Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi ve Adil Yargılanma İlkesi Işığında Hukuk Devleti ve Yargı Reformu
İÇİNDEKİLERSUNUŞGİRİŞ 1. MAHKEMEYE BAŞ VURMA HAKKI Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi'nin Belirlediği Temel İlkeler 1.1. Dava Açma Hakkına Yönelik Sınırlamalar 1.1.1. Doğrudan Sınırlamalar 1.1.2. Dolaylı Sınırlamalar 1.1.2.1. Avukatla görüşme hakkının tanınmaması 1.1.2.2. Adli yardım verilmemesi 1.1.2.3. Dava açma süresinin kısa tutulması 1.2. Mahkemenin Yargı Yetkisine Yönelik Sınırlamalar 1.2.1. Tam Bir Yargı Yetkisinin Bulunmaması 1.2.2. İdarenin Bazı İşlem ve Eylemlerinin Yargı Denetimi Dışında Olması 1.2.3. Dokunulmazlık ve Muafiyetler Tanınması 1.3. Hukuki Kesinlik (Hukuk Güvenliği) ve Yargı Kararının Uygulanmaması 1.4. Hukuk Düzeninde İstikrar ve Hukuk Güvenliğinin Sürekliliğinin Sağlanması 1.5. İç Hukukumuza Yönelik Yorum ve Öneriler 1.5.1. Anayasa Hukuku 1.5.2. İdare Hukuku 1.5.3- Ceza Hukuku 2. YASAYLA KURULMUŞ BAĞIMSIZ VE TARAFSIZ MAHKEMEDE YARGILANMA HAKKI Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi'nin Belirlediği Temel İlkeler 2.1. Mahkemenin Dava Konusunu Kesin Karara Bağlama Yetkisi., 2.2. Mahkemenin Yasa Yoluyla Kurulması 2.3. Bağımsız Yargıç 2.3.1. Yargıçların Niteliği 2.3.2. Yargıçların Atanma Biçimleri ve Güvenceleri 2.3.2.1. Atanma biçimleri 2.3.2.2. Görev süreleri ve görevden alınamamaları 2.3.2.3. Dış müdahalelerden korunma tedbirleri 2.3-3. Mahkemenin Görünümü 2.4. Tarafsız Yargıç 2.4.1. Dava Yargıcının Farklı Roller Üstlenmesi 2.4.2. Mahkemenin Çifte Rol Üstlenmesi 2.4.3. Uzmanlık Mahkemeleri 2.4.4. Yargıçların Kişisel Menfaatleri ve Davayla Bağlarının Bulunması 2.4.5. Aynı Mahkemenin Dava hakkında Yeniden Karar Vermesi 2.5. Feragat 2.6. Kanun Yollan ile Hataların Düzeltilmesi 2.7. İç Hukukumuza Yönelik Yorum ve Öneriler 2.7.1. Anayasa Hukuku 2.7.2. İdare Hukuku 2.7.3. Ceza Hukuku 3. HAKKANİYETE UYGUN YARGILANMA HAKKI Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi'nin Belirlediği Temel İlkeler 3.1. Silahların Eşitliği İlkesi 3.1.1. Genel Olarak Karşı Delil Sunma İmkanı 3-1.2. Tanık Dinlenmesinde Hak Eşitliği 3.1.2.1. Ceza davalarında 3.1.2.2. Medeni hak ve yükümlülüklere ilişkin davalarda 3.1.3- Bilirkişi Yönünden Eşitlik 3.1.4. Bilgi ve Belgelere Ulaşmada Eşit İmkanlar 3-1-5. Davanın Tarafı Haline Gelen Yasal Görevlilerin Üstlendiği Rol 3.1.6. Yasamanın Müdahalesi 3.2. Çelişmeli Yargılama İlkesi 3.3. Duruşmada Hazır Bulunma Hakkı 3-3.1. Kapsam 3-3.2. Duruşmaya Etkili Katılma 3-3-3- Feragat 3-3.4. Duruşmada Hazır Bulunmaya Gerek Olmayan Haller 3.4. Susma ve Kendini Suçlamama Hakkı 3.4.1. Kendini Suçlayıcı Belgeler veya İfadeler Elde Etmek İçin Kişiyi Zorlamama 3.4.2. Sanığın Sessiz Kalmasından Sonuç Çıkartmama 3.5. Delillere İlişkin Temel Kurallar 3.5.1. Delillerin Duruşmada Sunuluşu ve Tartışılması 3-5.2. Hukuka Aykırı Bir Biçimde Elde Edilen deliller 3.5.2.1. Özel yaşamın gizliliği ihlal edilerek elde edilen deliller 3.5.2.2. İşkence, insanlık dışı veya onur kırıcı muamele ile elde edilen ifade 3.5.2.3. Gizli ajan, ajan provokatör 3.5.3. Duruşmada Dinlenmeyen Tanık Delili 3-5.4. Delile Ulaşma, Yorum Yapma Hakkı 3-5.4.1. Ceza davalarında 3.5.4.2. Medeni hak ve yükümlülüklere ilişkin davalarda 3.5.5. Tanık veya Bilirkişi Dinlenmesi Yönündeki Talebin Reddi 3.5.6. Delile Verilen Ağırlık ve Delilin Değerlendirilmesi 3.6. Gerekçeli Karar Hakkı 3.6.1. Gerekçenin Öğrenilememesi 3.6.2. Gerekçede Tarafların Savlarına Cevap Verilmemesi 3.6.3. Yetersiz Gerekçe 3.6.4. Yasaya Dayanmayan Gerekçe 3.7. İç Hukukumuza Yönelik Yorum ve Öneriler 3.7.1. Anayasa Hukuku 3.7.2. İdare Hukuku 3.7.3. Ceza Hukuku 4. ALENİYET İLKESİ Avrupa İnsan Haklan Mahkemesi'nin Belirlediği Temel İlkeler 4.1. Alenî Yargılama 4.1.1. Duruşma Yapılması 4.1.2. Duruşmanın Açıklığı 4.1.3. İlk Derece Mahkemesindeki Hataların Üst Makamlar Önünde Düzeltilmesi 4.1.4. Feragat 4.2. Aleni Hüküm 4.3. İç Hukukumuza Yönelik Yorum ve Öneriler 4.3.1. Genel Olarak 4.3.2. İdare Hukuku 4.3.3. Ceza Hukuku 5. MAKUL SÜREDE YARGILANMA HAKKI Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi'nin Belirlediği Temel İlkeler 5.1. Yargılamada ve Tutuklulukta Makul Süre Ayırımı 5.1.1. Tutuklulukta Makul Süre 5.1.2. Yargılamada Makul Süre 5.2. Yargılamada Makul Sürenin Değerlendirilmesi 5.2.1. Dikkate Alınan Süre 5.2.2. Sürenin Makul Olup Olmadığını Değerlendirme Kriterleri 5.2.2.1. Davanın karmaşıklığı 5.2.2.2. Başvurucunun tutumu 5.2.2.3- Yetkili makamların tutumu 5.2.2.3.1. Yetkili makamların kusuru ve İhmali 5.2.2.3.2. Yapısal sorunlar 5.3- İç Hukukumuza Yönelik Yorum ve Öneriler 5.3-1. Anayasa Hukuku 5.3-2. İdare Hukuku 5.3-3. Ceza Hukuku 6. MASUMİYET KARİNESİ Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi'nin Belirlediği Temel İlkeler 6.1. İç Hukukumuza Yönelik Yorum ve Öneriler 6.1.1. Ceza Hukuku 1. SANIĞIN ASGARİ HAKLARI Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi'nin Belirlediği Temel İlkeler 7.1. Suçlamanın Niteliği ve Nedenlerinden Sanığın Haberdar Edilmesi 7.2. Savunmanın Hazırlanması için Gerekli Zamana ve Kolaylıklara Sahip Olmak 7.2.1. Gerekli Zaman 7.2.2. Yeterli Kolaylıklar 7.3- Sanığın Kendi Kendini Savunması veya Kendi Seçeceği Bir Müdafiin veya Gereğinde Mahkeme Tarafından Tayin Edilecek Bir Avukatın Yardımından Yararlanması 7.3-1- Kendi Kendini Savunma 7.3.2. Savunmada Bir Müdafiin Yardımından Yararlanma 7.4. İddia Tanıklarını Sorguya Çekmek veya Çektirmek ve Tanıkların Dinlenmesinde Hak Eşitliği 7.5- Sanığa Ücretsiz Olarak Tercüman Sağlanması 7.6. İç Hukukumuza Yönelik Yorum ve Öneriler 7.6.1. Ceza Hukuku EK-1: Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi EK-2: Ceza Muhakemeleri Usulü Kanunu 2003 Tasarısının İstinaf Konusundaki Düzenlemeleri EK-3: Raporda Yer Alan Kanun Değişikliği Önerileri Tablosu NOTLARAnayasa Hukuku, İdare Hukuku ve Ceza Hukuku Açısından |