Uluslararası Belgeler ve Avrupa Birliği Direktifleri Işığında Çalışma hayatımızda Kadın Erkek Eşitliği
İÇİNDEKİLERÖNSÖZ...............................................................IXKISALTMALAR....................................................XVII GİRİŞ................................................................3 BİRİNCİ BÖLÜM KADIN ERKEK EŞİTLİĞİ KAVRAMI, BİRLEŞMİŞ MİLLETLER BELGELERİ İLE ULUSLARARASI ÇALIŞMA ÖRGÜTÜ SÖZLEŞMELERİNDE KADIN ERKEK EŞİTLİĞİ 1. KADININ ÇALIŞMA HAYATINDAKİ YERİ............................7 I. TARİHSEL GELİŞİM............................................7 II. TÜRK KADININ ÇALIMA HAYATINA KATILIMI.................12 1. Geçmişten Günümüze Türk Kadının Durumu.....................12 2. Günümüzde Sayılarla Türk Kadının Çalışma Hayatına Katılımı......................................16 2. KADIN ERKEK EŞİTLİĞİ KAVRAMI.................................17 I. KAVRAMIN TARİHSEL GELİŞİMİ...............................17 II. TÜRKİYE'DE KADIN-ERKEK EŞİTLİĞİ KAVRAMININ GELİŞİMİ.......................................18 1. Eşitlik Kavramının İçeriği......................................32 A. Genel Eşitlik İlkesi.........................................32 B. Farklı Cinslerin Eşitliği İlkesi.................................34 C. Eşit Davranma İlkesi........................................36 D. Eşit Davranma Yükümlülüğünün İçeriği.......................37 3. ULUSLARARASI ALANDA KADIN ERKEK EŞİTLİĞİ.................42 I. BİRLEŞMİŞ MİLLETLER VE KADIN.............................42 II. BİRLEŞMİŞ MİLLETLER BİRİNCİ DÜNYA KADIN KONFERANSI (MEKSİKA 1975)..........................44 III. BİRLEŞMİŞ MİLLETLER İKİNCİ DÜNYA KADIN KONFERANSI (KOPENHAG 1980)........................45 IV. BİRLEŞMİŞ MİLLETLER ÜÇÜNCÜ DÜNYA KADIN KONFERANSI (NAİROBİ 1985)...........................46 Uluslararası Belgeler ve AB Direktifleri Işığında Çalışma Hayatımızda Kadın Erkek Eşitliği V. RİO, KAHİRE VE VİYANA KONFERANSLARI (1990'LAR).....................................................46 VI. BİRLEŞMİŞ MİLLETLER İKİNCİ DÜNYA İNSAN HAKLARI KONFERANSI (VİYANA 1993)..................47 VH.BİRLEŞMİŞ MİLLETLER DÖRDÜNCÜ DÜNYA KADIN KONFERANSI (PEKİN 1995)..............................48 VIII.PEKİN +5.....................................................49 4. CİNSİYET AYRIMCILIĞI YASAĞININ ULUSLARARASI HUKUKİ DAYANAKLARI..........................................52 I. BİRLEŞMİŞ MİLLETLER KADINLARA KARŞI HER TÜRLÜ AYRIMCILIĞIN ÖNLENMESİ SÖZLEŞMESİ ve İHTİYARİ PROTOKOLÜ........................52 II. ULUSLARARASI ÇALIŞMA ÖRGÜTÜ SÖZLEŞMELERİ............57 1. Genel Olarak.................................................57 2. 100 Sayılı Eşit Değerde İş îçin Eşit Ücret Sözleşmesi.................59 3. 111 Sayılı İş Ve Meslek Bakımından Ayrım Hakkında Sözleşme.....................................59 4. 156 Sayılı Ailevi Sorumlulukları Haiz Çalışanlar Sözleşmesi..................................... 61 5. 3 Sayılı Analığın Korunması, 103 Sayılı Yeniden Gözden Geçirilmiş Analığın Korunması ve 183 Sayılı Analığın Korunması Sözleşmesi.........................61 6. 1948 Tarih ve 89 Sayılı Yeniden Gözden Geçirilmiş Gece Çalışması (Kadın) Sözleşmesi Ve 1990 Tarih ve 171 Sayılı Gece Çalışması Sözleşmesi.............................64 7. 1935 Tarih Ve 45 Sayılı Yer Altı İşlerinde Kadınların Çalıştırılmaması Sözleşmesi.....................................65 III. İNSAN HAKLARI EVRENSEL BİLDİRGESİ VE İKİZ SÖZLEŞMELER................................................65 IV. AVRUPA İNSAN HAKLARI SÖZLEŞMESİ........................70 V. AVRUPA SOSYAL ŞARTI VE GÖZDEN GEÇİRİLMİŞ AVRUPA SOSYAL ŞARTI...........................76 İKİNCİ BÖLÜM AVRUPA BİRLİĞİ MEVZUATINDA KADIN ERKEK EŞİTLİĞİ 5. AVRUPA TOPLULUĞU ANTLAŞMASI...............................85 6. AVRUPA BİRLİĞİ TOPLULUK HUKUKUNDA EŞİTLİK İLKESİNİN TANIMI.......................................86 7. TOPLULUK HUKUKUNDA KADIN ERKEK EŞİTLİĞİNE İLİŞKİN DÜZENLEMELER..............................88 I. TOPLULUK ANTLAŞMALARINDAKİ DÜZENLEMELER...........88 II. TOPLULUK HUKUKUNDA KADIN ERKEK EŞİTLİĞİ İLKESİNİN NİTELİĞİ...........................................95 III. TEMEL HAKLAR ŞARTININ KADIN ERKEK EŞİTLİĞİ AÇISINDAN İNCELENMESİ....................................96 IV. AVRUPA BİRLİĞİ ANAYASASINDA KADIN-ERKEK EŞİTLİĞİ.....99 8. TOPLULUK DİREKTİFLERİNDE KADIN ERKEK EŞİTLİĞİ............101 I. KADIN VE ERKEK ÇALIŞANLAR ARASINDA EŞİT ÜCRET İLKESİNİN UYGULANMASI HAKKINDA ÜYE DEVLETLER MEVZUATININ YAKINLAŞTIRILMASINA İLİŞKİN İO ŞUBAT 1975 TARİH VE 75/117/EEC SAYILI DİREKTİF..........101 II. İŞE ALINMA, MESLEKİ EĞİTİM VE İŞTE YÜKSELMEDE VE ÇALIŞMA KOŞULLARINDA KADIN VE ERKEK İÇİN EŞİT MUAMELE İLKESİNİN YÜRÜRLÜĞE KONULMASINA İLİŞKİN 76/207 EEC SAYILI DİREKTİF VE BU DİREKTİFİ DEĞİŞTİREN 23 EYLÜL 2002 TARİH VE 2002/73/EC SAYILI AVRUPA PARLAMENTOSU VE AVRUPA KONSEYİ DİREKTİFİ............102 III. SOSYAL GÜVENLİK ALANINDA KADIN VE ERKEK İÇİN EŞİT MUAMELE İLKESİNİN ADIM ADIM HAYATA GEÇİRİLMESİNE İLİŞKİN 19 ŞUBAT 1978 TARİHLİ 79/7/EEC SAYILI DİREKTİF......107 IV. ÖZEL SOSYAL GÜVENLİK PLANLARINDA KADIN VE ERKEK İÇİN EŞİT MUAMELE İLKESİNİN YÜRÜRLÜĞE KONULMASINA DAİR 86/378/EEC SAYILI DİREKTİF VE ÖZEL SOSYAL GÜVENLİK PLANLARINDA KADIN VE ERKEK İÇİN EŞİT MUAMELE İLKESİNİN YÜRÜRLÜĞE KONULMASINA DAİR 86/378/EEC SAYILI DİREKTİFTE DEĞİŞİKLİK YAPAN 96/97 EC SAYILI DİREKTİF.....109 V. TARIM SEKTÖRÜ DAHİL KENDİ NAM VE HESABINA ÇALIŞAN KADIN VE ERKEKLER ARASINDA EŞİT MUAMELE İLKESİNİN UYGULANMASI VE KENDİ NAM VE HESABINA ÇALIŞAN KADINLARIN HAMİLELİK VE DOĞUM HALLERİNDE KORUNMALARINA DAİR 86/613/EEC SAYILI DİREKTİF..........112 VI. HAMİLE,LOĞUSA VEYA EMZİKLİ ÇALIŞANLARIN İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİNİ GELİŞTİRMEYİ TEŞVİK EDEN ÖNLEMLERİN GELİŞTİRİLMESİNE İLİŞKİN 92/85/EEC SAYILI DİREKTİF........113 Uluslararası Belgeler ve AB Direktifleri Işığında Çalışma Hayatımızda Kadın Erkek Eşitliği VII.UNICE, CEEP VE ETUC TARAFINDAN AKDOLUNAN EBEVEYN İZNİ ÇERÇEVE SÖZLEŞMESİNE İLİŞKİN 96/34EC SAYILI DİREKTİF VE UNICE,CEEP VE ETUC TARAFINDAN AKDOLUNAN EBEVEYN İZNİ ÇERÇEVE SÖZLEŞMESİNE İLİŞKİN 96/34/EC SAYILI DİREKTİFİN DEĞİŞTİRİLMESİNE VE BİRLEŞİK KRALLIK VE KUZEY İRLANDA'YA TEŞMİLİNE İLİŞKİN 97/75/EC SAYILI DİREKTİF.....................................116 VIII.CİNSİYET TEMELİNDE AYRIMCILIK DAVALARINDA İSPAT YÜKÜNE İLİŞKİN 97/80/EC SAYILI DİREKTİF....................118 IX. İSTİHDAMDA VE İŞ KONUSUNDA EŞİT MUAMELE İÇİN BİR GENEL ÇERÇEVE OLUŞTURULMASINA İLİŞKİN 27 KASIM 200O TARİHLİ 2000/78/EC KONSEY DİREKTİFİ.........120 X. 29 TEMMUZ 2000 TARİH VE 2000/43/EC SAYILI ETNİK ORİJİN VE IRK AYIRIMI OLOMAKSIZIN KİŞİLER ARASINDA İŞLEM EŞİTLİĞİ HAKKINDA KONSEY DİREKTİFİ.....................121 XI. AVRUPA İSTİHDAM STRATEJİSİ...............................123 XII. AVRUPA BİRLİĞİ, TÜRKİYE KATILIM ORTAKLIĞI BELGESİ VE AVRUPA BİRLİĞİ MÜKTESABATININ ÜSTLENİLMESİNE İLİŞKİN TÜRKİYE ULUSAL PROGRAMININ UYGULANMASI.............125 1. 2001 Yılı Katılım Ortaklığı Belgesi...............................127 2. 2003 Yılı Katılım Ortaklığı Belgesi...............................132 3. 2006 Yılı Katılım Ortaklığı Belgesi.........■......................139 4. 2007 Yılı Katılım Ortaklığı Belgesi...............................140 5. İlerleme Raporlarında Türkiye'nin Durumu......................140 ÜÇÜNCÜ BÖLÜM TÜRK HUKUKUNDA ÇALIŞMA HAYATINDA KADIN ERKEK EŞİTLİĞİ 9. BİREYSEL İŞ HUKUKU ALANINDA KADIN ERKEK EŞİTLİĞİ........145 I. İŞE ALMADA KADIN ERKEK EŞİTLİĞİ.........................145 1. Genel Olarak Çalışma Özgürlüğü...............................145 2. Ayırımcı İş İlanlarının Verilmesi................................147 3. İşe Alınmada Kullanılan Yöntem ve Kriterler.....................150 A. Uygulanan Kriterler.......................................150 a) Mesleki Kıdem.........................................151 b) İşçinin Yaşı............................................152 c) Diğer Kriterler..........................................153 B. Sorulabilecek Sorular.......................................154 a) Medeni Hal ve Aile Durumuna İlişkin Olanlar...............155 b) Hamilelik Hakkında Sorular..............................156 C. Yapılacak Sözleşmenin Türü Açısından.......................163 II. İŞ İLİŞKİSİNİN DEVAMI SIRASINDA KADIN ERKEK EŞİTLİĞİ. . . 167 1. İşçinin Mesleki İlerlemesinde..................................167 2. Çalışma Koşullarında Ayrımcılık...............................171 A. Kadınların Ağır ve Tehlikeli İşlerde Çalıştırılması Konusunda Genel Olarak Öngörülen Yasaklar.................175 B. Ağır ve Tehlikeli İşler Yönetmeliği ile Öngörülen Yasaklar.......176 C. Kadın İşçilerin Gece Postalarında Çalıştırılma Koşulları.........177 D. Hamile ve Emziren Annelerin Çalışma Koşulları Bakımından Getirilen Sınırlamalar......................................178 3. Ücrette Ayrımcılık...........................................180 III. İŞ İLİŞKİSİNİN SONA ERMESİNDE KADIN ERKEK EŞİTLİĞİ......185 1. Genel Olarak................................................185 2. Kadın İşçinin Evlenmesi Durumunda............................187 3. Kadın İşçinin Hamile Kalması Durumunda,.......................189 4. Kadm İşçinin Cinsel Tacize Maruz Kalması Durumunda...........192 10. TOPLU İŞ HUKUKU ALANINDA KADIN ERKEK EŞİTLİĞİ...........195 I. SENDİKALAR HUKUKU ALANINDA KADIN ERKEK EŞİTLİĞİ ... 195 II. TOPLU İŞ SÖZLEŞMESİ HÜKÜMLERİNDE KADIN ERKEK EŞİTLİĞİ......................................199 11. SOSYAL GÜVENLİK HUKUKU ALANINDA KADIN ERKEK EŞİTLİĞİ . 202 SONUÇ............................................................209 EK.................................................................227 KAYNAKÇA........................................................383  |
