Avrupa Birliği İstihdam Politikası Genel Esasları
İÇİNDEKİLERSUNUŞ...............................................13ÖNSÖZ ..............................................15 TEŞEKKÜR..........................................17 GİRİŞ................................................19 BİRİNCİ BÖLÜM AVRUPA BİRLİĞİ'NİN KURULUŞU, KURUMSAL YAPISI VE MÜKTESEBATI............................21 1.1. Avrupa Birliği'nin Kısa Tarihçesi.......................21 1.2. Avrupa Birliği'nin Kurumsal Yapısı.....................27 1.2.1. Birlik Düzeyinde İstihdam Politikasının Oluşumunda Rol Alan Kurumlar......................................28 1.2.1.1. Avrupa Zirvesi ..................................28 1.2.1.2. Konsey.........................................30 1.2.1.3. Avrupa Parlamentosu .............................33 1.2.1.4. Komisyon ......................................34 1.2.1.5. Avrupa Topluluğu Adalet Divanı....................35 1.2.1.6. Diğer Kurumlar..................................36 1.2.1.6.1. Bölgeler Komitesi (BK)(The Committee of the Regions - CoR)......................36 1.2.1.6.2. Ekonomik ve Sosyal Komite (ESK) (European Economic and Social Committee - EESC)...........39 1.2.1.6.3. İstihdam Komitesi (İK) (Employment Committee).....42 1.2.1.6.4. Avrupa Mesleki Eğitimi Geliştirme Merkezi (CEDEFOP).....................43 1.2.1.6.5 Avrupa İş Sağlığı ve Güvenliği Ajansı (EU-OSHA) ....44 1.2.1.6.6. Avrupa İstihdam Servisleri (EURES) .......44 1.2.2. Ulusal Devletler.................45 1.2.2.1. Topluluğun Sınırlı Yetki İlkesi........46 1.2.2.2. Yetki İkamesi İlkesi ..............48 1.2.2.3. Orantılılık İlkesi ...............50 1.2.3. Topluluk Dışı Kuruluşlar, Sivil Toplum Örgütleri ........52 1.2.3.1. ETUC (Avrupa Sendikalar Konfederasyonu - European Trade Union Confederation) ........53 1.2.3.2. BUSINESSEUROPE(Avrupa İş Dünyası Konfederasyonları) .....................53 1.2.3.3. CEEP (Kamu İştirakli ve Kamusal İşletmeler Merkezi) ..55 1.2.3.4. Avrupa Esnaf ve Küçük ve Orta Ölçekli İşletmeler Birliği (The European Association of Craft, Small and Medium-Sized Enterprises:UEAPME).......................56 1.3. Genel Hatları İle Avrupa Birliği Müktesebatı, Tanımı ve Genel Özellikleri...............................56 1.3.1. Tanımlar ve Kavramlar ...............57 1.3.2. Avrupa Birliği Hukukunun Genel Özellikleri.......59 1.3.2.1. Topluluk Hukukunun Birliği.............60 1.3.2.2. Topluluk Hukukunun Özerkliği ..........61 1.3.2.3. Topluluk Hukukunun Doğrudan Etkililiği .....61 1.3.2.3.1. Kurucu Antlaşma Hükümlerinin Doğrudan Etkisi .....62 1.3.2.3.2. Topluluk İşlemlerinin Doğrudan Etkisi.........62 1.3.2.3.2.1. Topluluk Tüzüklerinin Doğrudan Etkisi......62 1.3.2.3.2.2. Topluluk Yönergelerinin Doğrudan Etkisi.....63 1.3.2.3.2.3. Topluluk Kararlarının Doğrudan Etkisi ....64 1.3.2.3.2.4. Topluluğun Taraf Olduğu Uluslararası Antlaşmaların Doğrudan Etkisi ...............64 1.3.2.4. Topluluk Hukukunun Üstünlüğü .........65 1.3.3. Topluluk Hukukun Kaynaklan .........66 1.3.3.1. Birincil Mevzuat - Birincil Hukuk .......66 1.3.3.2. İkincil Mevzuat - Türev Hukuk Normları........68 1.3.3.2.1. Tüzük (Reglement- Regulations)..........70 1.3.3.2.2. Yönerge (Directive)...............70 1.3.3.2.3. Karar (Decision).................72 1.3.3.2.4. Tavsiye (Recommendation) ve Görüş (Avis)....72 İKİNCİ BÖLÜM AVRUPA BİRLİĞİ İSTİHDAM POLİTİKASI VE SOSYAL POLİTİKASININ TANIMI VE GELİŞİM SÜRECİ . .75 2.1. Tanım ve Kavramlar.................................75 2.2. Avrupa Birliği'nde İstihdam Politikasının Oluşum Süreci-Sosyal Politikadan İstihdam Politikasına Yöneliş...89 2.2.1. Kuruluş Yıllarından Amsterdam Antlaşması'na Kadar Olan Dönem (1952-1997)...........................91 2.2.1.2. Kuruluş Yıllarında Sosyal Politika (1952 - 1972)...92 2.2.1.3. Sosyal Avrupa'nın Geliştiği Dönem (1972-1985) .......93 2.2.1.4. Avrupa Sosyal Alanının Oluşturulması ve İlerleme Dönemi (1986-1993)..............97 2.2.1.5. Sosyal Politikadan İstihdam Politikasına Geçiş Dönemi (1994-1996).....................98 2.2.1.5.1. Essen Zirvesi (1994) .............99 2.2.1.5.2. Cannes Zirvesi (26-27 Haziran 1995) .......100 2.2.1.5.3. Madrid Zirvesi (15-16 Aralık 1995) .....100 2.2.1.5.4. Dublin Zirvesi (13-14 Aralık 1996)........101 2.2.2. Avrupa Birliği'nde İstihdam Politikasının Uygulanması Dönemi - Avrupa İstihdam Stratejisi (1997'den Günümüze) . . . .102 2.2.2.1. Lüksemburg İstihdam Zirvesi (20-21 Kasım 1997)..102 2.2.2.2. Lizbon Avrupa Konseyi Zirvesi (23-24 Mart 2000..104 2.2.2.3. Stockholm Avrupa Konseyi Zirvesi (21-23 Mart 2001) ..107 2.2.2.4. Göteborg Zirvesi (15-16 Haziran 2001)........108 2.2.2.5. Barselona Avrupa Konseyi (15-16 Mart 2002)....108 2.2.2.6. Brüksel Avrupa Konseyi (25-26 Mart 2004)...110 2.2.2.7. Brüksel Avrupa Konseyi Zirvesi (22-23 Mart 2005)...111 ÜÇÜNCÜ BÖLÜM AVRUPA BİRLİĞİ İSTİHDAM VE SOSYAL POLİTİKASININ GENEL ESASLARI...................113 3.1. Kurucu Antlaşmalarda ve Kurucu Antlaşmalarda Değişiklik Yapan Antlaşmalarda İstihdam ve Sosyal Politika . . .113 3.1.1. Avrupa Kömür ve Çelik Topluluğu Antlaşması'nda -Paris Antlaşması'nda- İstihdam ve Sosyal Politikaya İlişkin Hükümler ......................................114 3.1.2. Avrupa Atom Enerjisi Topluluğunu Kuran Antlaşma'da İstihdam ve Sosyal Politikaya İlişkin Hükümler..............116 3.1.3. Avrupa Ekonomik Topluluğunu Kuran Antlaşma'da -Roma Antlaşması'nda- İstihdam ve Sosyal Politikaya İlişkin Hükümler............................................116 3.1.4. Avrupa Tek Senedi'nde İstihdam ve Sosyal Politikaya İlişkin Hükümler ......................................122 3.1.5. Maastriht Antlaşması'nda İstihdam ve Sosyal Politikaya İlişkin Hükümler ..............126 3.1.6. Amsterdam Antlaşması'nda İstihdam ve Sosyal Politikaya İlişkin Hükümler ............129 3.1.7. Nice Antlaşması'nda İstihdam ve Sosyal Politikaya İlişkin Hükümler ......................................134 3.1.8. Topluluk Sosyal Şartı.............135 3.1.9. Sosyal Politika Antlaşması (SPA)..........138 3.2. Gündemler ve Eylem Programları ..........140 3.2.1. Birinci Sosyal Eylem Programı (1974) .....140 3.2.2. İkinci Eylem Programı (1984).........141 3.2.3. 1989 tarihli Sosyal Eylem Programı ........142 3.2.4. Avrupa Sosyal Politika Eylem Planı (1995 - 1997) ......143 3.2.5. Sosyal Eylem Programı (1998-2000).........144 3.2.6. Sosyal Politika Gündemi (2000-2005) ......145 3.2.7. Sosyal Politika Gündemi (2005-2010) ........148 3.3. Beyaz Kitaplar ve Yeşil Kitaplar ...........148 3.3.1. Yeşil Kitaplar.........................149 3.3.1.1. 1987 tarihli Yeşil Kitap................149 3.3.1.2. 1993 tarihli Yeşil Kitap...........149 3.3.2. Beyaz Kitaplar...................................150 3.3.2.1. 1993 tarihli Beyaz Kitap...............151 3.3.2.2. 1994 tarihli Beyaz Kitap.............151 3.4. Avrupa Birliği İstihdam Politikası'nın Genel Esasları......152 3.5. AB İstihdam Politikası'nm Dayanakları .......152 3.6. AB İstihdam Politikası'nın Genel Özellikleri......153 3.6.1. Yüksek Seviyeli Bir İstihdamı Gerçekleştirmek.....153 3.6.2. Kadın-Erkek Eşitliği.............154 3.6.3. Ekonomik ve Mali Politikalarına Tabi Olma......157 3.6.4. Yetki İkamesi........................159 3.6.5. Çoklu Karar Alma Sürecine Tabi Olma .......161 3.6.6. İzleme ve Değerlendirme, Raporlama Süreçlerini İçerme .....161 3.7. Koordinasyon - Eşgüdüm Sağlama ....................161 3.7.1. Topluluğun Görevi Olarak Yüksek Seviyeli Bir İstihdam Düzeyinin Sağlanması Açısından..................163 3.7.2. Çalışma Yaşamında Cinsiyet Ayrımını Gidermek İçin . . ....164 3.7.3. Topluluk Politikalarının Oluşumunda ve Uygulanmasında...164 3.7.4. Üye Devletler Arasında.................166 3.7.5. Üye Devletler ile Topluluk ve Topluluk Organları Arasında............................166 3.8. Topluluk Normlarının Uyumlaştırması ve İstihdam Politikası .............167 3.9. AB İstihdam Politikası'nın Hedefleri..........172 3.9.1 Avrupa İstihdam Politikası'nın Genel Hedefleri .........173 3.9.2 Avrupa İstihdam Politikası'nın Özel Hedefleri ..........173 3.10. İstihdam Politikasının Belirlenmesinde Usul ve Esaslar ...174 3.11. İstihdam Politikası'nın Mali Aracı, Avrupa Sosyal Fonu ....176 3.12. Avrupa Sosyal Modeli Tartışmaları - Farklı Modeller ve Avrupa Sosyal Modeli Karşılaştırması..........181 DÖRDÜNCÜ BÖLÜM AVRUPA İSTİHDAM STRATEJİSİ VE TÜRKİYE'NİN UYUMU ..............................185 4.1. Genel Olarak......................................185 4.2. Avrupa İstihdam Stratejisi ...............186 2.1. Avrupa İstihdam Stratejisi 1997 -2002 Arasındaki İlkeleri ....187 4.2.1.1. Birinci Sütun İlkeleri: İstihdam Edilebilirlik (Employability) ...........................187 4.2.1.2. İkinci Sütun İlkeleri: Girişimcilik (Entrepreneurship) ....188 4.2.1.3. Üçüncü Sütun İlkeleri: Uyum Yeteneği (Adaptability) ....189 4.2.1.4. Dördüncü Sütun İlkeleri: Eşit Fırsatlar (Equal Opportunities) .......................189 4.2.2. Avrupa İstihdam Stratejisi'nin 5 Yıllık Değerlendirilmesi ....191 4.2.3. Avrupa İstihdam Stratejisi'nin 2003 Yılı İlkeleri ........193 4.2.3.1. Tam İstihdam ...............193 4.2.3.2. İş Alanlarının Kalitesinin ve Verimliliğinin Yükseltilmesi .......194 4.2.3.3. Sosyal Dayanışma ve Sosyal Kapsamanın Güçlendirilmesi .............................194 4.2.3.4. Hareket İmtiyazları..................195 4.2.4. Avrupa İstihdam Stratejisi'ne İlişkin Yeni İlkeler: 2006 Lizbon Stratejisi'nin Yeniden Sunulması ...199 4.2.4.1. Ekonomiye İlişkin Bütünleştirilmiş Yönlendirici İlkeler ....201 4.2.4.1.1. Makroekonomik Politikalar...........202 4.2.4.1.2. Mikroekonomik Reformlar .............202 4.2.4.2. İstihdama İlişkin Bütünleştirilmiş Yönlendirici İlkeler .....203 4.2.5. Topluluk Eylem Planı ............206 4.3. Türkiye'nin Avrupa İstihdam Politikası'na Uyumu....207 4.3.1. 8 Mart 2001 tarihli KOB ..........210 4.3.2. 19 Mart 2001 tarihli Ulusal Program...........211 4.3.3. 19 Mayıs 2003 tarihli Türkiye için Gözden Geçirilmiş KOB ...212 4.3.4. 24 Temmuz 2003 tarihli Ulusal Program ........213 4.3.5. 23 Ocak 2006 tarihli KOB............214 4.3.6. Müzakere Süreci..................................216 4.4. Türkiye'nin Avrupa İstihdam Politikası ve Avrupa İstihdam Stratejisi Karşısındaki Durumu............218 4.5. Türkiye'nin Lizbon ve Stockholm Hedefleri Karşındaki Durumu....................................222 SONUÇ VE DEĞERLENDİRMELER............225 KAYNAKÇA ...............................231 EKLER.............................257  |
