Adalet Psikolojisi
İÇİNDEKİLERİÇİNDEKİLER ADALET PSİKOLOJİSİNE GİRİŞ 1. ADALET PSİKOLOJİSİNİN GAYESİ 1. Suçluyu tanımak: ........................... ... ; 2. Ceza Hukuku müesseselerinin psikolojjik izahı: 3. Yargılama hatalarını önlemek: ............... 4. Suçlunun İslahını sağlamak: II. ADALET PSÎKOLOJÎNÎN BÖLÜMLERi ...... ..... 5. Psikoloji deyimi: ..................... 6. Adalet psikolojisi deyimi ve bölümleri III. ADALET PSlKOLOJlSÎNÎN UMUMİ PSİKOLOJİDEKİ YERİ 7. Adalet psikolojisinin umumî psikoloji ile alâkası: ... 8. İlmî psikolojinin doğuşu......... ............... 9. Tecrübî psikoloji: a) Tecrübî psikolojide görüşler b) Metod, c) Beha viorisme . ..................... ... 10. Geştalt psikoloji:....................................... 11. Bilinç dışı psikolojisi:.................. ...... ... ... 12. .Ayrancı psikoloji karakteroloji, personoloji.......... 13. (a) Tatbikî psikoloji: ... 13. (b) Beyin gücü:......... .................. ............ 13. (c) Ekonomi psikolojisi:........................... IV. ADALET PSİKOLOJİSİNDE METOD ...................... 14. Müteaddit metod kullanmak lüzumu: 15. içe bakış metodu: 16. Deney metodu: 17. Patolojik metod: 18. Sosyal psikoloji metodları BiRİNCİ BÖLÜM I. SUÇLU PSİKOLOJÎSÎSÎ HAKKINDA GENEL BiLGiLER 19. Suçlu psikolojisinin sınırları a) Suçlu psikolojinin geniş anlamı, b). Psikolojik determinizm, c) Sosyal faktör............................ 20. Suçlunun psikolojik şahsiyeti: ........................ a) Gizli suçluluk (Crimdnalita latente), b) Suç istidadı, c) Tehlikelilik hali (Pericolosita): aa. Antropolojik faktörler, bb. Fizik faktörler, cc. Sosyal faktörler. d) Ge-leceğin teşhisi, aa. Umumiyetle teşhis, bb. Umumi ola- lerinin tetkiki, b') Suçlunun şahsiyetinin tetkiki,, c') İstatistik usulü. . II. PSİKOLOJİK DENGE § 1. PSiKOLOJiK DENGE, MEFHUMU VE UNSURLARI 21. Psikolojik 22. Psikolojik dengenin unsurları §2. İRADE 23. irade hakkında umumî bilgiler: . a) Umumî olarak tasavvur; b)' Hareket ettirici fikir-ler, c) Suçluluk duygusu a) Otomatizmin mahiyeti, b) Otomatizmin derecesi. 26. Karar: 27. Saik: a) Saikin psikolojik mahiyeti, b)- Ceza. Hukuku bakımından saik 28. Şuur -. irade münasebeti 29. (a) Hüküm a) İyi his hükümleri .b) Haksız. hükümler,.ç).Sosyal fayda hükümleri, c) "Müşahadeci hükümler d) Çifte' hüküm, e)Tahlilci hükümler 29. (b) Acıma duygusu a) Akıl veya beden malûllerinin öldürülmesi b): Do-ğa kurallarında sapma, c) Dar anlamda Autansia, d) Ümanist soktinin açısından sonuç 30. Nehiy................................................... 31. Kendini haklı çıkarma ameliyesi(Autogiustificazione): 32. İradede ferdî farklar ...... ... ............ ......... a) Gayri şahsi mukallitler (Imitateurs impersonnels) b) İtiyadî insanlar (Les hommes d'habitude), ç) İm.- pulsifler, ç) Fanatikler 33. a) irade serbestisi:.................................... 33. b) Suçların, maddî unsuruna göre psikolojik izahı ... § 3. BİLİNÇ 34. Bilinç hakkında genel bilgiler 35. Bilinç patolojisi...... § 4 BİLİNÇ ALTI (BİLİNÇ DIŞI) 36. Psikanalizin hakkında umumi bilgiler a) Bilinç dışına itilme, b) Normallerde itilme, c) Libido.......... ............. 37. Psiıkanalizmin Ceza Hukuku Anlayışı:............... a) Suçluların tasnifi, b) Ceza mesuliyeti, aa. Mes'uli- yet mefhumunun . tekâmülü,, bb.. Manevî mes'uliyetin tenkidi, c) Suç saiki. aa. Derin saikler, bb. Bilinç dışı saikler. ç) Adalet duygusu, aa. Saik ve adalet duygusu, bb. Adlî hatalar, cc. Hukuk duygusunu ihlâlin neticeleri, a') Sosyal endişe, b') Muvazenenin bozulması, çç. Cezanın psikolojik ehemmiyeti............. § 5. İRADE VE BİLİNÇ(İLE ALÂKALI MEFHUMLAR 38. Kast 39. Suçların tasnifinde saik: . 40. Taksir a) Taksirin psikolojik izahı, b) Taksirli suçluların çeşitleri, aa. Altrüvist duygusu olmayanlar',bb.. Psiko-fiz-yolojik sebepler, cc. Acemilik, c) Psikoteknik, ç) Kazaların sebepleri 41. Hata III. PSİKOLOJiK DENGEYİ BOZAN SEBEPLER § 1. HEYECANLAR 42. Heyecanın tarifi ve izahı a) Mhiyeti, b) Fizyolojik tınlama, c) Heyecanların hafızaya tesiri, ç) Heyecanların izahı; .......... ... 43. Heyecanın diğer ruh hallerinden farkı...... a) Heyecan ve ihsas, b) Heyecan ve ihtiras 44. Heyecan ve irade: a) Sademe ve his- heyecanlar, b) ,Ştenik, astenik heyecanlar. ........................ § 2. HEYECAN ÇEŞİTLERİ 45. Hiddet ve mahiyeti 46. Gazap: a) Psikolojik bakımdan hiddet, b) Ceza hukuku bakımından hiddet 47. a) Şiddetli elem a) İzahı, b) Gazaptan farkı 47. b) Gazap ve elemin kanunî ölçüleri a) Zaman geçmesi, b) Teammüt. 48. Hayret 49. Korku a) Marazî korku, b) Normal korku c) Normal kor-kunun ceza mes'uliyetine tesiri. 50. Yeis § 3. İHTİRASLAR (TUTKULAR) 51. İhtiras ve mahiyeti a) İhtirasın tesirleri,,b) ihtirasın neticeleri, c) ihtirasın çeşitleri 52. Sevgi ihtirası a) Anormal sevgi, b) Normal sevgi. . 53. Nefret ve intikam .ihtirası: § 4. AKIL MALULİYETİ 54. Akıl malüliyeti tâbiri 55. Ceza Hukuku bakımından akıl malûliyeti § 5. AKIL MALULİYETİ HALLERİNİN AYRI AYRI TETKİKİ 54. Akıl maluliyeti tâbiri 55. Ceza Hukuku bakımından akıl maluliyeti 56. Beyin frengisi 57. Genel felç: 58. Sar'a a) Sar'a nöbetleri, b) Sar'a ekivalanları 59. İsteri a) isteri nöbetleri; ,b) Mesuliyet 60. Nörasteni a) Tesirleri, b)Cezaevinin tesirleri 61. Melâkoli 62. Erken, bunama a) Suç tasnii ve e İftira b)Aileyi terk ve firar, c) Adam öldürme müessir fiil, ç) intihar, d) Genel adaba mugayir suçlar... 63. Kleptomani 64. Psikopatlık: a) Celalliler, b) Sebatsızlar, c) Antisosyaler, ç) Anarşistler, d) Cinsi psikopatlar, e) Psikopatların ceza 6.AKILMALÜLİYETİNİN DiĞER MEFHUMLARLA MÜNASEBETİ 65. Tahrik 66. Sabit fikir 67: Taammüt: 68. Canavarca his 69. İhtiras 70. a) Temaruz: 70. b) Raporlar a) Parkinson illeti, b) Diğer bir rapor, c). Sar'a eki-valanı, ç) inceleme mercii 70. c) Uyurgezerlik ve suç 8 7. MADUNLUK HİSSİ 71. Madunluk hissi hakkında umumî bilgiler a) Madunluğun menşei, b) Telâfi. ... ... ............. 72. Adler nazariyesinin inkişâfı........................ a) Tahakküm iradesi, b) Değer olmak duygusu 73. Adler nazariyesinden çıkan neticeler a) Taaruz insiyakı, b) Suç ve cesaret kırıklığı. § 8. UYUŞTURUCU MADDELERiN DOĞURDUĞU SUÇLU PSİKO 74. Alkol ve doğurduğu psikoloji a) Alkolün tesirleri, b) Alkolizmi önleyici tedbirler, aa. Cezai tedbirler, bb. Malî tedbirler, cc. Murakabe tedbirleri, çç. Tedavi tedbirleri c) Alkolün husule getirdiği değişiklik, aa. Sarhoşluk, bb. Müzminleş-miş alkolizm 75. Kokain ve gruba dahil maddeler 76. Morfin ... ... ... ... .............................. 77. Eroin ... ........................... ............ 78. Esrar: ................ 79. a) Eter 79. b) Ceza mesuliyeti. § 9. CİNSİ TERSLİKLER 80. Terslikler hakkında genel bilgiler a) Tam tersler, b) Yan tersler, c) Tesadüfi tersler. ... 31. Teşhirciltik 82. Gayri tabiî mukarenet: 83. Fetişizm a) Hırsızlık, b) Bazı fetişler, c) Fetişizmin (Sâdizm) ile kansan şekilleri. 84. Sâdizm: 85. Mazoşizm: 86. Hayvan sevicilik 87. ölü sevicilik,.. 88. Tersler hakkında tedbirler § 10. PSİKOLOJİK KALITIM (İRSİYET) 89. Genel olarak katılım a) Kalıtım kavramı, b) Kalıtım kuralları, c) insan- larda kalıtım, aa. Yapılışta kalıtım, bb. Dahili organ- lar kalıtımı, cc; Biyolojik kalıtım 90. Irk ve kalıtım 91 İnsanda kalıtım psikolojisi a) Tabiî itişlerin intikali, b) Hissetme hastalıkları-nın intikali, aa. Dokunma, bb. Görme, cc. Duyma, c) İhtiraslar. 92. Kalıtımlı suçlu psikolojisi IV. DIŞ DENGE (MUVAZENE) (Cemiyetin Suçluluğa Tesiri) 93. a) Sosyal patoloji mefhumu 93. a) Sosyal patoloji mefhumu. 94. Sosyal psikolojide görüşler ...................... a) Sosyal tezat, b) Sosyoloji etüdlerinin tesiri, c) Va- ziyet--alışlar,- ç)-intibak ehliyetsizliği 95. 'Sosyal temas: ...... 96. Gruplar: a) Grup bağları aa. Geçici bağlar, bb Sürekli bağlar, b) Efkârı umumiye, aa. ,Fikir cereyanları, bb. Pe- şin fikirler, o) Rivayet. . .......... 97.. Ceza Kanunlarının kifayetsizliği 98. Toplum (Cemiyet) mefhumu a) Şekilli toplulukları tesiri, b) Sosyal sebeplerin araştırılması............................................ 99. Uygarlık 100. Tahsil: 101. Ekonomik faktörler a) Ekonomik faktörlerin tesir sahası, b) Poperizm (Le pauperisme) 102 Muhit değişikliklerinin tesiri a) Muhitte gerçek değişmeîer, b) Muhitin muhayyel değişmeleri 103 Askerlik muhiti 104. a) Muhitin tasvibi ve suç 104. b) Muhit ve arızî sebep (TCK. 48) 105. Cemiyetin ahlâk duygusuna tesiri: ...... 106. Küçük suçlar (ehemmiyetsiz görünen suçlar mese- lesi 107. Yığınlar (= şekilsiz topluluklar) a) Yığının telkin kabiliyeti, b) Yığınlarda sorumluluk hissinin azalması, c) Yığının sürükleyicileri,' ç) Yığı- ğının yapısı 108. Suçlu çiftler ve suç ortaklığı a) Suçlu çiftler (Coppia driminale) b) Suç ortaklığı (Suça iştirak) 109. Gangasterlik suçu. 110. Serserilik: ........ 111. Harb ve Suçluluk: 112. Suç öncesi: ...... 113. Tabiî muhit V. SUÇLULARIN TASNÎFÎ ... ... ... ............................. § 1. UMUMÎ TASNİFLER 114. Suçluları tasnif zarureti............... 115. Beden yapısı tipleri:................... a) Astenik tipler, Atletik tipler, c) Piknik tipler. ... 116. Karakter tipleri: ........................... ......... a) Zikloit karakterler, b) Şizoit tipler................ 117. Yeni suçlu Antropolojisi....... a) Yeni antropoloji, b) Suçlu psikolojisinin üstünlüğü, c) Psokanalizm, ç) Suç kararının dinamizimi, d) Karakteroloji etütleri, e) Kasda dayanan suçluluğun müessir sebebi olarak his hayatının sukutu, f) Suçlu psikolojisini, tetkikte yeni usuller, g) Beden yapısının münferit kusurlarının ikinci plâna geçişi, h) Temayül suçlusu meselesi, i) Tipoloji ve suçluların tasnifi, j) Bedenin iç organları hakkında tetkikler ve suçluluğun biolojik dört hususiyeti, k) Modern antro-poloji ................................................ § 2. KÜÇÜK - BÜYÜK SUÇLU TASNİFİ 118. Küçük suçluların psikolojisi: ........................ 119. Anormal çocuk tipleri: ........................... a) Eblehler, b) Budalalar, c) Zayıf akıllılar.......... 120. Sosyal bakımdan çocuk tipleri: ........................ a) Çok muhabbet gören çocuklar, b) Sevilmeyen ço-cuklar, c) Erken büyüyen çocuklar................... 121. Bulûğ çağı.......................................... a) Bulûğ çağı hakkında genel bilgiler, aa. Farklar, bb. Ruhî değişiklikler, b) Somatik değişmeler, c) Bulûğ çağmın kriminojen tesirleri...................... 122. a) Madunluk hissinin çocuk suçluluğuna tesiri: ...... 122. b). Sun'i ilkah: ........... ........................... a) Mahiyeti, b) Aleyhindeki fikirler, c) Lehindeki fikirler, ç) Varılan netice............... ............ 122. c) Sinemanın çocuk suçluluğuna tesiri.. 123. Ailenin çocuk suçluluğuna tesir. ... ............ 124. Çocuk mahkemelerinin psikolojik esasları: ......... a) Tek hâkim esası, b) îhtisaslandınlmış hâkim, c) Görev. aa. Dar görev sistemi, bb. Geniş görev siste- 452 temi, cc. Duruşmanın gizliliği, çç. Müdafi, dd. Kesin hüküm............. ............... .................. § 3. YAŞLARINA GÖRE SUÇLULARIN TASNÎFİ 125. Yaş ve suçluluk:............... ... . 126. Yaş ve intihar........................ 127. ihtiyarlık hali........................ 128. Madunluk hissinin ihtiyarlıkta tesiri : 129. İhtiyarlık bunaması.:. ............... 130. Yaşlıların suçları: ........ ... . § 4. KADIN - ERKEK SUÇLU TASNİFİ 131. Cinsiyet ve psikoloji.................................. 132. Kadın psikolojisinin hususiyetleri..................... 133. Kadınların işledikleri suçlar...... ... ... ............ a) Suç miktarında hususiyet, b) Suç vasfında hususiyet, c) Kronolojik hususiyetler.............. 134. Kadınlarda intihar........................... 135. a) Fuhuş: ... ............ ........ 135. b) Kadın ve alkolizm ...... ........................ § 5. SUÇLU GRUPLARINA GÖRE TASNİFLER 136. Gruplara göre tasnif zarureti........................ 137. Tesadüf suçlusu : ............................... .. 138. itiyat suçlusu. ............ a) Psikolojide itiyat, b) Suç itiyadı, c) Suçu meslek edinme...................................... ......... 139. Tali tasnifler........................ a) insiyak suçluları, b) ihtiras suçluları............. İKİNCİ BÖLÜ M USUL PSİKOLOJİSİ I. CEZA DÂVASI ÎLE iLGiLi KİMSELERİN PSİKOLOJİSİ ... § 1. YARGICIN PSİKOLOJİSİ 140. Ceza yargıcının görevi. a) Yaratıcı içtihat, b) Suç sebepleri,c) ihtisas zarureti............... ......... 141. Adlî hatalar: ...... ...................... ............... a) Hüküm unsurları, b) Pozitivistlerin düşüncesi, c) Tazminat, ç) Psikanalizcilerin düşüncesi................ 142. însiyakî hükümler a) Dikkat, b) Muhayyile, c) însiyakî hükümler, İfrat............................... 143. Telkin: ........................... a) Dikkat, b) Teessür kabiliyeti, c) Heyecanların sirayeti § 2. SANIĞIN PSİKOLOJİSİ 144. a) Sanığın psikolojisinde hususiyetler ve sorgu a) Sanık ile Tanığın sorgusu, b) Sorgu tekniği, c) Sorgu şartlan, ç) Zabıtname, d) Zabıtada sorgu, e) Haksızlık korkusu, f) itiraf ehliyeti, g) Zor tedbirleri, aa. Yorucu sorgu, bb. Adli sorgu, cc. Psikofizyo-lojik vasıtalar........................................ 144. b) Aramanın psikolojik esasları 145. a) ikrar ve itiraf............. 145. b) Tahrik edilmiş ikrar 146. Yalan itiraf :...... ....................................... a) Cebir ve tazyik, b) Fayda mülâhazaları, c) Suçu üstünden atmak veya başkasını ithal etmek. aa. Kaçma, Saklanma, bb. Uzlaşma, cc. Sükût.......... 147. a) Kendi kendini itham 147. b) Vicdan azabı § 3. MAĞDURUN PSİKOLOJİSİ 148. a) Ceza Hukukunda mağdur 148. b) Mağdurun şahadeti 149. a) Mağdurun telkin altında kalması 149. b) Mağdurun rızası meselesi......................... II. DELİL PSİKOLOJİSİ....................................... § 1. ŞAHADET PSİKOLOJİSİ 150. Delil psikolojisi hakkında umumî bilgiler 151. Şahadet psikolojisine giriş 152. Yalan:................................................ 153. Yalanın çeşitler : ......... :............................. a) Ani yalanlar, tasarlanmış yanlarlar, b) Mübalâğa yalanlan, c) Heyecan ihtiyacının doğurduğu yalanlar, ç) İhmal yalanları, d) İhtiras yalanları, e) Muhayyile yalanları, f) Tabiî yalan...................... 154. Şahadetin mevzuu : ........................... a) ihsaslar, b) Tatma, dokunma, c) Dokunma, ç) işitme, d) Görme. aa. Işık, bb. Hareket, cc. Görgüye dayanan şahadet, çç. Hata sebepleri, e) Zaman tayini, f) illüzyonlar, g) Halüsinasyonlar............. 155. Şahidin şahsî durumu... a) Mahcup şahitler, b) Hikayeci şahitler............. 156. Çocukların şahadeti ................................. a) Müdafaa yalanları, b) Zevk yalanlan, e) Telkin yalanları..................................... 157. Yaşlı şahitler..................................... a) Hissetme uzuvlannın bozulması, b) Hafızanın zayıflaması, c) Telkin kabiliyetinin artışı, ç) Genel Sıhhat durumu.......... ........... 158. Kadın şahitler: .................. .................. ... 159. Kültürün şahadete tesiri........................... 160. Mesleğin şahadete tesiri:......... ............ 161. Menfaat ve alâka................................. 162. Tesanüd hissi 163. Şahidin sıhhî durumu 164. Şahidin ihsas alıcı durumu: ...... ................... a) Görme zamanı, b) Mekân meselesi, c) Işık, ç) Zaman geçmesi, d) Hafıza, aa. trade dışı hafıza, bb. iradî hafıza, a) iradî dikkatin teksifi derecesi, c. ihsasın devam müddeti, c)İhsanın şiddeti, ç) Tekrar. 165. Telkin ve kendi kendini telkin....................... 166. Eski şahadetin yenisine tesiri........................ 167. Telkin edici sorular : ...... 168. Muhayyile: ..................... .................... a) Yaratıcı muhayyile, b) Tekrarlayıcı muhayyile (Hazırlayıcı Muhayyile)....... ........................ 169. Duruşmada hazır bulunanların şahadete tesiri: ...... 170. Şahadetin doğruluğunu ölçmeye yarayan vasıtalar: ... a) Soru, b) Yüzleşme, c) Malûmat toplama, ç) Yüz ifadeleri, d) Aletler, e) ipnotizma, aa. ipnotizma ve şahadet. ..,................... ............... ......... § 2. YAZILI DELİLLERİN PSİKOLOJİK İZAHI 171. Grafoloji kaideleri a) Yazı ve ruh halleri, b) Akıl maluliyeti 172. a) Grafolojiden çıkan neticeler 172. b) Psikolojik ekspertiz:.................. ............ III. ADALET PSİKOLOJİSİ AÇISINDAN ŞİBERNETİK 1. Giriş: ................ 2. Enformatiğin etkileri:.................. ... ... 3. Kuşkular: 4. Geleceğin teşhisi:............ 5. Hukuk - teknik çatışması:......... ... ... ... 6. Yasal tedbirler: ......... 7. Yasama işlemleri. 8. Adalette yan hizmetler: ÜÇÜNCÜ BÖLÜM L CEZANIN İNFAZI HAKKINDA BiLGiLER § 1. CEZA İNFAZI İLMÎNİN 173. Mahpusun psikolojisini 174. Ceza infazı dirilimin 'doğuşu: 175. Bugünkü infaz sisteminin psikolojik bakımdan tenkidi § 2. CEZADA ISLAH UNSURU 176. Islâh mefhumu a).. Islâhın gayesi, b) Islâh ; faaliyetinin şümulü 177. Suçlu gruplarına göre: ıslâh II. CEZALARIN PSiKOLOJiK İZAHI § I. ÖLÜM CEZASI 178. ölüm cezasının mahiyeti 179. ölüm cezasının lehinde mütalâalar 180. ölüm cezasının aleyhindeki mütalâalar a) Genel mahiyette olanlar, b) Psikolojik mahiyette olanlar ................................................ § 2. HÜRRİYETİ BAĞLAYICI CEZALAR 181. Hürriyeti bağlayıcı cezalar mefhumu: .............. 182. Kısa müddetli, uzun müddetli cezalar 183. Hürriyeti bağlayıcı cezaların infaz şekilleri .......... a) Müşterek hapis, b) Hücre hepsi, aa. Hücrenin fena tesirleri, bb. Hücrenin iyi tesirleri ................ 184. Tedrici serbesti sistemi: ...... . .............. . ...... 185. Hudutsuz hüküm (Sentence indetenminee) III. CEZANIN İNFAZINDA PSİKOLOJiK BiLGiLER § 1. CEZA EVİNİN HÜKÜMLÜ ÜZERİNDEKİ TESİRİ 186. Psikolojik değişme 187. Hapishane argosu 188. Mahpuslarda din duygusu 189. Bâtıl inançlar a) Münhasıran bâtıl itikatlar neticesinde işlenen suç-lar, b) Bâtıl inançların akü maluliyeti hallerinden sayılmaması .............................................. § 2. CEZA EViNDE İNTİHAR 190. Ceza evinde intihar vakaları: ... ..................... 191. intiharın tarifi ve genel sebepleri a) Fizik sebepler, b) Sosyal sebepler, c) Telkin, ç) Tasarlanmış veya fevri intiharlar, d) Kötümserlik, e) Cinsi duygular, aa. iktidarsızlık yüzünden intihar, bb. Cinsi dejenelerin intihan, cc. Akıl maluliyeti 192. Çocuk islâh evlerinde intihar vakaları 193. Açlık grevi S 3. HAPlSHANE PSİKOZLARI 194. Ceza evinde husule gelen buhranlar: a) Anormal halin mahpusun sinir sisteminde ceza evine girmeden evvel mevcut olması, b) Diğer bir nevi buhran, c) Sebebi münhasıran mahpusluk olan buhranlar 195. Hapishane psikozları a) Mahpusun hassasiyeti, b) Kendilerinde sıkıntılı bir hal görülenler, c) Nedamet duygusunu kendile-rinde uyandırmağa imkân olmayanlar |