Türkiye Sivil Havacılık Sektöründe Hava Trafik Kontrol Merkezi ve Seyrüsefer Çalışanlarının Çalışma Koşullarının ve İş Doyumlarının Belirlenmesi Üzeri

Kitap : Türkiye Sivil Havacılık Sektöründe Hava Trafik Kontrol Merkezi ve Seyrüsefer Çalışanlarının Çalışma Koşullarının ve İş Doyumlarının Belirlenmesi Üzeri

Yazar : * Nurhan Oto

Dil : Türkçe

Bölüm : Sağlık-Güvenlik-Çevre

Yayın Yeri : Ankara

Yayın Tarihi : 2005

Yayıncı : Gazi Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü

Orijinal Dil : Türkçe

Tür : Tez

Kitap No : 4699

İÇİNDEKİLER

İÇİNDEKILER
ONSOZ........................................................................................................................
igiNDEKILER............................................................................................................
TABLOLARLiSTESI.................................................................................................
KISALTMALARLISTESL........................................................................................
§EKiLLERJN LlSTESi...............................................................................................
resimlerinlistesi..............................................................................................
l.GiRIŞVEAMAÇ.....................................................................................................
2. GENEL BiLGlLER.................................................................................................
2.1. Işçii Sagligi ve işGuvenligi...............................................................................
2.2. Mcslek Hastaliklarmin Ozellikleri....................................................................
2.3. Mcslek Hastaliklannm Siniflandinlmasi..........................................................
2.4. Is Kazalannm Ozellikleri..................................................................................
2.5. Jlgili Mevzuat ve Genei Tammlar.............................„......................................
2.6. Ergonomi..........................................................................................................
2.6.1. Ergonominin Dayandigi Bilim Dalian......................................................
2.6.2. Ergonominin 1§ Sagligi Icindeki Yeri ve Temel Ergonomi Jlkeleri..........
2.6.3. Ergonomik Olciitler ve £oklu Vardiya Duzeni.........................................
2.6.3.1. BiyoJojik Ritim ve (^oklu Vardiya Duzeni.........................................
2.6.3.2. £oklu Vardiya Dtizeninin Yarattigi Sorunlara iliskin (^ozumler.......
2.6.4. Ergonomi Programinin Uygulanmasinda Gorevlilerin Sorumluluklan.....
2.6.5. Ergonomi ve Risk Degerlendirme Qahs.malarinin Yeri.............................
2.6.6. is Dizaym...................................................................................................
2.6.7. Çalisma Alani............................................................................................
2.6.7.1. Oturarak £ali§ma ve Sandalye Dizayni Oturma.................................
2.6.7.2. Ayakta Qalis,ma...................................................................................
2.6.7.3. Kisjsel Koruyucular ve Ergonomi......................................................

2.7. Is Ortamlannda Fiziksel Faktorler, Stres Faktorleri ve Fizyolojik Streslerin Olusumu.......................................................................................................................24
2.7.1. Aydinlatma....................................................................................................24
2.7.2. Termal Konfor...............................................................................................25
2.7.3. Sicakhk..........................................................................................................25
2.7.4. Nem................................................................................................................26
2.7.5. Havaakim htzi...............................................................................................26
2.7.6. Ekran Onii £ahsma Sagligi ve Risk Faktorleri..............................................26
2.7.6.1. Iyonlayici Radyasyon ('X' Rontgen Isinlart)..........................................27
2.7.6.2. Morotesi (Ultraviolet) Isinlar..................................................................28
2.7.6.3. Kizilalti (Infrared) Isinlar.......................................................................28
2.7.6.4. Elektromagnetik Radyasyon...................................................................28
2.7.6.4.1. Manyetikalan siddetinin Uluslararasi standartlan..........................29
2.7.6.5. StatikElektrikYukleri............................................................................29
2.7.6.6. Mikrodalgalar.........................................................................................29
2.7.6.7. Akustik Gurultuler..................................................................................30
2.7.6.8. Ekran Titresimleri..........................'.........................................................30
2.7.6.9. Kimyasal Faktorler.................................................................................31
2.7.6.10. Göz veDiger OrganikProblemler........................................................31
2.7.6.11. Ekranh Araclarla Qalismalarda Saglik ve Guvenlik Onlemleri Hakkmda Yasal Mevzuat.....................................................................................................32
2.7.7. Gurultu...........................................................................................................34
2.7.7.1. Gurultu Kontrol Onlemleri.....................................................................39
2.8. Havaalanlari ve Gurullu Kirliligi..........................................................................41
2.9. Havaalanmda Gurultu Kirliiigine Yol Acan Kaynaklar.......................................41
2.10. Sivil Havacilik Sektorliniin Tarihcesi.................................................................43
2.11. Uluslararasi Sivil Havacilik Orgutu - 1CAO......................................................43
2.11.1. Tiirkiyc'de Sivil Havacihgin Gelisimi ve DHMI'nin Kurulusu..................43
2.12. Kurulusun Amaci ve Faaliyet Konulan..............................................................44
2.12.1. Organizasyonu.............................................................................................44
2.12.2. ATCC, Kontrol Kulesi (TWR) ve Seyriisefer Hizmetleri...........................47
2.12.3. Hava Trafik Guvenlik Elektronigi...............................................................50

2.12.3.1. Seyrusefer Sistemleri............................................................................50
2.12.3.1.1. VOR...............................................................................................50
2.12.3.1.2. DME..............................................................................................51
2.12.3.1.3. ILS.................................................................................................51
2.12.3.2. Radar Sistemleri...................................................................................51
2.12.3.3. Haberlesme Sistemleri (Comminication).............................................52
2.12.3.4. VCS-(Voice Comminication System).................................................52
2.12.3.5. Simulator..............................................................................................52
2.13.3.6. AFTN Network.....................................................................................52
2.12.3.7. UcusKontroI.........................................................................................53
2.13. Bir Meslek Olarak Sivii Havacilikta Seyrusefer SistemSeri Qali§anlan ve Hava Trafik Kontrolorlerinin § Tanimi ve Genel Sorunlan.................................................53
2.13.1. Hava Trafik..................................................................................................53
2.13.2. Hava Trafik Kontroloru...............................................................................54
2.13.3. Hava Trafik Kontrol Merkezi......................................................................55
2.13.4. Nasil Hava Trafik Kontroloru Olunur?........................................................59
2.13.5. Tiirkiye'de Hava Trafik Kontroloru £ahsma Sartlan..................................60
2.13.6. Hava Trafik Kontrolorlerinin Meslek Hastaliklart......................................61
3.GEREgVEYONTEM................................................................................................67
3.1. Arastirmanin Bolgesinin Tamtilmasi....................................................................67
3.2. Arastirmanin Tipi..................................................................................................69
3.3.Arastirmanm Evreni ve EvreninTanitilmasi.........................................................69
3.4. Arastirmanin Bagimli-Bagimsiz Degi§kenleri......................................................69
3.4.1.Bagimli dcgiskenler:.......................................................................................69
3.4.2.Bagimsizdegiskenler:.....................................................................................70
3.5. Arastirmada Veri kaynaklannin ve Kullanilan Arac-Gereclerin Tanitimi...........70
3.6.Arastirmanm Uygulanmasi....................................................................................71
3.7.Arastirmanin stiresi................................................................................................73
3.8.Arastirmanm Maliyeti:...........................................................................................74
3.9.Arastirma Verilerinin Degeriendirilmesi ve Analizi..............................................74
3.10. Karşılaşılan güçlükler ve Kisitlılıklar.................................................................'
4.BULGULAR................................................................................................................'
4.1. Iş ve işyeri Fiziksel Riskleri Belirleme Olçümleri Degerlendirme Bulgulan.....'
4.1.1. Hava Trafik Kontrol Merkezi ve Kulesi,Guriiltu, Aydinlatma, Termal Konfor Koşullarının Ölçümü...............................................................................................
4.1.1.1. !§yerinde TespitEdilen Giirultu Diizeyi Olçüm Sonuçlan.....................
4.1.1.2.i§yerinde TespitEdilen Aydinlatma Duzeyi ölçüm Sonuçlan..............
4.1.1.3. i§yerinde Tespit Edilen Termal KonforDiizeyi Olçum Sonuçlan.........
4.1.2. Elektromanyatik Alan(Non-iyonize Radrasyan) Olçum Sonuçları...............
4.2.1ncelenen (Çali§anlara Ait (Uygulanan Anket Degerlendirme) Bulgulan..............
5. TARTI§MA VE SONUÇ..........................................................................................
OZET.............................................................................................................................
SUMMARY...................................................................................................................
KAYNAKLAR..............................................................................................................
EKLER