Sağlık Hukuku
İÇİNDEKİLERÖnsözI. BÖLÜM GENEL BİLGİLER I- SAĞLIK HUKUKUNUN TANIMI ve KONUSU II- SAĞLIK HUKUKU ve TIP HUKUKU KAVRAMLARI III- SAĞLIK HUKUKUNUN DİĞER HUKUK DALLARI ARASINDAKİ YERİ IV- HUKUKUN KAYNAKLARI ve SAĞLIK HUKUKU 1) Hukuk Kaynaklarının Tanımı 2) Hukuk Kaynaklarının Sıralanışı 3) Hukuk Kaynaklarının Bağlayıcılığı 4) Sağlık Hukukunun Kaynaklan V-SAĞLIK HAKKININ TARİHSEL EVRİMİ 1) Magna Carta (Büyük Özgürlük Fermanı) 2) İngiliz Yurttaşlık Haklan Bildirisi 3) Virginia İnsan Haklan Bildirisi 4) Amerikan Bağımsızlık Bildirgesi 5) İnsan ve Vatandaş Haklan Bildirgeleri 6) tnsan Haklan Evrensel Bildirgesi 7) Birleşmiş Milletler Medeni ve Siyasi Haklar Uluslararası Sözleşmesi 8) Birleşmiş Milletler Ekonomik, Sosyal ve Kültürel Haklar Uluslararası Sözleşmesi 9) Avrupa İnsan Haklan Sözleşmesi (İnsan Haklan ve Temel özgürlüklerin Korunmasına İlişkin Sözleşme) 10) İşkencenin ve Gayri İnsani veya Küçültücü Ceza veya Muamelenin Önlenmesine Dair Avrupa Sözleşmesi 11) İşkence ve Diğer Zalimane, Gayri İnsani veya Küçültücü Muamele veya Cezaya Karşı Birleşmiş Milletler Sözleşmesi 12) Sosyal Güvenliğin Asgari Normlanna İlişkin 102 sayılı Sözleşme 13) Avrupa Topluluğu (Birliği) Antlaşması 14) Avrupa Birliği Temel Haklar Bildirisi 15) Avrupa Sosyal Şartı 16) Vatandaşlarla Vatandaş Olmayan Kimselere Sosyal Güvenlik Konusunda Eşit İşlem Yapılması Hakkında Sözleşme 17) Avrupa Sosyal Güvenlik Kodu 18) Avrupa Sosyal Güvenlik Sözleşmesi 19) Avrupa Güvenlik ve İşbirliği Konferansı (AGÎK) Sonuç Bildirgesi (Helsinki Sonuç Belgesi) 20) Amerikan İnsan Haklan Sözleşmesi 21) Yeni Bir Avrupa İçin Paris Yasası 22) Avrupa Birliği Temel Haklar Şartı (Temel Haklar Nice Ana Sözleşmesi) VI- SAĞLIK HAKKI KAVRAMI ve TÜRKİYE II. BÖLÜM HEKİM-HASTA ARASINDAKİ HUKUKİ İLİŞKİ I- GENEL OLARAK II- SÖZLEŞME İLİŞKİSİ A- TEDAVİ SÖZLEŞMESİNİN TANIMI B- TEDAVİ SÖZLEŞMESİNİN HUKUKİ NİTELİĞİ 1) İş Sözleşmesi 2) İstisna Akdi 3) Vekâlet Akdi 4) Kendine özgü Yapıda Bir Sözleşme Olduğu Görüşü: 5) Sonuç C- TEDAVİ SÖZLEŞMESİNİN UNSURLARI 1) Hasta 2) Hekim 3) Taraflar Arasında Anlaşma 4) Ücret 5) Tıbbi Müdahale D- TEDAVİ SÖZLEŞMESİNİN SONA ERMESİ 1) Vekâlet Sözleşmesi Niteliğindeki Tedavi Sözleşmesinin Sona Ermesi a) Tıbbi Hizmetin Tamamlanması b) İstifa-Azil c) Ölüm d) Ehliyetsizlik e) İflas f) Süreli Sözleşmelerde Sürenin Dolumu 2) Eser Sözleşmesi Niteliğindeki Tedavi Sözleşmesinin Sona Ermesi III- VEKÂLETSİZ İŞ GÖRME İLİŞKİSİ IV- HAKSIZ FİİL İLİŞKİSİ, V- HASTANEYE KABUL SÖZLEŞMESİ III. BÖLÜM TEDAVİ SÖZLEŞMESİNDEN DOĞAN BORÇLAR I- HEKİMLERİN BORÇLARI 1) Tanı (Teşhis) Koyma Borcu 2) Uygun Tedavi Yöntemini Seçme Borcu 3) Hastanın Rızasını Alma Borcu 4) Hastayı Aydınlatma Borcu 5) Tedavi Sonrası Hastayı Kontrol Borcu 6) Kayıt - Dosya Tutma Borcu 7) Sır Saklama Borcu 8) Özen Gösterme Borcu 9) Mesleki Bilgisini Geliştirme Borcu 10) Tedaviyi Üstlenmekten Kaçınma Borcu.. II- HASTALARIN BORÇLARI 1) Hizmet Veren Kurumların Kurallarına Uyma Borcu 2) Kişisel Bilgileri Doğru Olarak Verme Borcu 3) Hekimin Tavsiyelerine Uyma Borcu 4) Hekimle Yapıcı Ve Olumlu Bir Diyalog Kurma Borcu 5) Ücret Ödeme Borcu 6) Hak Ve Ödevlerinin Bilincinde Olmak Ve Bunlara Sahip Çıkmak IV. BOLUM TIBBİ MÜDAHALE ÇEŞİTLERİ I- GENEL OLARAK II- BAZI TIBBİ MÜDAHALELER 1) Teşhis Ve Tedavi Amacıyla Yapılan Müdahaleler 2) Cerrahi Müdahale Sonrası Kontrol Amacıyla Yapılan Müdahaleler 3) İlaç İle Tedavi Faaliyetleri 4) Organ Ve Doku Nakline İlişkin Müdahaleler 5) Cinsel Sağlığa İlişkin Müdahaleler 6) Cinsiyet Değişikliğine İlişkin Müdahaleler 7) Yapay Döllenmeler 8) Embriyon Nakilleri 9) Estetik Amacı Taşıyan Müdahaleler 10) Psikolojik Tedavi Amacı Taşıyan Müdahaleler 11) Tıbbi Deneme Ve Bilimsel Araştırmalar 12) işkence Ve Eziyet 13) Açlık Grevleri 14) Ötenazi V. BÖLÜM HASTA HAKLARI I- HASTA HAKLARININ TANIMI II- HASTA HAKLARININ TARİHÇESİ III- HASTA HAKLARI KONUSUNDA ULUSLARARASI BELGELER. 1) Lizbon Hasta Haklan Bildirgesi 2) Amsterdam Bildirgesi (Avrupa Hasta Haklarının Geliştirilmesi Bildirgesi) 3) Bali Hasta Haklan Bildirgesi 4) Hasta Haklarına İlişkin Avrupa Statüsü (Ana Sözleşmesi) Temel Doküman 5) Diğer Uluslararası Referanslar IV- AVRUPA'DA HASTA HAKLARI V- TÜRKİYE'DE HASTA HAKLARI A) GENEL OLARAK B) HASTA HAKLARI YÖNETMELİĞİ 1) Hasta Haklan 2) Sorumluluk ve Hukuki Korunma Yollan a- Sağlık Kurum ve Kuruluşlannın Sorumluluğu b- Devlet Memuru ve Diğer Kamu Görevlisi Personelin Sorumluluğu c- Kamu Görevlisi Olmayan Personelin Sorumluluğu 3) Sağlık Kurum ve Kuruluş Yetkililerinin Görevleri ve Saklı Olan Hükümler C) UYGULAMAYA YÖNELİK DÜZENLEMELER D) HHY HAKKINDA KISA BİR DEĞERLENDİRME VI - ÇOCUKLARIN SAĞLIK HAKKI VI. BÖLÜM TIP ETİĞİ I- ETİK KAVRAMI n- ETİK - AHLÂK - HUKUK m- EVRENSEL TIBBİ ETİK İLKELERİ IV- HİPOKRAT YEMİNİ V- HEKİM AHLÂKI KONUSUNDA ULUSLARARASI ÇALIŞMALARVI- TIBBİ DEONTOLOJİ A) TIBBİ DEONTOLOJİ NİZAMNAMESİ 1) Genel kural ve esaslar 2) Meslektaşların Hastalan île İlişkileri 3) Tabiplerin Birbirleri ve Paramedikal Meslek Mensupları İle İlişkileri 4) Çeşitli Hükümler B) TÜRK ECZACILARI DEONTOLOJİ TÜZÜĞÜ VII- ETİK KURULLAR Vm- KAMU GÖREVLİLERİ ETİK DAVRANIŞ İLKELERİ IX- HEKİMLİK MESLEK ETİĞİ KURALLARI A) GENEL KURAL ve İLKELER B) HEKİMLER ARASI İLİŞKİLER C) HEKİM-HASTA İLİŞKİLERİ D) HEKİM ve İNSAN HAKLARI E) TIBBİ ARAŞTIRMALAR VE YAYIN ETİĞİ F) DİĞER HÜKÜMLER vn. bölüm SAĞLIKLA İLGİLİ KURUM ve KURULUŞLAR I- SAĞLIK ALANINDAKİ YÖNETSEL YAPI A- KAMU KURUM VE KURULUŞLARI 1) Sağlık Bakanlığının Yapılanması ve Görevleri 2) Hudut ve Sahiller Sağlık Genel Müdürlüğü 3) Refik Saydam Hıfzıssıhha Merkezi Başkanlığı 4) Adli Tıp Kurumu 5) Sosyal Sigorta Yüksek Sağlık Kurulu B- KAMU KURUMU NİTELİĞİNDEKİ MESLEK KURULUŞLARI. 1) Türk Tabipleri Birliği 2) Türk Diş Hekimleri Birliği 3) Türk Eczacıları Birliği II- SAĞLIK HİZMETİ VEREN KURUM VE KURULUŞLAR A- KAMU KURUM VE KURULUŞLARINA AİT SAĞLIK KURULUŞLARI B- ÖZEL HASTANELER C- AYAKTA TEŞHİS VE TEDAVİ VERİLEN ÖZEL SAĞLIK KURULUŞLARI D- DİĞER SAĞLIK KURULUŞLARI m- DÜNYA SAĞLIK ÖRGÜTÜ 1) DSÖ'nün Kuruluşu ve Yapısı 2) DSÖ'nün görevleri VIII. BÖLÜM SAĞLIKLA İLGİLİ TEMEL YASALAR I- GENEL OLARAK , II- SAĞLIKLA İLGİLİ BAZI YASALAR 1) Tababet Ve Şuabatı San'atlarmın Tarzı İcrasına Dair Kanun 2) Hemşirelik Kanunu 3) Optisyenlik Hakkında Kanun 4) Türk Kodeksi Hakkında Kanun, 5) Eczacılar Ve Eczaneler Hakkında Kanun 6) Ecza Ticarethaneleriyle Sanat Ve Ziraat İşlerinde Kullanılan Zehirli Müessir Kimyevi Maddelerin Satıldığı Dükkânlara Mahsus Kanun 7) İspençiyari Ve Tıbbi Müstahzarlar Kanunu 8) Radyoloji, Radiyom Ve Elektrikle Tedavi Ve Diğer Fizyoterapi Müesseseleri Hakkında Kanun 9) Şeriri Taharriyat Ve Tahlilat Yapılan Masli Teamüller Aranılan Umuma Mahsus Bakteriyoloji Ve Kimya Laboratuvarlan Kanunu 10) Kozmetik Kanunu 11) Umumi Hıfzıssıhha Kanunu 12) Sağlık Hizmetleri Temel Kanunu 13) Sağlık Hizmetlerinin Sosyalleştirilmesi Hakkında Kanun 14) Aile Hekimliği Pilot Uygulaması Hakkında Kanun 15) Kalıtsal Hastalıklarla Mücadele Kanunu 16) Sıtmanın İmhası Hk. Kanun 17) Kan Ve Kan Ürünleri Kanunu 18) Tababeti Adliye Kanunu 19) Gıdaların Üretim, Tüketimi Ve Denetlenmesine Dair Kanun Hükmündeki Kararnamenin Değiştirilerek Kabulü Hakkında Kanun. 20) İspirto Ve İspirtolu İçkiler İnhisarı Kanunu 21) Uyuşturucu Maddelerle İlgili Kanun 22) Uyuşturucu Maddelerin Murakabesi Hakkında Kanun IX. BÖLÜM SAĞLIK HAKLARI ve TÜRKİYE'DEKİ DURUM I-GENEL OLARAK n-ÇALIŞAN KESİMİN SAĞLIK HAKLARI 1) BAĞIMLI ÇALIŞANLAR A- Memurlar ve Diğer Kamu Görevlileri B- İş Sözleşmesine Dayanarak Çalışanlar a) Hastalık Sigortası b) İş Kazalarıyla Meslek Hastalıkları Sigortası c) Analık Sigortası d) Malûllük Sigortası C- Tarım Kesiminde Süreksiz Çalışanların Durumu 2) BAĞIMSIZ ÇALIŞANLAR A- Sağlık Sigortası B-Malûllük Sigortası 3) İŞSİZLİK SİGORTASI KAPSAMINA GİRENLER III- EMEKLİLERİN SAĞLIK HAKLARI 1) EMEKLİ SANDIĞI İLE İLİŞKİLİ KİŞİLER 2) SOSYAL SİSGORTALAR KURUMU İLE İLİŞKİLİ KİŞİLER. 3) BAĞ-KUR İLE İLİŞKİLİ KİŞİLER IV- SOSYAL GÜVENLİK SİSTEMİ KAPSAMI DIŞINDA KALANLARIN SAĞLIK HAKLARI X. BÖLÜM İŞ SAĞLIĞI ve İŞ GÜVENLİĞİ I- TARİHÇE II- İŞ SAĞLIĞI ve İŞ GÜVENLİĞİ ÖNLEMLERİNİN AMACI III- İŞ SAĞLIĞI ve İŞ GÜVENLİĞİNE İLİŞKİN DÜZENLEMELER 1) îş Sağlığı ve İş Güvenliğinin Sağlanması Açısından İşverenlerin Yükümlülükleri 2) İş Sağlığı ve tş Güvenliği Açısından İşçilerin Haklan 3) Devletin yükümlülükleri 4) İşin Durdurulması veya İşyerinin Kapatılması 5) Ağır ve Tehlikeli İşler 6) Bazı İşlerde Günlük Çalışma Sının 7) Gece Çalışmalan 8) 18 Yaşından Küçük İşçiler İçin Rapor 9) Gebe veya Çocuk Emziren Kadınlar 10)Sağhk ve Güvenlikle İlgili Tüzük ve Yönetmelikler 1 l)Uluslar arası Çalışma Sözleşmeleri IV- İŞ KAZASI - MESLEK HASTALIĞI HALİNDE SORUMLULUK 1) Hukuki Sorumluluk 2) Cezai Sorumluluk XI. BÖLÜM SAĞLIK PERSONELİNİN SORUMLULUĞU I- GENEL OLARAK SORUMLULUK II- HUKUKİ SORUMLULUK A) GENEL OLARAK B) HUKUKİ SORUMLULUĞUN KAYNAKLARI 1- Sözleşmeden Kaynaklanan Sorumluluk 2- Vekâletsiz İş Görmekten Kaynaklanan Sorumluluk 3- Haksız Fiilden Kaynaklanan Sorumluluk C) HUKUKİ SORUMLULUĞUN SONUÇLARI D) HASTANELERİN SORUMLULUĞU E) YARDIMCI KİŞİ ve VEKİLDEN DOĞAN SORUMLULUK. F) ZAMANAŞIMI G) BİLİRKİŞİLİK Di- CEZAİ SORUMLULUK A- GENEL AÇIKLAMALAR 1) Temel İlkeler 2) Tanımlar 3) Türk Ceza Kanununun Uygulanma Alanı 4) Ceza Sorumluluğunun Kişiselliği 5) Suçun Unsurları 6) Ceza Sorumluluğunu Azaltan veya Kaldıran Nedenler 7) Suça İştirak 8) Cezalar 9) Güvenlik Tedbirleri 10)Dava ve Cezanın Düşürülmesi B-SUÇLAR 1) Genel Olarak a) Uluslararası Suçlar b) Kişilere karşı Suçlar c) Topluma Karşı Suçlar d) Millete ve Devlete Karşı Suçlar 2) Sağlık Personeli İle İlgili Suçlar a) Türk Ceza Kanununda Yer Alan Suçlar b) Sağlık Konusuyla İlgili Yasalarda Yer Alan Suçlar 3) Kamu Görevlileri İle İlgili Suçlar C-KABAHATLER 1) Amaç ve Kavramlar 2) Kabahatten Dolayı Sorumluluğun Esasları 3) İdari Yaptırımlar 4) İdari Yaptırım Kararını Verme Yetkisi ve Kanun Yollan 5) Çeşitli Kabahatler IV- DİSİPLİN SORUMLULUĞU A- ÇALIŞTIĞI KURUM BAKIMINDAN DİSİPLİN SORUMLULUĞU 1) Kamu Kurum ve Kuruluşlarında Disiplin Sorumluluğu 2) Özel Sektörde Disiplin Sorumluluğu B- MESLEKLER AÇISINDAN DİSİPLİN SORUMLULUĞU 1) Hekimler 2) Diş Hekimleri 3) Eczacılar 4) Hemşireler V-ETİK SORUMLULUK EKLER 1. Aydınlatılmış Onam (ömek) 2. Sağlık Bakanlığı Merkez Teşkilâtı Şeması 3. Sağlık Bakanlığı Taşra Teşkilâtı Şeması 4. İş Sağlığı ve İş Güvenliğine İlişkin Tüzük ve Yönetmelikler Listesi 5. Aile Hekimliği Pilot Uygulaması Hakkında Kanun (5258) 6. Anayasa'nm ilgili maddeleri 7. Borçlar Kanunu'nun ilgili maddeleri (818) 8. Hasta Haklan Yönetmeliği 9. Hemşirelik Kanunu (6283) 10. Hususi Hastaneler Kanunu (2219) 11. İnsan haklan Evrensel Bildirgesi 12. Kan ve Kan Ürünleri Hakkında Kanun (2857) 13. Nüfus Planlaması Hakkında Kanun (2827) 14. Organ ve Doku Alınması, Saklanması ve Nakli Hakkında Kanun (2238) 15. Sağlık Bakanlığının Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun Hükmünde 493Kararname(181) 16. Sağ506hk Hizmetleri Temel Kanunu (3359) 17. Sağlık Hizmetlerinin Sosyalleştirilmesi Hakkında Kanun (224) 18. Tababet ve Şuabatı San'atlarının Tarzı İcrasma Dair Kanun (1219) 19. Tıbbi Deontoloji Nizamnamesi (Tüzüğü) 20. Türk Medeni Kanunu'nun ilgili maddeleri (4721) 21. Türk Tabipleri Birliği Kanunu (6023) 22. Umumi Hıfzıssıhha Kanunu (1593) 23. SÖZLÜK 24. KAYNAKÇA |