Türkiye'de Anne ve Çocukların Durum Analizi
İÇİNDEKİLERİÇİNDEKİLERTABLOLAR ............ ŞEKİLLER ............. HARİTALAR .......... EKLER ................. KISALTMALAR ....... ÖNSÖZ ................. GİRİŞ .................. AÇIKLAYICI NOT..... I. GİRİŞ: ÇOCUĞUN DURUMU VB KALKINMA IUŞKTSI. n.ÜLKE PROFİLİ........................................................ 1. İDARÎ YAPI î. MERKEZİ YÖNETİM.................................................................. 2. YEREL YÖNETİM..............................................'........................ i Mahalli İdareler.................................................................. İL Belediye Yönetimleri............................................................ iti. Köy İdaresi.......................................................................... 2. DEMOGRAFİK YAPI 1. NÜFUS POLİTİKALARI.............................................................. 2. NÜFUS ARTIŞI........................................................................... 3. KENTLEŞME, GÖÇLER VE NÜFUSUN YAŞ, CİNSİYET YAPISI. 4. ÇOCUK NÜFUS......................................................................... 5. DOĞURGANLIK......................................................................... 6. ÖLÜMLER VE 5 YAŞINDA YAŞAM UMUDU............................... 7. SONUÇ..................................................................................... EKLER ..................................................................................... 3. EKONOMİK YAPI 1. TARİHSEL PERSPEKTİF........................................................... 2. GSMH'NIN GELİŞİMİ................................................................. 3. DIŞ TİCARET............................................................................ 4. ÖDEMELER DENGESİ.............................................................. 5. DIŞ BORÇLAR........................................................................... 6. ÜCRETLER - MAAŞLAR............................................................ 7. SONUÇ..................................................................................... EKLER ..................................................................................... 4. İSTİHDAM YAPISI 1. GİRİŞ ...................................................................................... 2. İŞSİZLİK................................................................................... 3. İSTİHDAM DURUMU................................................................. 4. ÇOCUK İSTİHDAMI......................................,............................ 5. SONUÇ..................................................................................... 5. ÇEVRE 1. GİRİŞ ...................................................................................... 2. TOPRAK KİRLİLİĞİ......,............................................................. i. Gübre Kullanunı.................................................................. fi. Pestisid Kullanımı................................................................ 3. HAVA KİRLİLİĞİ........................................................................ t Isınma................................................................................. ii Sanayii Tesisleri................................................................., iü. Motorlu Taşıllar.................................................................., 4. SU KİRLİLİĞİ.........................................;.................................., i. İçme Suyu ue Kanalizasyon..............................................., il Deniz, Göl ve Irmak Kirlenmesi........................................... 0 5. SONUÇ EKLER m. ANNE VE ÇOCUK. 6. BEBEK-ÇOCUK ÖLÜMLERİ 1. GÎRÎŞ ............................................................................................... 2. ÎLLERE GÖRE BEBEK ÖLÜM HIZI..................................................... 3. ÇOCUK VE_BEBEK ÖLÜMLERİ ÎLE İLİŞKİLİ FAKTÖRLER................. A. Bebek Ölümlerini Dolaylı Olarak Etkileyen Faktörler................... t Anne-Babanın Eğitimi................................................................... il Annenin Doğum Yaşı...................................................................... iÜ. Doğum aralıklarına Göre BÖH...................................................... iv. Canlı Doğum Sayısı........................................................................ v. Sağlık Hizmetlerinden Yararlanma................................................ vi. Diğer Etmenler................................................................................ B. Bebek Ölümlerini Doğrudan Etkileyen Faktörler............................. 4. HASTALIKLAR VE ÇEVRE KOŞULLARI................................................ i. Hastalıklar...................................................................................... il Hastalıkları Etkileyen Çevre Koşulları............................................ EKLER............................................................................................. 7. ANNE SAĞLIĞI VE SORUNLARI 1. GİRİŞ ..................................................,............................................... 2. ANNE ÖLÜMLERİ.................................................................................. 3. ANNE ÖLÜM NEDENLERİ..................................................................... i Yüksek Doğurganlık........................................................................ il Doğum Öncesi Bakım...................................................................... iÜ. Beslenme Yetersizliği...................................................................... İv. Sağlık Hizmetlerinden Yararlanma................................................. 8. SAĞLIK HİZMETLERİ 1. SAĞLIK HİZMETLERİNE YÖNELİK SON GELİŞMELER......................... 2. SAĞLIK HİZMETLERİ SİSTEMİ VE DONATIMI...................................... i. Sektörün Yapısı............................................................................... ti Altyapı Donanımı............................................................................. 3. SAĞLIKLA İLGİLİ HARCAMALAR......................................................... 4. HİZMET SUNUM MALİYETİ................................................................... 5. SAĞLIK HİZMETLERİ SUNAN KURULUŞLAR....................................... t Sağlık Bakanlığı.............................................................................. il Sosyal Sigortalar Kurumu............................................................... iii. Tıp Fakülteleri................................................................................. iv. Resmi ve Yarı Resmi Diğer Sağlık Kuruluşları................................ v. Özel Sektör...................................................................................... 6. SAĞLIK GÜVENCESİNE İLİŞKİN SİGORTA BİÇİMLERİ....................... 7. SAĞLIK SEKTÖRÜNÜN YÖNETİMİ....................................................... i Merkezi Düzeyde Örgütlenme......................................................... İt İl Örgütlenmesi................................................................................ 8. ÇOCUK SAĞLIĞI PROGRAMLARININ SONUÇLARI............................... l Genişletilmiş Bağışıklama Programı................................................ il İshalli Hastalıkların Kontrolü.......................................................... iiL Akut Solunum Yolu Enfeksiyonları.................................................. iv. Beslenme ve Büyümenin izlenmesi................................................. v. Sağlık Programlarının Uygulanmasındaki Sorunlar........................ 9. ÇOCUKTA KİŞİLİK GELİŞİMİ, OKUR-YAZARUK VE OKULLAŞMA 1. GİRİŞ .............................................................................................. 2. OKUR-YAZARUK............................................................................. 3. İLKÖĞRETİM................................................................................... 4. SONUÇ..........................:................................................................. EKLER............................................................................................. J 0. ERKEN DÖNEM ÇOCUKLUK GELİŞİMİ 1. KIRSAL ÇEVREDE ÇOCUKLUK..................................................................... 2. KENTSEL ÇEVREDE ÇOCUKLUK................................................................. 3. GEKONDULARDA ÇOCUKLUK......................................:............................... 4. ERKEN ÇOCUKLUK (0-5 YAŞ) GELİŞİM VE EĞİTİM HİZMETLERİ............... i. Milli Eğitim Bakanlığı............................................................................... it. SHÇEK..................................................................................................... 1 1. ÖZEL KONUMDA BULUNAN ÇOCUKLAR 1. ÖZÜRLÜ ÇOCUKLAR.................................................................................... 2. GÖÇMEN ÇOCUKLAR................................................................................... 3. MÜLTECİ ÇOCUKLAR................................................................................... i. İranlılar................................................................................................... ü. Irak'lılar................................................................................................... 4. YURTDIŞINDA ÇALIŞAN İŞÇİLERİN ÇOCUKLARI........................................ i. Yurtdışında Yaşayan Çocuklar............................................................... İL Türkiye'de Kalan Çocuklar...................................................................... iii. Türkiye'ye Dönen Ailelerin Çocukları....................................................... 5. İSTİSMARA UĞRAYAN ÇOCUKLAR.............................................................. i 2. EĞİTİM HİZMETLERİ 1. EĞİTİM SİSTEMİNİN DAYANDIĞI İLKELER.................................................. 2. EĞİTİMDE HEDEFLER.................................................................................. 3. MÎLLÎ EĞİTİMDE TEŞKİLAT VE İDARE HİZMETLERİ................................... 4. MİLLİ EĞİTİM SİSTEMİNİN YAPISI.....................'.......................................... A. Örgün Eğitim Kurumları........................................................................... i. Okul Öncesi Eğitim............................................................................. ii. İlköğretim............................................................................................ üi. Ortaöğretim........................................................................................ iv. Genel LiseVer....................................................................................... v. Yükseköğretim.................................................................................. B. Yaygın Eğitim.......................................................................................... 5. ÖZEL EĞİTİM HİZMETLERİ.......................................................................... EKLER.,........................................................................................................ 13. AİLE YAPISI VE DEĞERLER 1. AİLE VE UYUM............................................................................................. 2. AİLE TİPİ....................................................................................................... 3. HANEHALKI BÜYÜKLÜĞÜ........................................................................... 4. EVLİLİK TİPLERİ VE ORTALAMA EVLİLİK YAŞI........................................... 5. ÇOCUKLARA İLİŞKİN DEĞERLER................................................................ 6. POLİTİKALAR............................................................................................... 14. KADINLARIN TOPLUM İÇİNDEKİ ROLÜ 1. GİRİŞ ........................................................................................................... 2. KADIN VE EKONOMİ.................................................................................... t İmalat Sanayii......................................................................................... ü. Hizmetler................................................................................................. üi. Tarım....................................................................................................... iv. Uzman Meslekler..................................................................................... 3. AİLE, AKRABALIK VE TOPLULUK................................................................ 4. SİYASET....................................................................................................... 5. TEDBİRLER.................................................................................................. 15. ÇOCUKLARLA KADINLARA YÖNELİK İLETİŞİM ARAÇLARI-ETKİLERİ 1. GİRİŞ ........................................................................................................... 2. BASIN VE ÇOCUK........................................................................................ 3. RADYO VE TELEVİZYONUN ROLÜ............................................................... 4. KALKINMAYLA İLGİLİ KONULARDAKİ TV PROGRAMLARININ KAPSAM VE İÇERİĞİ..................................................................................., IV. 16. SOSYAL YARDIM VE GÜVENLİK 1. KAYNAĞI VE İLKELERİ............................................................................... 2 SAĞLANANHİZMETLER.............................................................................. 3. SOSYAL GÜVENLİK...................................................................................... i Uygulanan Temel Sosyal Sigorta Kanunları............................................ ü. TC. Emekli Sandığı................................................................................. fit Sosyal Sigortalar Kurumu........................................................................ tu. Esnaf ve Sanatkarlar ve Diğer Bağımsız Çalışanlar Sigortalar Kurumu.. v. Diğer Sosyal Güvenlik Kuruluşları........................................................... EKLER....................................................................................................... ULUSAL KALKINMA VB SOSYOEKONOMİKFARKLILIKLAR..... 7. KALKINMA PLANLAMASI 1. GÎRİŞ ................................................................................................................... 2. ALTINCI BEŞ YILLIK KALKINMA PLANİ (1990-1994)............................................ L Ekonomik îlke ve Politikalar............................................................................. ti Sosyal Kalkınma............................................................................................... . GELİŞME PROFİLLERİ 1. GİRİŞ ..................................................................................................................... 2. BÖLGESEL ANALİZ KRİTERLERİ............................................................................. 3. İL GRUPLARINA GÖRE GELİŞME PROFİLL i. Birinci Ded IL ..................................................................................................................... RLERİ............................................................................. RUPLARINA GÖRE GELİŞME PROFİLLERİ........................................................ i. Birinci Derecede Kalkınmada Öncelikli Yörl L İkinci Derecede Kalkı d LLERİ. Öncelikli Yörel Öncelikl ^duııı roreler............................................ , tv-eue? Kalkınmada Öncelikli Yöreler...........................,................. iti. Orta Düzeyde Gelişmiş İller........................................................................... iv. Gelişmiş İller.................................................................................................. EKLER........................................................................................................... 9. KALKINMADA ÖNCELİKLİ İLLER 1. NİÇİN KALKINMADA ÖNCELİKLİ İLLER.............................................................. 2. ÇOCUK SAĞLIĞI......................................................................... 3. SAĞLIK HİZMETLERİ............................ 4. ALTYAPI HİZMETLERİ.... 5. EKONOMİ...... i. Ekonomik Politikalar..........,...................................................................................... îl Gayri Safi Yurt İçi Hasıla.......................................................................................... 6. ÇOCUK İSTİHDAMI......................................................................................................... EKLER ........................................................................................................................... 20. KENTSEL DÖNÜŞÜM 1. KENTSEL GELİŞİM EĞİLİMLERİ..................................................................................... 2. KENTSEL YERLEŞİM ÖRÜNTÜSÜNDE GÖZLENEN EĞİLİMLER..................................... 3. KENTLEŞME SORUNU.................................................................................................... 4. GECEKONDULAŞMANIN YOĞUN OLDUĞU KENTLER................................................... 5. KENTLEŞME VE ÇOCUKLAR.......................................................................................... 6. KENTSEL HİZMETLER.................................................................................................... I Su ve Kanalizasyon...................,............................................................................... İL Sağlık Hizmetleri....................................................................................................... 7. KENTLEŞME, ÇOCUKLARIN GELİŞME VE HAYATTA KALMA DURUMLARI.................. 8. KENTLEŞME VE SOKAK ÇOCUKLARI............................................................................ EKLER ........................................................................................................................... V. T. C. HÛKÜMETİ-UNICEF İŞBİRLİĞİ VE HÜKÜMET DIŞI KURULUŞLAR 21. TÜRKİYE CUMHURİYETİ HÜKÜMETİ İLE UNICEF ARASINDAKİ İŞBİRLİĞİNDE SON GELİŞMELER (1988-90) 1. PROGRAM HAZIRLIĞI VE EŞGÜDÜM............................................................................ 2. TOPLUM SEFERBERLİĞİ VE SEKTÖRLERARASI İŞBİRLİĞİ. 3. İZLEME VE DEĞERLENDİRME................................................................................ EKLER..................................................................................................................... 22. HÜKÜMET DIŞI GÖNÜLLÜ KURULUŞLAR 1. GÎRÎŞ ...................................................................................................................... 2. SOSYAL YARDIM, ANNE-ÇOCUK CELÎŞÎMÎ ÎLE ÎLGÎÜKURULUŞLAR.................... 3. KADININ STATÜSÜ ÎLE ÎLGÎÜ KURULUŞLAR......................................................... 4. KALKINMA ÎLE ÎLGÎÜ KURULUŞLAR...................................................................... 5. MESLEKÎ KURULUŞLAR.......................................................................................... 6. ÎŞ ÇEVRESİ ÎLE ÎLGÎÜ KURULUŞLAR..................................................................... EKLER..................................................................................................................... VI. SONUÇ: ÖNCELİKLİ SORUNLAR................................................... 1. TEMEL SAĞLIK........................................................................................................ i. Genişletilmiş Bağışıklama Programı....:.............................................................. ü. İshalli Hastalıklar ve Akut Solunum Yolu Enfeksiyonları Kontrolü..................... iü. Güvenceli Annelik ve Yeni Doğan Çocukların Bakımı......................................... iv. Beslenme ve Büyümenin İzlenmesi................................................................... v. Birinci Basamak Sağlık Hizmetlerinde Temel Tedavi......................................... vl Çocuklar îçtn Temel Sağlık Hizmetleri................................................................ 2. TEMELEĞÎTÎM........................................................................................................ i. İlköğretimin Yaygınlaştırılması........................................................................... ü. Kızların Eğitimi................................................................................................... iü. Yetişkin Eğitimi ve Okur-Yazarlık....................................................................... iv. Erken Çocukluk Gelişimi ve Okul Öncesi Eğitim................................................ v. Gezici Tanmîşçi Çocuklarının Eğitimi................................................................ vl Görme ve İşitme Engelli Çocuklara İlişkin Desteğin Teşvik Edilmesi................. vii.Okul ve Çevre..................................................................................................... 3. KADININ STATÜSÜNÜN GELİŞTİRİLMESİ ÎÇÎN İLETÎŞÎM, DESTEK........................ i. Kadınların Beceri ve Gelir Düzeylerini Yükseltmek............................................ il Genç kız, kadınların Mesleki Oryantasyon ve İstihdamı.................................... iü. Türkiye'de Kentsel Kadının Statüsü................................................................... iv. İletişim Kanallarının Etkinliklerinin Kadınlara Yönelik Olarak Arttırılması....... 4. KALKINMADA ÖNCELİKLİ İLLERDE ÇOCUKLAR VE ANNELER İÇİN HİZMETLER. 5. GECEKONDULARDA KADIN VE ÇOCUKLAR İÇİN TEMEL HİZMETLER.................. i. Toplumsal Altyapı ve Sektörlerarası İşbirliği...................................................... il Temel Sağlık Hizmetleri Çerçevesinde AÇS/AP................................................. iü. Büyümenin İzlenmesi........................................................................................, iv. Kadınlara Yönelik Gelir Yaratıcı Faaliyetler....................................................... v. Çevre Sağlığı....................................................................................................... vl Gecekondulu Çocuklar........................................................................................ 6. ÇOCUKLARA YÖNELİK PLANLAMA VE TANITIM.................................................... i. Türkiye Cumhuriyeti Hükümeti ile UNICEF İşbirliği Yönetimi............................ ü. Çocuklara Yönelik Enformasyon Ağı.................................................................. iÜ. Çocuk ve Anne Yaşam Kalitesinin Yükseltilmesine İlişkin Faaliyetlerin Değerlendirilmesi................................................................ iv. Tanıtım Faaliyetleri..........................................................................................., |