Bakıma Muhtaçların Sosyal Güvenliği
İÇİNDEKİLERİÇİNDEKİLERKısaltmalar............ Grafik ve Tablolar Giriş........................ Federal Almanya'da Bakım Hizmetlerinin Genel Durumu Evde ve Yaşlılar Yurtlarında Bakım Hizmetlerinin Genel Durumu 1.1 Evde Bakım Hizmetlerinin Durumu....................................... 1.1.1 İstatistik Araştırmalarda «Bakırna Muhtaçlık Halinin (BMH) Tanımı Açısından Karşılaşılan Güçlükler................................ 1.1.1.1 BMH'ye Bilimsel Yaklaşım........................................................ 1.1.1.2 BMH'ye Yasal Yaklaşım........................................................... 1.1.13 BMH'nin Özürlülük üe İlişkisi...........................................,....... 1.1.2 Evde «Bakıma Muhtaç Kişi (BMK)lerin İstatistiği................. 1.1.2.1 İnfratest Enstİtüsü'nün Araştırması............................................ 1.1.3 Bakım Mükellefiyetini Üstlenen Fertlerin Durumu................... 1.1.4 Evde Bakılan İnsanlara Harici Bakım Desteği........................... 1.1.4.1 Sosyal İstasyonların Mahiyeti ve Hizmetleri............................. 1.1.4.2 Sosyal istasyonların Sayısı ve Durumu...................................... 1.2 Yaşlılar Yurtlarında Bakım Hizmetlerinin Durumu............ 1.2.1 Yaşlılar Yurtlarının Mahiyeti ve Sayısı...................................... 1.2.2 Yaşlılar Yurtlarındaki BMK'lerin İstatistiği............................... 1.2,3 Yaşlılar Yurtlarındaki BMK'lerin Sosyo-Ekonomik Durumları 1.2.4 Yaşlılar Yurtlanndakİ Bakıcı Personelinin Sayısı ve Durumu... 1.3 Federal Almanya'da BMK'lere Toplu Bir Bakış................... 2 BMH'nin Ortaya Çıkardığı Muhtelif Sorunlar.................... 2.1 Tıp ile Bakım Hizmetleri Arasındaki Bilimsel İlişki............. 2.2 BMH'ye Getiren Çeşitli Hastalıkların Mahiyeti.................... 2.2.1 Osteoporos................................................................................... 2.2.2 Kanser......................................................................................... 2.2.3 Multiple Skleroz.......................................................................... 2.2.4 Komraktur................................................................................... 2.2.5 İnkontinans..................,............................................................... 2.2.6 Dekubitus Ülserleri...................................................................... 2.2.7 Arteryoskleroz......................................„...........................„...............„ 2.2.8 Felç.....................................,...........................,.................................., 2.2.9 Parkinson Hastalığı......,...............................,...................................... 2.2.10 Alsheimer Hastalığı............................................................................ 2.2.11 Demans........................................................................................... 2.2.12 Romatcid Artrit (Kronik Polyarthiritis)...............................„............. 2.3 Bir Bilim Dalı Olarak Sosyal Bakım............................................... 2.4 BMH'nin İnsan-Çevre İlişkİsindeki Yeri....................................... 2.5 Yaşlılık ve BMH'nin Psikolojiye Yüklediği Yeni Görevler.......... 2.6 BMH'nin Dün ve Bugün Ortaya Çıkardığı Etik Sorunlar............ 2.6.1 Geçmişteki BMH ile «Cadılık» Arasındaki İlişki............................... 2.6.2 Günümüzdeki BMH ile «Ötenazi» Arasındaki İlişki.......................... 3 F. Almanya'da Sosyal Güvenlik Sisteminde Bakım Hizmetlerinin Yasal Yeri......................................................................................... 3.1 Tazminat Düzenlemeleri Açısından Bakım Hizmetleri................. 3.1. i Sosyal Tazminat Yasaları.................................................................... 3.1.2 Kanunî Kaza Sigortası.......................................................................... 3.2 Sosyaî Sigortalar Sisteminde Bakım Hizmetleri............................. 3.2.1 Kanunî Hastalık Sigortası.................................................................... 3.2.2 Kanunî Emeklilik Sigortası................................................................. 3.2.3 istihdamı Teşvik Yasası...................................................................... 3.3 Vergi Hukukunda Bakıma Ait Düzenlemeler.................................. 3.3.1 BMK'ler İçin Yasal Düzenlemeler....................................................... 3.3.2 Bakıcı Fertler için Yasal Düzenlemeler............................................... 3.4 Kamu Hizmeti İfa Edenlere Yönelik Düzenlemeler......................,. 3.5 Federal Sosyal Yardım Yasası Kapsamında Bakım Yardımı........ 4 Bakım Hizmetlerinin Bir Sosyal Mesele Haline Gelmesindeki Sebebier................................................................................................ 4.1 Nüfusdaki Değişim ve Etkileri........................................................... 4. İ.l Genel Nüfusdaki Demografik Değişim................................................ 4.1.1.1 Azalan Alman Nüfusu.......................................................................... 4.1.İ.2 Yaşlıların Çoğalması ve Gençlerin Azalması....................................... 4:1.1.3 Yabancı Nüfusun Artmasının Etkileri.................................................. 4.1.2 Alman Nüfusunun Azalmasındakİ Sebepler......................................... 4.1.2.1 Kadınların Sosyo-Ekonomik Bağımsızlıkları........................................ 4.1.2.2 Doğurganlık Oranının Düşmesi............................................................■ 4.1.2.3 Aile Yapısının Değişmesi...............................—.................................... 4.1.2.4 Evlenmelerin Azalması ve Ertelenmesi..................................,.............. 4. İ.2.5 Çevre Kirlenmesinin Etkileri..................................................................... 4.1.3 Nüfusun Azalmasına Karşı Muhtelif Politikalar....................................... 4.1.3.1 Vergi Yasalarında .Ailelere Tanınan Malî İmtiyazlar.............,.................. 4.1.3.2 Çocuk Parası (Kindergeld)........................................................................ 4.1.3.3 Çocuk Yetiştirme Parası (Erziehungsgeld)................................................. 4.1.3.4 Analık Parası (Mutterschaftsgeld).............................................................. 4.1.3.5 Ailelerde Çocuk Eğitimine Teşvik............................................................. 4.1.3.6 Sosyal Konutlar.......................................................................................... 4.1.3.7 Kürtajı Engelleyici Yasal Düzenlemeler..................................,................. 4.1.3.8 Göçmen Politikası....................................................................................... 4.1.3.9 Yabancılara «Entegrasyon» ve «Asimilasyon» Politikaları....................... 4.1.4 Azalan Nüfusun Ekonomiye Etkileri.......................................................... 4.2 Sosyal Hizmetlerdeki Talebin Artması ve Etkileri................................ 4.2.1 Sosyal Harcamaların Artması..................................................................... 4.2.1.1 Sağlık Harcamalarının Artması.................................................................. 4.2.1.2 Bakını Harcamalarının Artması.................................................................. 4.2.2 Sosyal Harcamaların Ekonomiye Etkileri.................................................. 4.2.2.1 Sosyai Harcamalar ve Yatırımlar................................................................ 4.2.2.2 Sosyal Harcamalar ve Sosyal Sigortalar Primleri....................................... 4.2.2.3 Sosyal Harcamalar ve Borçlanma............................................................... 4.3 Hastalık Sigortasının Yetersizliği.........................................................., 4.4 Eve Yönelik Bakım Hizmetiennin-Yetersizliği...................................... II. Bölüm Yeni Arayışlar Çerçevesinde BMK İçin Sosyal Güvenlik Modelleri, Kanur Bakım Sigortasının İhdası Ve Etkileri 1 Bakıma Muhtaçlık Riski (BMK) ne karşı Sosyal Güvenlik Modelleri........ 1.1 Sosyai Sigortalar Sisteminde Bakım Güvencesi.................................... 1.1. İ Bakım Güvencesinin Hastalık Sigortasına Eklenmesi.............................. 1.1.2 Müstakil Bakım Sigortasının İhdası...,...................................................... 1.2 Öze! Bakım Sigortası (ÖBS) Aracılığı İle Bakım Güvencesi............... 1.2.1 Gönüllü Katılım......................................................................................... 1.2.2 Zorunlu Katılım......................................................................................... 1.2.2.1 Yasal Sosyal Çerçeve Dahilinde Zorunlu Katılım..................................... 1.3 Sosyal Yardım Niteliğinde Bakım Güvencesi........................................ 2 Kanuni Bakım Sigortası (KBS) Çerçevesinde Sosyal Bakım Sigortası (SBS)......................................................................................... 2.1 SBS'nin Temel Esasları........................................................................... 2.1.1 BMK'lere ve Bakıcılara Sosyal Güvence.................................................. 2.1.2 Ekonomik ve Rasyonel Bakım........................-.......................................... 2.1.3 Koruyucu SağUk Tedbirleri ve Rehabilitasyon......................... 2.1.4 Evde Bakıma Öncelik................................................................, 2.1.5 Hayatı İdame Etmede Bağımsızlık............................................. 2.1.5.1 Aktif Bakım Hizmetleri........,..................................................... 2.2 SBS'nin Yapısal Örgütlenmesi................................................ 2.3 SBS'nin Finansmanı................................................................. 2.4 SBS'nin Kapsamı...................................................................... 2.4.1 Aile Sigortası.................................................................,............ 2.5 SBSfnin Hizmetlerinden Yararlanma Şartı........................... 2..5.1 Sigortalı Olmak.......................................................................... 2.5.2 Bakıma Muhtaç Olmak.............................................................. 2.5.2.1 BMH'nin Kavramsal İçeriği........................................................ 2.5.2.2 BMH'nin Dereceleri..........................................,......................... 2.5.2.3 BMH'yİ'Belirleyen Tıp Heyeti.................................................... 2.6 Bakım Hizmetlerinin Türleri ve Boyutu................................. 2.6.1 Evdeki BMKlere Bakım Hizmetleri............................................ 2.6.1.1 Profesyonel Babın Yardımı........................................................ 2.6.1.2 Amatör Bakım Yardımı (Bakun Parası)...................................... 2.6.1.3 Profesyonei ve Amatör Bakım Yardımının Birleştirilmesi......... 2.6.1.4 Bakımın Geçici Olarak Sağlanamaması Halinde Yardım........... 2.6.1.5 Kısmî Stasyoner Bakım Hizmetleri............................................. 2.6.1.6 Kısa Süreli Tam Stasyoner Bakım*Hizmetleri............................ 2.6.1.7 Bakım Araç-Gerç Yardımı.......................................................... 2.6.1.8 Ev Tamiratlarına Yardım.............................................................. 2.6.2 Yurtlardaki BMK'iere Bakım Hizmetleri..................................... 2.6.2.1 Tam Stasyoner Bakımın özellikleri............................................, 2.6.3 Evdeki Bakıcılara Sosyal Güvence.............................................. 2.6.3.1 Emeklilik Sigortası....................................................................... 2.6.3.2 Kaza Sigortası............................................................................... 2.6.3.3 Çalışma Hayatına Yemden Dönmede Kolaylık........................... 2.6.4 Bakım Kursları............................................................................. 2.7 Bakım Hizmetlerinin İfasına Yönelik Teminatlar.................. 2.7.1 Altyapı Yatırımları....................................................................... 2.7.2 Yenİ Eyaİetlere Sübvansiyon....................................................... 2.7.3 Bakım Kurumları İle Sözleşmeler................................................ 2.7.4 Bakım Kalitesinin Korunması.....................■........-....................... 2.8 SBS'nin Avrupa Birliği (AB) İçindeki Yeri ve Yabancıların Durumu....................................................................................... 3 KBS Çerçevesinde Zorunlu Özel Bakım Sigortası (ÖBS)...... 3.1 ÖBS'nin Kapsamına Girenler.................................................... 3.2 ÖBS'nin Bakım Hizmetleri........................................................ 3-3 ÖBS'ye Yüklenen Sosyal Şartlar............................................... 3.4 ÖBS'nin Prim Sistemi................................................................. 4 KBS'nin Alman Ekonomisine Etkileri...................................... 4.1 Ek Yükler..................................................................................... 4.2 Ek Yüklerin Telafisine Yönelik Tedbirler................................ 4.2.1 Hastalık Halinde Ücretin Ödenmesinde Kısıtlamalar................... 4.2.2 Ücretti Tatil Günlerinin Azaltılması.............................................. 4.3 KBS'nin Sağladığı Tasarruf İmkânları..................................... 4.3.1 Hastalık Giderlerinde Azalma....................................................... 4.3.2 Sosyal Yardım Harcamalarında Azalma....................................... 4.4 KBS'nin İstihdama Etkisi..........................................................., 4.5 Nihaî Değerlendirme.................................................................... III. Bölüm AB Ülkelerinde ve Türkiye'de Bakıma Muhtaçlık Riski (BMR)ne Karşı Güvenceler 1 AB Ülkelerinde Bakım Hizmetlerinin Gene! Durumu.............. 1.1 Avusturya...................................................................................... 1.1.1 BMH'nin Tesbiti............................................................................. 1.2 Belçika........................................................................................... 1.2.1 BMH'nin Tesbiti............................................................................. 1.3 Danimarka..................................................................................... 1.3.1 BMH'nin Tesbiti.............................................................................. 1.4 Fransa.............................................................................,............... 1.4.1 BMH'nin Tesbiti.............................................................................. 1.5 Hollanda......................................................................................... 1.5.1 BMH'nin Tesbiti.............................................................................. 1-6 İngiltere ve İrlanda........................................................................ Türkiye'de Bakım Hizmetlerinin Genel Durumu...................... 2.1 Bakım Hizmetlerinin Tarihi Gelişimi.......................................... 2.2 Türkiye'de BMK'lerin Sosyal Güvenliği...................................... 2.2.1 Muhtaçları Korumaya Yönelik Hukukî Düzenlemeier.................... 2.2.1.1 2022 Sayıh Kanunun Değerlendirilmesi.......................................... 2.2.1.2 3294 Sayılı Kanunun Değerlendirilmesi.......................................... 2.2.1.3 2828 Sayılı Kanunun Çerçevesinde Stasyoner Bakım Hizmetlerinin Değerlendirilmesi..................................................... 2.3 Nihaî Değerlendirmelerin Etrafında Öneriler............................. 2.3.1 Sosyal Güvenlik Sistemi İçinde Bakım Hizmetleri.,. 2.3.2 Stasyoner Bakım Hizmetleri..................................... 2.3.3 Eve Yönelik Bakım Hizmetleri................................. Sonuç......................................................................... Kaynaklar................................................................. Yazar Ad! Oİan Eser ve Makaleler.............................................. Dergi ve Gazeteler....................................................................... Kurumların Neşriyatı................................................................... Yasal Kaynaklar (Kanun ve Yönetmelikler)................................  |
