Devlette Etikten Etik Devlete: Kamu Yönetiminde Etik Yasal Altyapı, Saydamlık ve Ayrıcalıklar Tespit ve Öneriler Cilt 2
İÇİNDEKİLERYÖNETİCİ ÖZETİGİRİŞ 1. TÜRK KAMU YÖNETİMİNDE ETİK ALTYAPI 1.1. Türk Kamu Yönetiminin Örgütsel Yapısı 1.2. Kamu Hizmeti Kavramı 1.3- Türk Kamu Yönetiminde Kamu Görevlisi Kavramı 1.4. Genel Olarak Türk Kamu Yönetiminde Etik Altyapı 1.4.1. Türk Kamu Yönetiminde Etik Konusunda Yasal Altyapı 1.4.1.1. Anayasa 1.4.1.2. 5176 Sayılı Kamu Görevlileri Etik Kurulu Kurulması Hakkında Kanun 1.4.1.3. Kamu Görevlileri Etik Davranış İlkeleri ile Başvuru Usul ve Esasları Hakkında Yönetmelik 1.4.1.4. 657 Sayılı Devlet Memurları Kanunu 1.4.1.5- 5237 Sayılı Türk Ceza Kanunu 1.4.1.6. 1156 Sayılı Kanuna Mugayir Tahakkuk ve Tediye Muamelatını İhbar Edenlere İkramiye İtasına Dair Kanun 1.4.1.7. 3628 Sayılı Mal Bildiriminde Bulunulması, Rüşvet ve Yolsuzluklarla Mücadele Kanunu 1.4.1.8. 2531 Sayılı Kamu Görevlerinden Ayrılanların Yapamayacakları İşler Hakkında Kanun 1.4.1.9- Bağımsız Düzenleyici Kurumlarla İlgili Kanunlar 2. TÜRK KAMU YÖNETİMİNDE ETİK DIŞI FAALİYETLERİN NEDENLERİ 2.1. Tarihsel Süreç 2.2. Kamuda Hukuk Devleti İlkesinin Yerleşmemiş Olması 2.3. Kamuda Etik Kültürünün Yerleşmemiş Olması 2.4. Bürokratik Nedenler 2.4.1. Bürokrasinin Merkeziyetçi ve Statükocu Yapısı 2.4.2. Yerel Yönetimlerde Denetim Sorunu 2.4.3- Siyasilerin Bürokratik Yapı Üzerindeki Etkisi 2.4.4. Takdir Yetkisi Kullanımında Keyfilik 2.4.5- Bürokratik Hizmetlerin Kalitesi 2.4.6. Kamu Görevlilerinin Kamu Hizmetine Adanmışlığında Yetersizlik 2.4.7. Bürokratik İşlemlerdeki Kuralların Çokluğu ve Karmaşıklığı 2.5. İdari Usul Eksikliği 2.6. Kamuda İstihdam Sorunları 2.7. Kamu Yönetiminde Saydamlık Eksikliği 2.8. Kamu Yönetiminde Denetim Yetersizliği 2.9- Ekonomik Nedenler 2.10. Eğitimin Yetersizliği 2.11. Medya ve Sivil Toplumun Etkinliğinin Az Oluşu 2.12. Bürokratik Ayrıcalıklar 2.13- Toplumsal Yapı 3. TÜRK KAMU YÖNETİMİNDE ETİK MEVZUATI DEĞERLENDİRMESİ VE ÇÖZÜM ÖNERİLERİ 3.1. 5176 Sayılı Kamu Görevlileri Etik Kurulu Kurulması Hakkında Kanun 3.1.1. Etik Davranış İlkeleri 3.1.2. Kapsam 3-1.3. Yaptırım 3.1.4. Şikayet ve Başvurular 3-1.5. Sekreterya 3-2. Kamu Görevlileri Etik Davranış İlkeleri ile Başvuru Usul ve Esasları Hakkında Yönetmelik 3-2.1. Genel Olarak Yönetmelikle İlgili Sorunlar 3-2.1.1. Çıkar Çatışması 3.2.1.2. Etik İlkelerin Belirlenmesi 3.2.1.2.1. Hesap Verebilirlik 3.2.1.2.2. Bilgi Verme, Saydamlık ve Katılımcılık 3-2.1.2.3. Liderlik 3.2.1.2.4. Sadakat 3.2.1.2.5. Liyakat ve Profesyonellik 3.2.1.2.6. Yüksek Etik Davranışların Ödüllendirilmesi... 3.2.1.2.7. Yönetmelikteki Hükümlerin Yorumu 3.2.1.2.8. Kamu Hizmeti Sırasında ve Sonrasında İstihdam. 3.2.1.2.9. Onursal Ücret 3.2.2. Yönetmeliğin Belirli Maddeleriyle İlgili Öneriler 3.2.2.1. Hediye Alma Yasağı 3.2.2.1.1. Hediyelerin Taksitle, Parça Parça Verilmesi 3.2.2.1.2. Tanıdığa İş Sağlamak 3.2.2.1.3. Borçlanma ve Kabul Edilebilecek Hediyeler 3.2.2.1.4. Kamu Kurum ve Kuruluşlarına Yapılan Bağışlar 3.2.2.1.5. Yemek Davetinin Kapsama Dahil Edilmesi 3.2.2.1.6. Tüm Kamu Görevlilerinin Beyanda Bulunması Gerekliliği 3.2.2.2. Etik Davranış İlkelerine Uyma 3.2.2.3. Etik Sözleşmesinin İhlali 3.2.2.4. Eğitim 3.2.2.5. Kamu Kurumlarının Kendi Etik İlkelerini Hazırlaması 3-2.2.6. Kurumların Etik İlkelerinin Kurul Tarafından Denetlenmesi 3.2.2.7. Kurumsal Hesap Verebilirlik 3.2.2.8. İhbarcıların Korunması 3.2.2.9. Yaptırımın Tekrar Edilmesi Gerekliliği 3-3. 657 Sayılı Devlet Memurları Kanunu 3.4. 2531 Sayılı Kamu Görevlerinden Ayrılanların Yapamayacakları İşlere Dair Kanun 3.4.1. Kapsam 3.4.2. Ceza 3-5. 3628 Sayılı Mal Bildiriminde Bulunulması, Rüşvet ve Yolsuzluklarla Mücadele Kanunu 3.5.1. Mal Bildirimlerinin Karşılaştırılması 3.5.2. Türk Uyruklulardan Alınan Hediyeler 3-5.3. Harcamaların Tespiti 3.5.4. Bildirimlerde Süre Uzunluğu 3.5.5. İhbarcıya İkramiye 3.5.6. Mal Bildirimlerinin Takibi 3-5.7. Ayrıcalıkların Uygulanması 3-6. Genel Olarak Kamu Yönetiminde Eük İle İlgili Öneriler 3.6.1. Kurumsal Etik Kodlarının Hazırlanma Sürecinde Değerlerin Tanımlanması ve Sistemleştirilmesİ 3.6.2. Temel Etik Değerlerin Güncelleştirilmesi İçin Gerekli Mekanizmaların Kurulması 3.6.3. Kamu Yönetiminde Etik Standartların Kurumsal Kültürün Bir Parçası Haline Getirilmesi 3.6.4. Kamu Yönetiminde Temel Etik Değerlerin ve Standartların Kamu Görevlilerine Aktarılması 3.6.5. İdeal Etik Davranış Kodunun Özellikleri 3.6.6. Kamu Yönetiminde Saydamlığın Sağlanması ve Bilgi Edinme Hakkının Kullanılması 3.6.7. Kamu Görevlilerinin Senelik Finansal Beyan Politikası 3.6.8. Çağdaş Bir Çıkar Çatışması Politikası 3.6.9. Yolsuzluğa Karşı Etkin Mücadele 3.6.10. Kamuda Etik Bilincin Yerleştirilmesi 3.6.11. Ombudsman (Kamu Denetçisi) Kurumunun Kurulması 3.6.12. Tüm İdari İşlemleri Kapsayan Bir Usul Kanununun Hazırlanması 3-6.13- Katılımcılık İle Etik Dışı Faaliyetlerin Önlenmesi 3.6.14. Kamu Sektöründeki Hassas Alanlar İçin Özel Etik Standartların Geliştirilmesi 3.6.15. Takdir Yetkisinin Sınırlandırılması 3.6.16. Mevzuat Reformunun Yapılması 3.6.17. Hesap Verebüirlik Mekanizmalarının Geliştirilmesi 3-6.18. Etik İlkelerin Yerleştirilmesi İçin İnsan Odaklı Bir Sistem İnşa Edilmesi 3.6.19. Kamu Görevlilerinin Mali Durumlarının İyileştirilmesi 3.6.20. Bürokratik Katılığın Ortadan Kaldırılması ve Verimliliğin Artırılması 3.6.21. Yönetişim Reformları ve Kamu Yönetiminde Etik Dışı Faaliyetlerle Mücadele 3.6.22. Kamu Yönetiminde Reform 4. TÜRK KAMU YÖNETÎMİNDE ETİK VE SAYDAMLIK. 4.1. Giriş 4.2. Kamu Yönetiminde Saydamlık 4.3. Kamu Yönetiminde Saydamlığın Önemi 4.4. Kamu Yönetiminde Saydamlığın İşlevleri 4.5. Kamu Yönetiminde Saydamlığın Unsurları 4.5.1. Bilgi Edinme Hakkının Kullanılması ve Önemli Unsurları 4.5.1.1. Bilgi Edinme İle İlgili Yasal Altyapı 4.5.1.2. Bilgi Edinme İle İlgili Politik Altyapı 4.5.1.3. Bilgi Edinme İle İlgili Kurumsal Altyapı 4.5.2. Danışma ve Önemli Unsurları 4.5.2.1. Danışma İle İlgili Yasal Altyapı 4.5.2.2. Danışma İle İlgili Politik Altyapı 4.5.2.3. Danışma İle İlgili Kurumsal Altyapı 4.5.3. Aktif Katılım 4.5.4. Kamu Yönetiminde Etik ve e-Devlet 4.6. Kamu Yönetiminde Saydamlıkla İlgili Konular 4.6.1. Saydamlık ve İyi Yönetişim 4.6.2. Saydamlık ve Hesap Verebilirlik Arasındaki İlişki 4.7. Mali Saydamlık 4.7.1. Mali Saydamlığın Tanımı ve Önemli Unsurları 4.7.2. Türkiye'de Mali Saydamlık 4.8. Türkiye'de Saydamlıkla İlgili Yasal Altyapı 4.8.1. Anayasal Düzenlemeler 4.8.2. Yasalar 4.8.2.1. Bilgi Edinme Hakkı Kanunu 4.8.2.1.1. Bilgi Edinme Değerlendirme Kurulu 4.8.2.2. Bilgi Edinme Hakkı Kanununun Uygulanmasına İlişkin Esas ve Usuller Hakkında Yönetmelik 4.8.2.3. Başbakanlık Genelgeleri 4.9. Mevzuat Değerlendirmesi ve Öneriler 4.9.1. Bilgi Edinme Hakkı Kanunu 4.9.1.1. Kapsam 4.9.2. Devlet Sırrına İlişkin Bilgi veya Belgeler 4.9.1.3- Ülkenin Ekonomik Çıkarlarına İlişkin Bilgi veya Belgeler. 4.9-1-4 Adli Soruşturma ve Kovuşturmaya İlişkin Bilgi veya Belgeler 4.9.1.5. Kurum İçi Görüş, Bilgi Notu ve Tavsiyeler 4.9-1.6. Gizliliği Kaldırılan Bilgi veya Belgeler 4.9-1.7. Ceza Hükümleri 4.9.2. Bilgi Edinme Hakkı Kanununun Uygulanmasına İlişkin Esas ve Usuller Hakkında Yönetmelik 4.10. Türk Kamu Yönetiminde Gizlilik ve Sır Kavramları 4.10.1. Devlet Sırrı Halleri 4.10.2. Meslek Sırrı-Ticari Sır-Özel Yaşam 4.11. Denetim Mevzuatı 4.11.1. Kamu Mali Yönetim ve Kontrol Kanunu 4.11.2. Sayıştay Kanunu 4.11.3. Devlet Denetleme Kurulu Kurulması Hakkında Kanun 5- TÜRKİYE'DE KAMUDA AYRICALIKLAR VE AYRICALIKLARIN KALDIRILMASI İÇİN ÖNERİLER 5.1. Giriş 5.2. Memurlar ve Diğer Kamu Görevlileri İle İlgili Ayrıcalıklar 5.2.1. Kapsam 5.2.2. Sözleşmeli Personel, Geçici Personel, KİT Personelinin Durumu 5.3. Öneriler 5.3-1. Kamu Görevlilerinin Yargılanması İle İlgili Anayasa Hükmü 5.3.2. Devlet Memurları Kanunu 5.3.3. Memurlar ve Diğer Kamu Görevlilerinin Yargılanması Hakkında Kanun 5.3-4. Özel Kanunlar 5.3.4.1. Belediyeler 5.3.4.2. Yüksek Öğretim 5.3.4.3. Kamu İktisadi Teşebbüsleri 5.3.4.4. Sermaye Piyasası Kurumu 5.3.4.5. Kamu İhale Kuaımu 5.3-4.6. Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu 5.3.4.7. Rekabet Kuaımu 5.3.4.8. Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu 5.3.4.9. Telekomünikasyon Kurumu 5.3.4.10. Radyo ve Televizyon Üst Kurulu 5.3.4.11. Tütün, Tütün Mamulleri ve Alkollü İçkiler Piyasası Düzenleme Kurumu 5.3.4.12. Esnaf ve Sanatkârlar ve Diğer Bağımsız Çalışanlar Sosyal Sigortalar Kurumu 5.3-4.13- Emniyet Teşkilatı 5.3.4.14. Jandarma Teşkilatı 5.3.4.15. Çarşı ve Mahalle Bekçileri 5.3.4.16. Başbakanlık Yüksek Denetleme Kurulu 5.3.4.17. Köylerde Görevli Olanlar 5.3-4.18. İl Özel İdare Organları ve Bu Organların Seçilmiş Üyeleri SONUÇ KAYNAKÇA EKLER EK 1: Model Etik Kanunu EK 2: Kamu Hizmetinde Etik İle İlgili Mevzuat Tablosu EK 3: Kamu Hizmetinde Saydamlık İle İlgili Mevzuat Tablosu EK 4: Ayrıcalıklar Tablosu EK 5: 5176 Sayılı Kamu Görevlileri Etik Kurulu Kurulması Hakkında Kanun EK 6: Kamu Görevlileri Etik Davranış İlkeleri İle Başvuru Usul ve Esasları Hakkında Yönetmelik NOTLARTÜSİAD Devlette Etik Altyapı Dizisi No:2 |