Çağdaş Toplumun Bunalımı
İÇİNDEKİLERİÇİNDEKİLERÖNSÖZ GİRİŞ BİRİNCİ BÖLÜM ANOMİ KAVRAMININ DOĞUŞU VE TARİHSEL GELİŞİMİ ... I. DURKHEİM VE ANOMİ KAVRAMININ DOĞUŞU ......... A. Durkheim'ın genel sosyoloji kuramı ........................... 1) Toplumsal işbölümü üzerine ................................. a) Kollektif bilinç ve toplumsal dayanışma türleri b) Sözleşme, suç ve hukuk .............................. c) Toplumsal dayanışma türlerinin evrimi ve bu evrimin nedenleri .................................... 2) Toplumsal bir olgu olarak «intihar» ..................... a) İntiharın toplumsal nitelikleri..................... b) İntiharın toplumsal tipleri ........................... 3) «İşbölümü» ve «İntihar»'a göre Durkheim sosyolojisinin mesajı ................................................ B. Durkheim'ın genel sosyoloji kuramı içerisinde anomi kavramının yeri .......................................... 1) Durkheim'ın yapıtlarında anomi deyiminin anlamları ............................................................ a) Anomi deyiminin kullanıldığı yapıtların dökümü ......................................................... b) Toplumsal İşbölümü'nde anomi ..................... c) İntihar'da anomi d) Anomi kavramının belirsizliği üzerine ............ 2) Durkheim'da anomi, gerçekte iki farklı sistem içerisinde mi yer almaktadır? .................... a) İşbölümü ve İntihar'da ortaya koyulan sorunsal açısından anominin yeri .................. b) Anomi kavramının İşbölümü ve İntihar'daki işlevi............................................................ c) Durkheimcı kuramda anominin anlamsal VII mum ......................................................... 3) Durkheimcı anomi kavramının temelde bir bütün-jj lüğe sahibolduğu İleri sürülebilir mi? ................ a) Epistemolojik kesinti savı............................ b) Kuramın genel işlevleri............................... c) İntihar ve anomi kavramının kuramsal bir nitelik kazanması ........................................ 4) Anomi kuramından genel sosyalleşme kuramına: bir deneme........................................................ a) Normal ve anormal; anominin simetrik fonksiyonu olarak kadercilik ...................... b) Sosyalleşme kuramının iki boyutu: anomi kuramı - bencillik kuramı............................ 5) Durkheim'm sonraki yapıtlarmda anominin yeri . a) «İşbölümü»nün ikinci önsözünde anominin yerij b) «Ahlaksal Eğitim»de anominin yeri ..............? i6) 1902'den sonra Durkheim'in anomi deyimini kullanmaması üzerine düşünceler .."...........................; a) Baza varsayımların geçerliliği.........................." b) Durkheimcı sorunsaldaki temel değişiklik . II. AMERİKAN SOSYOLOJİ EKOLÜ VE MERTONCI SAPM* A. Mertoncı sapma üzerine ön uyan ......................... B. Amerikan sosyoloji ekolünün belirgin özellikleri . 1) Toplumsaldan bireysele.................................. 2) Psikolojizm.................................................... 3) Fonksiyonalizm.............................................. 4) Niceleilik ve bilimselcilik ideolojisi.....................3 C. Mertoncı yaklaşım................................................J 1) Merton'ın genel sosyolojik yaklaşımı.............. a) Orta boy kuram önerisi ..............v.........'........" b) Klâsik fonksiyonanzme karşı vaziyet alış . c) Fonksiyon kavramının farklılaşması............- 2) Merton'm anomi kuramı..................................... a) Mertoncı anomi anlayışının kuramsal temelleri...................................................... b) Merton'ın anomi kuramına göre bireysel uyum biçimleri tipolojisi .......*...................... D. Merton ve Durkheim'm anomi kuramlarının karşılaş-tırüması ve Mertoncı sapmanın özellikleri ............... 1) Mertoncı sorunsalın gerçek niteliği ..................... a) Merton'ın temel sorunsalı: uyumsuzluk ve sapma......................................................... b) Merton'da ideolojik boyut ........................... 2) Merton Durkheim'm sorunsalını neden . algılayamadı?.........................................,............ a) Durkheimcı temel referans ölçeğinin Merton tarafından kavranamaması .......................,... VIII b) Durkheimcı ahlakçılığın Merton tarafından yanlış algılanması....................................... c) Amerikan toplumu ile ilgili somut verilerin Merton üzerindeki etkileri ........................... d) Durkheimcı kuramda yer alan biyolojik etkenin yanlış yorumlanması........................... E. Parsons, ve ChazePin Parsonsçı doğrultudaki özgün sentezi ......................................................... 1) Parsons'ın anomi kuramı ve eleştirisi .................. a) Parsonsçı anomi kuramının geçerliliği ......... b) Parsonsçı anomi kuramı açısından nazizm öncesi Almanya ve nazizmi davet eden toplumsal nedenler ....................................... 2) Chazel'in anomi anlayışı ve Durkheim-Merton-Parsons sentezi denemesi .................................... a) Anomi ve çağdaş toplumsal dönüşüm ............ b) Toplumsal dönüşümün hızı ve şiddeti ............ III. AMERİKAN SOSYOLOJİ EKOLÜNÜN ANOMİ KONUSUNDAKİ DİĞER TEMSİLCİLERİ ................................. A. Merton'dan önce ve ondan az çok bağımsız olarak, anomi olgusu üzerine eğilen araştırmacılar ............... 1) Sebastian de GRAZÎA .......................................... 2) Robert MACIVER ................................................ 3) David RİESMAN ................................................ B. Anomi konusunda Merton'ı izleyen ampirist araştırmacılardan Örnekler ............................................. 1) Albert Kircidel COHEN ....................................... 2) Richard A. CLOWARD ....................................... 3) Leo SROLE ......................................................... 4) Ephraim Harold MİZRUCHİ ................................. 5) Elwin Humphreys FOWELL ................................. C. Anomi konusunda yabancılaşma kavramının yardımına başvuran Amerikalı sosyal bilimciler ............... 1) Melvin SEEMAN ................................................ 2) Dwight G. DEAN ................................................ 3> Gwynn NETTLER ................................................ 4) Arnold M. ROSE ................................................... 5) Leonard İ. PEARLİN .......................................... 6) Russell MİDDLETON .......................................... 7) Marvin E. OLSEN ................................................ 8) Marvin B. SCOTT .........,...................................... İKİNCİ BÖLÜM ANOMİ KAVRAMINDAN YABANCILAŞMA KAVRAMINA: İNSAN VARLIĞININ VE ÇAĞDAŞ TOPLUMUN YAZGISI ......... ÖNDEYİŞ 1) Bir sinema filminin Öyküsü ................................ 2) Filmin şematik anlamı ................................. I. YABANCILAŞMA KAVRAMININ KÖKENLERİ: KARL MARX VE ÇAĞDAŞ MARKSİSTLER..................... A. Yabancılaşma kavramının tarihçesi ve genel nitelikleri ............................................................ 1) Yabancılaşma kavramına yeniden dönüşün nedenleri............................................................ 2) Yabancılaşma düşüncesinin doğuşu..................... a) Din ve yabancılaşma.................................... b) 18. ve 19. yüzyıl düşünürlerine göre yabancılaşma................................................ B. Marx'a göre yabancılaşma kavramı ve türleri............ 1) Emeğin yabancılaşması....................................... 2) Emeğin yabancılaşmasından türsel yabancılaşmaya..................................................... 3) İnsan isteklerinin ve ilişkilerinin yabancılaşan anlamı üzerine................................................... 4) Kullanım değerinden değişim değerine: meta fetişizmi ................................... C. Marksist yabancılaşma kavramının çağdaş yorumlan 1) Marx'ın yabancılaşma anlayışındaki süreklilik ... 2) Yabancılaşmanın çağdaş yorumlarına iki örnek: MARCÜSE ve, MİLLS ....................................... a) Herbert MARCUSE'ye göre yabancılaşma ... b) Charles Wright MILLS'e göre yabancılaşma ... II. KAVRAMSAL AÇIKLIĞA DOĞRU...................._____...... A. Anomi, sapma ve yabancılaşmanın genel nitelikleri ... 1) İdeolojik uyan................................................... 2) Epistemolojik bakış açısından anomi, sapma ve yabancılaşma...................................................... a) Anomi üzerine............................................. b) Sosyoloji ve sosyal psikolojide sapma............ i. Sosyal psikolojide sapma ve sapmış davranışlar................................................... ii. Uyum, sapma ve hoşgörü............................... İli. Sapma nedenleri .......................................... iv. Sapmanın epistemolojik analizi..................... c) Yabancılaşma üzerine....................................... B. Yabancılaşma ve anomi............................................. 1) Yabancılaşma sürecinin evreleri 2) Yabancılaşmanın boyuttan .....,........................... a) Maddesel yaratma yoluyla yabancılaşma ...... b) Zihinsel' yaratma yoluyla yabancılaşma ......... c) İlişkiler yoluyla yabancılaşma..................... 3) Dıştalık ve köleleşme............... 4) Yabancılaşma kavramının özgül alanlara uygulanması......................................................... - 5) Yabancılaşma, şeyleşme ve anomi arasındaki ilişkiler............................................................... 6) İnsanın topluma yabancılaşması olarak anomi ... a) Toplumsal kurallar ve birey-toplum ilişkileri b) Bireysel öznellik ve toplumsal nesnellik ilişkisi açısından yabancılaşma..................... c). Anomi ve yabancılaşma bir yazgı m? ........................ 1) Yabancılaşmanın temel nedenleri ve bunları yok etme şansı üzerine............................................. a) Yabancılaşmanın aşılması ve yeni sorunlar ... b) Yabancılaşmanın aşılmasının bedeli üzerine ... 2) Yabancılaşma kavramının bilimselliği üzerine ...... ÇAĞDAŞ TOPLUMLARDA ANOMİ VE YABANCILAŞMA "ÜZERİNE.................................................................. * A. Anomi ve .yabancılaşma açısından toplumsal değişme ve zaman boyutu ..;............................................. 1) Ogburn ve kültür boşluğu................................. 2) Karay ve tampon mekanizmalar........................... 3) Duvignaud ve gelecek toplumu bugünkü toplumda yaşama olgusu olarak anomi.............................. 4) Toffler ve «kalıcılığın ölümü».............................. B. Kapitalist Ülkelerde anomi ve yabancılaşma............ 1) Tüketim toplumunda anomi ve yabancılaşma ...... 2) ,Tüketim toplumunda baskı ve sınırlılık............... C. Sosyalist ülkelerde anomi ve yabancılaşma ............... 1) Sosyalist ülkelerde yabancılaşma olgusuna genel bir bakış ................................................... 2) Aile ve yabancılaşma .......................................... 3) Emek ve yabancılaşma.......................................... 4) İşbölümü ve yabancılaşma......................:....... 5) Bürokrasi, Devlet ve yabancılaşma ..................... 6) İşe karşı tutum ve Küba örneği........................... 7) Sosyalist ülkelerde aneminin varlığı üzerine bazı varsayımlar......................................................... D. Az gelişmiş ülkelerde anomi ve yabancılaşmanın bazı görünümleri: kültürel yabancılaşma........................ 1) Bir bütün olarak toplumun yabancılaşması ......... a) Kültürel yabancılaşmanın genel görünümü...... b) Az gelişmiş ülkelerde kültürel yabancılaşma ile ilgili bir örnek: bilimsel yabancılaşma ve sosyoloji ................................................... i. Batı toplumlarında yeni bir bilim dalı olarak sosyolojinin doğuşunu belirleyen özgül etkenler ... il. Sosyoloji ve kavramsal-kültürel çerçeve ......... iii. Sosyoloji ve gelişmişlik çerçevesi .................. iv. Sosyoloji ve sorunsal çerçevesi ..................... v. Sosyoloji ve ideolojik çerçeve........................ vi. Sosyologlar ve anomi.................................... 2) Az gelişmiş ülkelerde kentleşme ve kentleşmenin doğurduğu anomi ve yabancılaşma..................... a) Batı toplumlarında kentin gelişimi ve kentleşme b) Az gelişmiş ülkelerde büyük kent gerçeği ...... c) Az gelişmişlik sürecinde bir kentleşme örneği: Türkiye......................................................... i. Kırsal bir toplumun kentsel bir topluma dönüşme süreci olarak kentleşme.................. ii. Kentsel mekanın ve toplumsal pratiğin değişme ve evrimleşme süreci olarak kentleşme ......... E. Türkiye'de anomi ve yabancılaşma ......................... 1) Kâğıtçıbaşı: Kişilik etkenlerinden biri olarak anomik boyut...................................................... 2) Meriç: Anarşi, ya da anomi ................................. 3) UNESCO Milli Komisyonu: Anominin ideolojik bir araç olarak kullanılması.................................... 4) Saran: Üniversite gençliği, anomi ve öğrenci olayları 5) Yörükân: Gecekondu ve anomi........................... 6) Türk toplumunun geleceği üzerine kişisel bir yorum SONUÇ................................................................ GENEL BİBLİYOGRAFYA.................................  |
