekiller I. TARİHÇE «İnsanoğlu'nun Serüveni!» 1. ANTROPOLOJİNİN DOĞUŞU Herodot ve Tarih - İnançlar ve Sosyal Bilimler: Etno-santrizm - Homosantrizm - Ceosantrizm - Kilise Yanıl-mış mıydı? - Geziler ve Yeni Sorular - Taşların Dili ve Filozofların Söyledikleri - Kemikler ve Yeni Taşlar - Ay-dınlanma Çağı ve Etnografya - Arkeoloji Kuruluyor -Jeoloji Doğuyor - Yeni Geziler Yeni Teoriler - Etnograf-yacı Evrimciler - İnsan ve Maymun.: Kim Kimin Atası? -Neandertal İnsan - Cava İnsanı ve Ötekiler - Australopi-tek - Paleantropoloji - Kültürel Antropoloji ve Etnoloji -Psikoloji ve Psikiyatri: Bilinç ve BiLinçdışı - Özet - Kay-naklar ve Okuma Listesi. 2. «IRK»LA AÇIKLAMANIN SINIRLARI Bütün İnsanlar Bir «Aile» - Irk'ın Tanımı - Fcnotipler ve Genotiplcr - Kromozomlar ve Genler - Mendcl Ka-nunları - Gen Biyolojisine Göre - Kan Grupları - PTC Deneyi - Mutasyon - Doğal Ayıklama - Genetik Kayma -Kültürel Seçicilik - Kaç Çeşit Irk? - Evrim Konusunda Yeni Görüşler - Irkların Kökeni - Özet - Kaynaklar ve Okuma Listesi. 3. SOSYAL BİLİMLER VE ANTROPOLOJİ Antropoloji: Nasıl Bir Bilim? - Konu ve Amaç - Antropo-lojinin Temel Bilimleri - Antropolojinin Dalları - Termi-noloji Farkları - Antropolojinin Yöntemi; Doğa Tarihi -Arkeoloji, Ekoloji ve Lengüistik - Öteki Antropolojik Bilimler - Sosyoloji ve Antropoloji Kutuplaşması - Özet -Kaynaklar ve Okuma Listesi 4. ANTROPOLOJİNİN GELİŞMESİ Evrimciler (Evolüsyonistler) - Difüzyonistler - Yayılma (Difüzyon) Örnekleri - İngiliz Difüzyonistlcri - Amerika' da Difüzyonizm - Alman Difüzyondzmi - Amerikan Oku-lu ve Yeni Tarihçilik - Fonksiyonalistler - Fonksiyon Kavramı - Fonksiyonalist Antropoloji - Strüktüralistler -Fransız Maddeciler - Kültürel Psikoloji - Geçiş - Kay-naklar ve Okuma Listesi SOSYAL/KÜLTÜREL ANTROPOLOJİ 5. KÜLTÜR KAVRAMI VE KURAMI Kültür Sözcüğünün Kısa Tarihçesi - Kültür Kavramı ve Tanımlar: Sosyal Miras, Hayat Yolu, İdeal ve Değerler, Çevreye Uyum, Eğitim, Bireysel Psikoloji, Oluşum, Fikir ve Sembol Olarak KÜLTÜR: Öğrenilir, Tarihîdir ve Süreklidir, Toplumsaldır, İdeal veya İdealleştirilmiş Ku-rallar Sistemidir, İhtiyaçları Karşılar, Doyum Sağlar, Bü-tünleştirir, Soyutlamadır ve Değişir - Bir Sistem Olarak Kültür Kavramı ve Haritası - Kültür Şemasının Açıkla-ması: Tarih ve Kaynaklar, Aile ve Akrabalık, Sağlık ve Beslenme, Eğitim, Yerleşmeler, Ekonomi ve Teknoloji, Bilimler ve Sanatlar, Din ve Devlet, Kişilik Sistemi ve Dil, Kültür ve Tarih Çevresi - Kültür Kuramı ve Değiş-me - Kavramın Sınırları; Türk Kültürü - Kültürel Sü-reçler ve Muhteva - Özet - Kaynaklar ve Okuma Listesi 6. KÜLTÜREL MUHTEVA, İLİŞKİLER VE SÜREÇLER Kültürel Muhteva Rehberi - İki ve Üç Dicitli (Haneli) Sistemler - Rehberin Kullanılması - Kültürel Konular ve İlişkiler - Kültür Süreçleri: Kültürlemc, Kültürleşme, Kültürlenme, Kültür Şoku, Zorla Kültürleme, Assimilas-yon ve Kültür Değişmesi - Kaynaklar ve Okuma Listesi 7. ALAN ÇALIŞMASI-. YÖNTEM VE TEKNİKLER Doğru ve Yararlı Bilgi Sorunu - Doğa Bilimlerinde De-ney - Tarihî Bilimlerde Belge - Sosyal/Kültürel Antro-polojide Bilgi Toplama Teknikleri: Soru Kâğıdı, Görüş-me, Gözlem ve Teknik Kayıt Araçları - Bilgi Türleri: Değersel, Tutumsal ve Davranışsal Bilgi - Soru Tekniği ve Bilgi Problemi - Cevapların Yorumu - Katılma Yo-luyla Doğrudan Gözlem Tekniği - Kültüraşırı Yaklaşım -Emik ve Etik Yaklaşımlar - Araştırıcının Tarafsızlığı -İstatistik - Özet - Kaynaklar ve Okuma Listesi III. TARİHİ VE BİYO-KÜLTÜREL BİR VARLIK OLARAK İNSAN 8. KÜLTÜREL EVRİM VE DEVRİMLER Kültürel Evrimin Başlangıcı - Tarih Öncesi (Prehisto-rik) Çağlar - «İlkel» Çağdaşlarımız - Alt Paleolitik - Üst Paleolitik - Paleolitik Teknolojinin Evrimi - Paleolitikte İklim ve Doğal Çevre - Mezolitik - Neolitik Devrimi -Tarımın Ortaya Çıkışı - Hayvanların Evcilleştirilmesi -Kentleşme Devrimi - Özet - Kaynaklar ve Okuma Listesi 9. ENERJİ, DOĞAL ÇEVRE VE NÜFUS Enerji Kavramı, Birimleri ve Biçimleri - Enerji Tüketimi -Enerjinin Dönüşümü - Yaşayan Varlıklarda Enerji Dö-nüşümü - Tarımdan Endüstriye - Endüstri Devrimi ve Enerji - Doğal Çevrenin Etkileri - Ekosistem - Üretim/ Tüketim Denklemi ve Randımanı - Kung ve Genleri, Luts'un ve Genleri Sistemlerinin Karşılaştırılması - En-düstriyel Tarım - Dünya Nüfus Artışı - Nüfus Dinamiği -Paleolitik'te Nüfus - Neolitik'te Nüfus - Endüstri Devri-minde Nüfus - Gelişmekte Olan Ülkelerde Nüfus - Özet -Kaynaklar ve Okuma Listesi. 10. ÜRETİM-TÜKETİM İLİŞKİLERİ VE ALIŞVERİŞ BİÇİMLERİ Paylaşma - İlkel Ticaret Biçimleri - Kula; Hem Ziyaret Hem Ticaret! - Dağıtım ve Yeniden Dağıtım - Potlaç -Potlaç'ın Ekonomik Anlamı - İlkellerde Para - Mülkiyet -Siyasal Ekonomi - Tarım Kültürlerinde Üretim İlişkileri -Feodal Tarım - Asya Tipi Üretim Biçimleri - Kapitalist (Düzende) Tarım - Sosyalist (Düzende) Tarım - Emek ve Tüketim Ekonomisi - Kaynaklar ve Okuma Listesi 11. FARKLILAŞMA, SINIFLAŞMA VE GRUPLAŞMALAR Farklılaşma ve Gruplaştırma Ölçütleri - Gruplar - Cin-siyet: Kadın/Erkek - Yaş Grupları - Rütbe, Kıdem ve Soyluluk - Yaş ve Yaşlılık - Kölelik ve Esirltk - Kast Sistemi - Sosyal Sınıf - Yeni Sınıf: Bürokrasi ve Teknok-rasi - Kültürel Yarımlar - Kapalı Dernekler ve Örgütler -Soy Sop Grupları - Özet - Kaynaklar ve Okuma Listesi 12. AKRABALIK, SOY VE EVLİLİK Bazı Sorunlar - Sözcükler: Sınıflayıcı mı, Tanımlayıcı mı? - Akrabalık Sistemi ve Evrim - Konuların Kapsamı ve Karmaşıklığı: Dil ve Yöntem - Tercüme Zorluğu -Konular Bir Arada İncelenebilir mi? - Akrabalık: Kan ve Evlilik Yakınlığı - Amaç: Doğuma İzin - Evlilik Dışı Çocuklar Sorunu - Kuvad'ın Anlamı - Soy Bağı - Ak-rabalık Yapıtaşı: İ-Grubu - İlişkilerin Kişi'ye Göreliği -İlişkiler ve Kısaltılmış Sözcükler - Teorem: Akrabalık Sistemi İ-Gruplarından Oluşur - Standartlaştırılmış Şe-malar - Akrabalık Sistemlerinden Seçilmiş Bazı Örnekler -Tek Soy'danhk - İki Yan'danlık - Dış ve İç Evlilik - Pa-ralel ve Çapraz Kuzen Evliliği - Soy Ayırımı ve Dış Evlilik Kuralı veya Ensest Yasağı - Neden Ensest Yasağı? Teoriler: Kadın Azlığı, Yakınlık - Alışkanlık Önlemesi, İçgüdü Önlemesi, Oidipus Kompleksi, Genetik Sakın-ca, «Oğlumun Oğlu Kocamın Kardeşi» Bilmecesi - Çözüm Anahtarı - ve Nihayet Çözüm - Dış Evlilik Biçimleri -Yapısal - İşlevsel Açıklaması - Özet: Akrabalık Söz-cükleri Neleri Gösterir? - Kaynaklar ve Okuma Listesi 13. EĞİTİM SÜRECİ: İNSAN - TOPLUM - KÜLTÜR BOYUTLARI «Toplumsal» ile «Kültürel» - Sorular ve Sorunlar - İnr sanın Evrendeki Yeri - İnsan Türünün Yalnızlığı; Biri-cikliği - İnsanın Çeşitliliği ve Eğitilebilirliği - Toplumsal-laştırma; İlkeleri, Evreleri - Kültürel Süreçler; (a) Kültür-leme, (b) Kültürleşme, (c) Kültürlenme, (d) Kültür De-ğişmesi, (e) Kültürlenmenin Sınırları ve Yetmezliği -Değişimin Boyutları: Eğitime Etkileri; (a) Nüfus Yapı-sında Değişim, (b) İç ve Dış Göçler, (c) Endüstrileşme -Kentleşme, (d) Düzensiz Değişmenin Seçeneği Var mı? (e) Değer, Tutum ve Davranış Değişikliği - Kültür/Kişilik Alanının Doğuşu - Ulusal (Toplumsal) Karakter (Ki-şilik) - Özgürlük, Eşitlik ve Eğitim. 14. UYGULAMALI ANTROPOLOJİ ÜZERİNE Antropoloji Nerelerde Kullanıldı? - İngiliz Örneği -Amerika'daki Uygulama - Savaş İçinde Antropoloji -Savaş Sonrasında Antropoloji - Antropolojiden Neler Beklenebilir? Antropoloji Neler Yapabilir? IV. EKLER EK: A. «Kültür Sınıflaması Denemeleri». EK: B. «Kültürel Muhteva ve Öğeler Rehberi». EK: C. «Metot». EK: D. «Türkiye'de Etnolojik ve Sosyal/Kültürel Antropolojik Araştırmalar». NOTLARGeliştirilmiş 4. Basım |
