İş Hukuku
İÇİNDEKİLERİÇİNDEKİLER Sunuş İçindekiler § 1. GİRİŞ I. Hukuk kavramı................................. 1. Hukukun tanımı .............................. 2. Hukukun işlevi................................. a. Düzeni sağlama........................... b. Toplum gereksinimlerini karşılama c. Adaleti gerçekleştirme .................. 3. Hukukun bölümleri........................... a. Özel hukuk................................ b. Kamu hukuku.............................. H. İş hukukunun niteliği .............. 1. İş hukukunun konusu ........... 2. İş hukukunun kapsamı ........ a. Bireysel iş hukuku........... b. Toplu iş hukuku................. 3. İş hukukunun özelliği ........... a. İşçiyi koruma .................... b. Toplumsal dengeyi kurma c. Karma nitelikte olma ........ BİRİNCİ BÖLÜM GENEL BİLGİLER § 2. İŞ HUKUKUNUN TARİHSEL GELİŞİMİ I. Dünyadaki evrim süreci................. 1. Modern iş hukukundan önceki dönem 2. Modern iş hukukuna geçiş.................. a. Sanayi devrimi sonrası ............... b. İlk çalışma yasalarının çıkarılışı ... c. 1914-1945 dönemi........................... d. 1945 sonrası.................................... II. Türkiye'deki evrim süreci ........................... 1. Tanzimat'tan önceki dönem........................ a. Anadolu ahi birlikleri........................... b. Gedikler............................................. 2. Tanzimat'tan Cumhuriyet'e kadarki dönem 3. Cumhuriyet dönemi ................................. a. Cumhuriyet'in başlangıç yılları............ b. Devletçiliğe geçiş ................................. c. Çok- partili döneme geçiş..................... d. 1961 Anayasası dönemi ........................ e. 1982 Anayasası ve sonrası ..................... 3. İŞ HUKUKUNUN TEMEL KAVRAMLARI ...... I. İşçi kavramı....................................... 1.. İşçinin tanımı ................................. 2. İşçi kavramının unsurları ............... . a. Geçerli bir iş ilişkisinin varlığı...... b. Herhangi bir işin yapılması ...... c. Karşılık uğruna çalışma ............... d. İşverene bağımlı olarak çalışma ... 3. işçi benzeri kavramlar ..................... a. Çırak kavramı ........................... b. Stajyer kavramı........................... II. işveren kavramı ................................. 1. işverenin tanımı .............................. 2. işveren kavramının unsurları ......... a. işçi çalıştırma.............................. b. özel bağımlılık ilişkisine dayanma 3. Asıl işveren -alt işveren ilişkisi......... III. işveren vekili kavramı ........................ 1. işveren vekilinin tanımı ................. 2. işveren vekili kavramının unsurları a. Temsil yetkisi........................... b. Yönetim görevi IV. İşyeri kavramı ................................................ 1. işyerinin tanımı .......................................... 2. işyeri kavramının unsurları ........................ a. İştekniği amacının izlenmesi..................... b. Örgütlenmiş bir bütünü oluşturma............ 3. İşyerinin kapsamı ....................................... a. İşin yapıldığı yer.................................... b. İşyerinden sayılan yerler........................... aa. işyerine bağlı yerler ........................... bb. Eklentiler cc. Araçlar............................................. 4. İşyeri kavramının işletme kavramıyla ilişkisi 5. işyerinin bildirilmesi yükümü..................... a. işyerinin bildirilmesinin amacı............... b. İşyerinin bildirilmesinin koşulları............ aa. Sürekli bir işin varlığı ....................... bb. Bildirim yükümünü doğuran bir durumun varlığı ....................................... c. İşyerinin bildirilmesinin içeriği ............... d. İşyerinin bildirilmesinin süresi............... İKİNCİ BÖLÜM BİREYSEL İŞ HUKUKU 4. İŞ SÖZLEŞMESİ KAVRAMI.................................... I. İş sözleşmesinin tanımı ................................. II. İş sözleşmesinin unsurları 1. İşgörme...................... 2. Karşılık .................. 3. Bağımlılık .................. III. İş sözleşmesinin özellikleri 1. Karşılıklı borç yükleme 2. Devamlılık................... 3. Kişiye bağlılık .............. IV. İş sözleşmesinin türleri .................................... 1. Sürekli ve süreksiz iş sözleşmeleri.................. 2. Belirli ve belirsiz süreli iş sözleşmeleri ......... 3. Tam ve kısmi süreli iş sözleşmeleri ............... 4. Deneme süreli ve deneme süresiz iş sözleşmeleri ......................................................... 5. Takım sözleşmesi ....................................... § 5. İŞ SÖZLEŞMESİNİN KURULMASI........................... I. İş sözleşmesi ehliyeti....................................... II. İş sözleşmesi özgürlüğü .................. .............. 1. İş sözleşmesi özgürlüğü kavramı .................. 2. İş sözleşmesi özgürlüğünün sınırlan ............ a. Çalışma yasakları .................................... aa. Çocuklar ile genç işçilere ilişkin yasaklar................................................... bb. Kadın işçilere ilişkin yasaklar............ cc. Yabancılara ilişkin yasaklar............... b. İş sözleşmesi yapma yükümü .................. aa. Sakat ve eski hükümlü işçi çalıştırma yükümü ............................................. bb. Sakatlığı sona eren işçiyi yeniden işe alma yükümü ....................................... cc. Askerden dönen işçiyi yeniden işe alma yükümü............................................. dd. Görevi biten işçi kuruluşu yöneticisini yeniden işe alma yükümü.................. ee. İşten çıkarılan işçiyi yeniden İşe alma yükümü ............................................. c. İş sözleşmesinin içeriğine ilişkin sınırlamalar .................................................'.. aa. Borçlar hukuku sözleşmelerine ilişkin genel sınırlamalar .............................. aaa. imkânsızlık ................................. bbb. Hukuka aykırılık........................ ccc. Ahlâka aykırılık ........................... bb. Ortak düzene ilişkin genel sınırlamalar aaa. Genel çalışma koşullan............... bbb. Toplu iş sözleşmesi hükümleri ...... III.İş söz leşmesinin biçimi .................................... 1. İş sözleşmesinde biçim serbestisi .................. 2. İş sözleşmesinde yazılı biçim ........................ a. Yazılı biçimde yapılması gereken iş sözleşmeleri................................................... b. Yazılı biçimin hukuki niteliği .................. c. Yazılı biçimin kapsam ve içeriği ............ IV. İş sözleşmesinin hükümsüzlüğü ........................ 1. İş sözleşmesinin geçersizliği ........................ 2. İş sözleşmesinin- iptali ................................. § 6. İS SÖZLEŞMESİNDEN DOĞAN BORÇLAR ............... I. İşçinin borçları............................................. 1. İşgörme borcu............................................. a. İşin şahsen görülmesi .............................. aa. Görülecek işin saptanması .................. bb, Görülecek işin değiştirilmesi ............ cc. İşin görüleceği yerin değiştirilmesi ...... b. İşin özenle görülmesi .............................. 2. Bağlılık borcu ............................................... a. Bağlılık borcunun ortaya çıkışı ............... b. Bağlılık borcunun konusu ........................ 3. Yarışmama borcu ....................................... 4. Uyma borcu................................................ a. Uyma borcunun konusu........................... b. Uyma borcunun içeriği.............................. II. İşverenib borçlan ......................................... 1. Ücret borcu ................................................ a. Ücret kavramı ............. ......................... aa. Ücretin tanımı................................. bb. Ücretin unsurları .............................. aaa. İş karşılığında ödenme ............... bbb. Karşılık olarak ödenme ............... ccc. İşveren veya üçüncü kişi tarafından ödenme .............................. ddd. Para veya parasal değeri olan bir çıkarla ödenme ........................... b. Ücret türleri..... ....................................... aa. Asıl ücret.......................................... bb. Ücret ekleri....................................... aaa. ikramiye .................................... bbb. Prim....................................... ccc. Komisyon................................. ddd. Kârdan payalma........................ c. Ücret sistemleri....................... ............... aa. Zamana göre ücret sistemi.................. bb. Verime göre ücret sistemi .................. cc. Yüzde usulüne göre ücret sistemi ......... d. Ücret ödeme biçimi ................................. e. Ücret ödeme zamanı .............................. f. Ücret zamanaşımı................................. 2. Eşit işlem borcu .......................................... a. Eşit işlem ilkesinin koşulları..................... aa. Aynı işyerine aidiyet........................ aaa. İşyerinin aynılığı ........................ bbb. Hukuki bir ilişkinin varlığı............ bb. İşçi topluluğuna aidiyet..................... b. Eşit işlem borcunun uygulama alanı ......... aa. Eşit işlem borcunun mutlak uygulama alanı................................................ aaa. işyerinin yönetimi ..................... bbb. Sosyal yardımlar........................ bb. Eşit işlem borcunun mutlak olmayan uygulama alanı................................. aaa. Farklı ücret ödeme serbestisi ...... bbb. İstenilen işçiyi işten çıkarma serbestisi....................................... 3. Koruma borcu............................................. 7. ÎŞİN DÜZENLENMESİ.................................... I. İş süreleri............................................. İ. Olağan çalışma süresi........................ a. İş süresinin düzenlenmesi ............... b. Klasik iş süreleri........................... aa. Haftalık iş süresi .............,....... bb. Günlük iş süresi........................ c. İş süresine ilişkin yeni uygulamalar aa. İş sürelerinin esnekleştirilmesi ... bb. Çalışılmayansürelerin zaman içinde ka patılması.......................................... cc. Fazla çalışana fazla serbest zaman bırakılması............................................. 2. Eksik çalışma süresi.................................... 3. Fazla çalışma süresi .................................... a. Geçici fazla çalışma ................................. aa. Olağan fazla çalışma ........................ aaa. Olağan fazla çalışmanın koşulları bbb. Olağan fazla çalışmanın hükümleri bb. Zorunlu fazla çalışma ........................ aaa. Zorunlu fazla çalışmanın koşulları bbb. Zorunlu fazla çalışmanın hükümleri cc. Olağanüstü fazla çalışma .................. aaa. Olağanüstü fazla çalışmanın koşulları .......................................... bbb. Olağanüstü fazla çalışmanın hükümleri.................................... b. Sürekli fazla çalışma .............................. aa. Sürekli fazla çalışmanın koşullan......... aaa. Hazırlama-tamamlama ve temizleme işlerinin yapılması zorunluğu bbb. Hazırlama-tamamlama ve temizleme işlerinin asıl işe ek olarak görülmesi....................................... ccc. Sürekli fazla çalışma yapılacağının bölge müdürlüğüne bildirilmesi bb. Sürekli fazla çalışmanın hükümleri ... II. Dinlenme süreleri .......................................... 1. Ara dinlenmesi......................................... 2. Gece dinlenmesi .......................................... 3. Tatil dinlenmesi .......................................... a. Hafta tatilinde dinlenme ........................ b. Ulusal bayram ve genel tatil günlerinde dinlenme ................................................ 4. Yıllık dinlenme............................................. a. Ücretli yıllık iznin amacı ........................ b. Ücretli yıllık iznin koşullan ..................... c. Ücretli yıllık iznin hükümleri .................. § 8. ÜCRET GÜVENCESİ.............................................. I. Ücreti koruma düşüncesi II. Asgari ücret ödeme 1. Asgari ücret kavramı................................. a. Asgari ücretin tanımı........................... b. Asgari ücretin unsurları ........................ aa. Günlük çalışma karşılığı olma ............ bb. Zorunlu gereksinimlerin karşılığı olma cc. İşçi ile ailesinin gereksinmelerinin karşılığı olma.......................................... dd. Ödenecek ücretin alt sınırı olma ...... c. Asgari ücretin tespitinde izlenen ölçütler d. Asgari ücreti tespit yetkisi ..................... 2. Asgari ücret ödeme yükümü ........................ III. Ücretin temliki ............................................. 1. Temlik edilemeyecek ücret miktarı ............... 2. Ücret temlikinin konusu .............................. IV. Ücretin rehnedilmesi V. Ücretin takası ............................................. 1. İşçinin onayıyla ücretin takas edilebilmesi ..... 2. Kasten verilen zararlar için ücretin takas edilebilmesi ................................................... VI. Ücretin haczi......... .................................. 1. Haczedilemeyecek ücret miktarı ............ 2. Ücret haczine ilişkin esasların niteliği . VII. Ücretin zarar karşılığı olarak alıkonması ... 1. Ücretten alıkonabilecek miktar ............ 2. Ücretin bir bölümünün alıkonması......... a. Ücretten kesinti yapılması.................. b. Zararın kesintiden karşılanması ......... c. Kesintinin geri verilmesi..................... VIII. Ücret kesintisi cezası .............................. 1. Ücret kesintisi cezasının belirliliği............ 2. Ücret kesintisi cezasının miktarı ............ 3. Ücret kesintisi cezasının işçiye bildirilmesi 4. Ücret kesintilerinin kullanılması ............ IX. Ücretin indirilmezliği................................. § 9. İSÇİ SAĞLIĞI VE İŞ GÜVENLiĞi I. isçi sağlığı ve iş güvenliğinin anlamı ... 1. İşçi sağlığı ve iş güvenliğinin önemi a. İşkazalarındaki artış............ b. Meslek hastalıklarmdaki artış ... 2. îşçi sağlığı ve iş güvenliğinin amacı ... a. Kişisel açıdan .............................. b. Sosyal açıdan.............................. c. İktisadi açıdan .,......................... II. İşçi sağlığı ve iş güvenliği kavramları 1. İşçi sağlığı kavramı ........................ 2. İş güvenliği kavramı .................... m. İşçi sağlığı ve iş güvenliğinin kapsamı ............... 1. İşçi sağlığına ilişkin önlemler ..................... a. Yapıya ilişkin sağlık koşulları .................. aa. Tavanlar.......................................... bb. Döşemeler ....................................... cc. Koridor ve geçitler ........................... dd. Kapı, pencere ve merdivenler ............ b. Aydınlatmaya ilişkin sağlık koşulları ......... c. Isıtmaya' ilişkin sağlık koşulları ............ d. Havalandırmaya ilişkin sağlık koşulları . e. Gürültüye ilişkin sağlık koşulları ............ f. Temizliğe ilişkin sağlık koşulları ............... g. Sağlık muayeneleri ................................. aa. 18 yaşından küçük işçilerin sağlık muayenesi............................................. bb. Ağır ve tehlikeli işlerde sağlık muayenesi................................................... 2. İş güvenliğine ilişkin önlemler ..................... a. Yangına karşı güvenlik önlemleri............... b. Makina ve tezgâhlardaki güvenlik önlemleri aa. Elle beslemeli boylam bıçkılar ............ bb. Mekanik beslemeli boylam bıçkılar ...... cc. Planyalar .......................................... dd. Torna tezgâhları .............................. ee. Presler............................................. c. Yapı işlerindeki güvenlik önlemleri ......... IV. İşçi sağlığı ve iş güvenliği denetimi .................. 1. Devlet denetimi .......................................... 2 İşçi sağlığı ve iş güvenliği kurullarının denetimi V. İşçi sağlığı ve iş güvenliğine aykırılık ............... 1. İdari yaptırımlar.......................................... a. İşyerinde işin durdurulması..................... b. İşyerinin kapatılması .............................. c. İşçilerin çalışmaktan alıkonması ............... 2. İşverenin sorumluluğu ................................. a. Hukuki sorumluluk ............... ................. b. Cezai sorumluluk .................................... § 10. İŞ SÖZLEŞMESİNİN SONA ERMESİ ........................ I. İş sözleşmesini sona erdiren nedenler ............ 1. Tarafların anlaşması.................................... 2. Taraflardan birinin ölümü ................. .... a. İşçinin ölümü.......................................... b. İşverenin ölümü....................................... 3. Sözleşme süresinin dolması ........................ 4. Sözleşmenin feshi ....................................... a. Feshi ihbar............................................. aa. Feshi ihbarın koşulları ........................ aaa. İş sözleşmesinin belirsiz süreli olması.......................................... bbb. İş sözleşmesinin sürekli olması...... ccc. Fesih bildiriminde bulunulması ... bb. Feshi ihbarın hükümleri.................. cc. Feshi ihbarın kötüye kullanılması......... b. Haklı nedenle fesih.............................. aa. Haklı nedenle feshin koşullan ............ aaa. İş sözleşmesinin sürekli olması ... bbb. Haklı bir nedenin varlığı ......... ccc. Fesih bildiriminde bulunulması ... bb. Haklı nedenle feshin hükümleri II. İş sözleşmesinin sona ermesine bağlanan sonuçlar 1. Çalışma belgesi verilmesi .............................. 2. İbraname alınması................. ..................... 3. Kıdem tazminatı ödenmesi ........................... a. Kıdem tazminatının koşulları .................. aa. Asgari bir yıllık çalışma süresini doldurma................................. ................. bb. tş sözleşmesinin yasada öngörülen biçimde sona ermiş bulunması ............... b. Kıdem tazminatının miktarı .................. c. Kıdem tazminatının hesabı ..................... d. Kıdem tazminatının tavanı ..................... ÜÇÜNCÜ BÖLÜM TOPLU İŞ HUKUKU § 11. SENDİKA HAKKI İLE İLGİLİ TEMEL KAVRAMLAR I. Sendika tanımı ve unsurlar ........................ 1. Sendika kurma hakkı ................................. a. Sendika kurma hakkının anayasal dayanağı b. Sendikanın tanımı ................................. c. Sendikanın unsurları .............................. aa. Ortak amaç .................................... bb. Özgürce kurulabilme........................... aaa. İzin sistemi .............................. bbb. Normatif sistem ........................ ccc. Özgür kuruluş sistemi .................. ddd. Türkiye'de benimsenen sistem ...... eee. Sendika çokluğu ilkesi.................. cc. Bağımsızlık ....................................... aaa. îşçi ve işveren sendikalarının birbirlerine karşı bağımsızlığı ......... bbb. Devlete karşı bağımsızlık............... ccc. Siyasi partilere ve dini kuruluşlara karşı bağımsızlık .................. ddd. Öteki kuruluşlara karşı bağımsızlık dd. Özel hukuk tüzel kişiliğine sahibolma ... ee. Sendikaların yönetiminde «demokratik ilkelere uygunluk ilkesi» ..................... 2. Sendika özgürlüğü ....................................... a. Sendika özgürlüğü kavramı ve sendika özgürlüğünün kapsamı.............................. b. Sendika özgürlüğünden yararlananlar ...... c. Sendikal özgürlük açısından yabancıların hukuki konumu..............,........................ d. Birden fazla sendikaya üye olma yasağı ... e. Sendika özgürlüğünün korunması ve sınırlandırılması ............................................. aa. Bireysel sendika özgürlüğünün korunması................................................ bb. Köllektif sendika özgürlüğünün korunması................................................ 3. İşkoluna göre sendikalaşma ilkesi............... a. İşkoluna veya mesleğe göre sendikalaşma ... b. Türkiye'de: İşkoluna göre sendikalaşma ilkesi ......................................................... 4. Üst kuruluşlar ............................................. 12. SENDİKACILIĞIN GELÎŞMESİ I. Genel olarak .................... II. Türkiye'de sendikacılığın tarihsel gelişimi ...... 1. 1914 yılına değin sendikal hareketler ............ 2. 1914-1923 yılları arasında sendikacılık ......... 3. 1923-1946 yılları arasında sendikacılık............ 4. 1947-1980 yılları arasında Türkiye'de sendikacılıktaki gelişmeler....................................... 5. 1980 sonrası sendikal faaliyetlere genel bir bakış ......................................................... 13. SENDİKA VE KONFEDERASYONLARIN KURULUŞU I. Kuruculuk koşullan ....................................... 1. İşçi sendikası kurucusu olabilmek için......... a. İşçi niteliğine sahibolmak ........................ b. Ehliyet sahibi,Türk vatandaşı, Türkçe okuryazar ve kamu haklarından kısıtlanmamış olmak..............................................- c. Belirli suçlardan hüküm giymemiş olmak ... d. En az 7 kişinin biraraya gelmesi ............ e. Sendikanın kurulacağı işkolunda fiilen çalışır olma.................................................. 2. İşveren sendikaları kurucuları için ............ 3. Sendika ve konfederasyonların kuruluşunda yöntem ...................................................... a. Sendikalarda kuruluş işlemleri.................. aa. Tüzük hazırlamak .............................. bb. Tüzüğün sendika merkezinin bulunacağı ilin valiliğine verilmesi .................. cc. İlân ................................................... b. Konfederasyonlarda kuruluş işlemleri......... aa. Değişik işkollarında en az 5 sendikanın biraraya gelmesi ................................. bb. Tüzüğün konfederasyonun merkezinin bulunduğu ilin valiliğine verilmesi ...... cc. İlân ................................................ 14. SENDİKANIN ORGANLARI I. Genel olarak .............. II. Zorunlu organların oluşumu, görev ve yetkileri 1. Genel kurul ............................................. 2. Yönetim kurulu ....................................... 3. Denetleme kurulu ve denetçiler ............... 4. Disiplin kurulu....................................... 15. SENDİKA ÜYELİĞİ................................................ I. Üyelik ............................................................ 1. Sendika üyeliğinin kazanılması ..................... 2. Üyelikten doğan hak ve borçlar.................. a. Üyelik hakları ....................................... aa. Sendika tesislerinden yararlanma hakları................................................... bb. Sendikanın faaliyet ve yönetimine katılma hakkı....................................... cc. Üyenin korunmasına ilişkin haklar ... b. Üyelik borçları....................................... aa. Ödenti ödeme borcu ........................ bb. Sendika düzenine uyma borcu ............ 3. Sendika üyeliğinin devamı ve askıya alınması 4. Sendika üyeliğinin sona ermesi..................... 5. Uluslararası işçi ve işveren kuruluşlarına üyelik ............................................................ 6. Sendikal güvenceler.................................... a. Sendika yöneticiliğinin güvencesi ............ b. İşyeri sendika temsilciliğinin güvencesi...... 16. SENDİKALARIN FAALİYETLERİ, GELİR VE GİDERLERİ, DENETİMİ VE SONA ERMESİ..................... I. Sendikaların faaliyetleri 1. Tanınan faaliyetler.................................... a. Sendikaların çalışma yaşamına ilişkin faaliyetleri ...................................................... b. Sendikaların sosyal faaliyetleri................... c. Sendikaların ekonomik faaliyetleri............ d. Baskı grubu olarak faaliyetleri ............... 2. Yasaklanan faaliyetler................................. a. Temel yasaklar ............. ......................... b. Siyasi faaliyet yasağı.............................. c. Ticari faaliyet yasağı .............................. d. Sendikaların toplantı ve gösteri yürüyüşleri e. Öteki yasaklar.......................................... II. Sendikaların denetimi III. Sendika ve konfederasyonların faaliyetlerinin durdurulması ve sona ermesi ........................... 1. Faaliyetlerin durdurulması 2. Sendikaların sona ermesi a. Kendiliğinden sona erme b. Dağıtma (fesih) .............. c. Sona ermenin hükümleri IV. Sendikaların gelir ve giderleri .................. 17. TOPLU İŞ SÖZLEŞMESİ HAKKI VE KAVRAMI I. Toplu iş sözleşmesi hakkı ..................... II. Toplu iş sözleşmesinin tanımı ............... III. Toplu iş sözleşmesinin muhtevası............ 1. Toplu iş sözleşmelerinin düzenleyici (normatif) kısmı ................................................... 2. Toplu iş sözleşmelerinin borçlar hukukuna ilişkin hükümleri............................................. IV. Toplu iş sözleşmesinin düzeyi ............... 1. Aynı dönem içinde tek sözleşme ilkesi 2. İşyeri toplu iş sözleşmesi ilkesi ...... 3. İşletme toplu iş sözleşmesi ilkesi ...... 18. TOPLU İŞ SÖZLEŞMELERİNİN OLUŞUMU I. Toplu iş sözleşmesinde ehliyet II. Toplu iş sözleşmelerinde yetki............ 1. Yetkinin genel koşullan .............................. a. İşçi sendikası bakımından................... b. İşveren bakımından 2. Yetkinin saptanması .................................... a. İşçi sendikası açısından başvuru ............... b. İşveren sendikası ya da işveren açısından c. Yetki itirazı ............................................. 3. Yetki belgesi.................................................. III. Toplu görüşme ........................... 1. Toplu görüşmeye çağrı yapma 2. Toplu görüşmenin başlaması ... IV. Toplu iş sözleşmelerinin şekli ve süresi 1. Toplu iş sözleşmelerinin süresi ......... 2. Toplu iş sözleşmelerinde şekil ......... V. Tarafların değişmesinde toplu iş sözleşmelerinin konumu......................................................... § 19. TOPLU İŞ SÖZLEŞMESİNDEN YARARLANMA ......... I. Genel olarak................................................... II. Toplu iş sözleşmesinden ilke olarak yararlanacak kişiler ...................... ............................... 1. İmza tarihinde üye olanlar ya da sonradan üye olanlar 2. Üyeliğin yitirilmesi m. Yararlanmanın daraltılması ........................... IV. Üye olmayanların dayanışma ödentisi ödeyerek sözleşmeden yararlanmaları........................... V. Teşmil yoluyla yararlanma.................... VI. İşverenin toplu iş sözleşmesiyle bağlılığı § 20. TOPLU İŞ SÖZLEŞMESİNİN HÜKMÜ .............. I. Hizmet sözleşmeleri toplu iş sözleşmesine aykırı olamaz.................................................... : II. Hizmet sözleşmelerindeki işçi yararına olan hükümler geçerlidir.......................................... m. Toplu iş sözleşmesinin sona ermesinin hükümleri ............................................................... § 21. TOPLU İŞ UYUŞMAZLIKLARI VE ÇÖZÜM YOLLARI I. İş uyuşmazlıkları ve toplu iş uyuşmazlığı kavramı 1. Uyuşmazlığın tanımı .................................... 2. İş uyuşmazlığının türleri .............................. 3. Uyuşmazlıkların çözümü .............................. II. Toplu iş uyuşmazlıklarının çözümünde başvurulan barışçıl yollar....................................... 1. Uzlaştırma.................................................. 2. Arabuluculuk............................................. 3. Tahkim ...................................................... III. Türkiye'de toplu iş uyuşmazlıklarının çözümünde başvurulan barışçıl yollar........................... 1. Arabuluculuk............................................. 2. Tahkim...................................................... a. Zorunlu tahkim ....................................... b. Gönüllü tahkim........................................ § 22. GREV HAKKI VE KAVRAMI ................................. I. 1982 Anayasasında grev hakkı ve lokavt............ II. Grev sözcüğünün gelişimi ..... III. Grevin genel anlamda tanımı IV. 2822 sayılı Yasa'da grev ........ 1. Tanımı .............................................. ....... 2. Yasal grevin unsurlar ................................. a. Çıkar grevi ............................................ b. Mesleki amaç .......................................... c. Yasa hükümlerine uygunluk ..................... aa. Uyuşmazlığın anlaşma yoluyla çözümü konusunda barışçıl yolların denenmiş obuası................................................ bb. Yetkili kuruluş tarafından grev kararının alınmış olması .............................. aaa. Genel olarak.............................. bbb. Grev kararını alacak organ ......... d. İşi bırakma ............................................. e. Grev kararının tebliğ ve ilânı .................. aa. Tebliğ ............................................. bb. İlân ................................................... f. Grev yasağı ya da kısıtlamasının bulunma- maması................................................... aa. Grevin yasak olduğu işler .................. aaa. Can ve mal kurtarma işlerinde ... bbb. Cenaze ve tekfin işlerinde ccc. Su, elektrik, havagazı, termik santrallerini besleyen linyit üretimi, doğal gaz ve petrol sondajı, üretimi, tasfiyesi, dağıtımı, nafta ve doğal gazdan başlayan petro-kimya işlerinde .................................... ddd. Banka ve noterlik hizmetlerinde . eee. Kamu kuruluşlarınca yürütülen itfaiye ile şehiriçi deniz-kara ve demiryolu ve diğer raylı toplu yol taşımacılığında .............................. bb. Grev yasağının bulunduğu işler ......... aaa. Aşı, serum üreten işyerleri, hasta-tane, klinik, sanatoryum, dispanser ve eczane gibi sağlıkla ilgili işyerlerinde....................................... bbb. Eğitim ve öğretim kurumlarında, çocuk bakım yerlerinde ve huzur- evlerinde .................................... ccc. Mezarlıklar.............................. ddd. Milli Savunma Bakanlığı ile Jandarma Genel Komutanlığı ve Sahil Güvenlik Komutanlığınca doğrudan işletilen işyerlerinde ......... cc. Geçici grev yasakları........................... aaa. Savaş durumu ..................... ..... bbb. Genel ve kısmi seferberlik durumu ccc. Yangın, su baskını, toprak veya çığ kayması ve depremin neden olduğu ve genel hayatı felce uğratan felâket durumlarında .................. ddd. Başladığı yolculuğu yurt içindeki varış yerlerinde bitirmemiş deniz, hava, kara ulaştırma araçlarında dd. Öteki ülkelerde grev yasakları ......... ee. Yasak durumlarda Yüksek Hakem Kuru- lu'na başvurma ... ............................... aaa. Olağanüstü dönemlerde ............... bbb. Geçici yasaklarda ........................ ff. Grev oylaması .................................... aaa. Grev oylamasının zamanı ............ bbb. İstemde bulunacaklar .................. ccc. Yöntem .................................... ddd. Oylamanın yapılması .................. eee. Karar ....................................... fff. Oylamanın sonucu ................... 23. GREVİN UYGULANMASI ....................................... I. Greve başlama ............................................. II. Grevin geciktirilmesi....................................... 1. Genel bilgiler............................................. 2. 2822 sayılı Yasa'ya göre grevin geciktirilmesi III. Greve yargısal müdahale IV. Grev uygulaması............................................. 1. İşyerinden ayrılma....................................... 2. Grev sırasında çalışmama ........................... a. Greve katılmayarak veya katılmaktan vazgeçerek işyerinde çalışmak........................ aa. Olumsuz grev özgürlüğü kavramı ......... bb. Karşılaştırmalı hukukta olumsuz grev özgürlüğü.......................................... cc. Türk hukukunda olumsuz grev özgürlüğü b. Greve katılmayacak işçiler V. Grevin sonuçları ............................................. VI. Grevin sona ermesi.......................................... VII. Yasa dışı grev ve sonuçları .............................. § 24. LOKAVT I. Kavram......................................................... II. Tanım............................................................ III. Yasal lokavtın unsurları ................................. 1. Çıkar lokavtının yapılması ........................... 2. İşçi sendikası tarafından grev kararının alınmış olması................................................... 3. Yasaya uygunluk ....................................... a. Lokavt kararının yetkili kişi ya da sendika tarafından alınması ................................. aa. Lokavt kararını alacaklar .................. bb. Lokavt kararı alma zamanı.................. b. Lokavt kararının karşı tarafa bildirimi ve ilânı...................................................... c. Lokavt kararının usulüne uygun olarak uygulamaya konması.................................... d. Lokavt yasağı sınırlamasının veya ertelemesinin olmaması.................................... 4. İş hukukuna ilişkin amaç ........................... IV. Lokavtın kötüye kullanılması........................... V. Lokavtın iş sözleşmesine etkisi........................ VI. Yasal lokavtın sona ermesi.............................. Yararlanılan kaynaklar  |
