Türk İş Hukukunda Grev
İÇİNDEKİLERİÇİNDEKİLER KISALTMALAR. GİRİŞ.................... BİRİNCİ BÖI.ÜM GREV KAVRAMI TÜRK HUKUKUNDAKİ GELİŞİMİ VE UNSURLARI l-GENEL OLARAK GREV KAVRAMI........................................... 1. Grev Hakkı.................................................................................. A) Bir Hak Olarak Grev......................................................... B) Grev Hakkının Hukuki Niteliği............................................. C)Grev Hakkının Sınırlanması................................................. 2. Sosyolojik ve Hukuki Grev Tanımlarının Ayrılına Gerekliliği....................................................................... 3. Doktrinde ve Mukayeseli PozitifHukukta Grev.......................... A) Doktrinde Grev Tamını......................................................... a) Yabancı Doktrinde Grev Tanımı.................................... b) Doktrinimi/de Grev Tanımı............................................... B) Mukayeseli l'o/ilil'IIlıklıkla Grev........................................ a) Uluslararası Düzenlemelerde Grev.................................. aa)U.Ç.Ö.. Sözlesmeleri.............................................. bb) Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi........................... cc) Avrupa Sosyal Şartı (Avrupa Toplumsal Anlaşması)............................... dd) Ekonomik Sosyal ve Kültürel Haklar U luslararası ee) Çalısanların Temel Sosyal Hakları Topluluk Şartı.. B) Mukayeseli Pozitif Hukukta Grev.......................................... aa) Fransa'da Grev.......................................................... hlı) Almanya'da Grev......... .......................................... cc)ingiltere'de Grev................................................... dd) İtalya'da Grev........................................................... ee) A.B.D'.'de Grev..................................................... ff) Belçika'da Grev ............................... gg) Lüksemburg'da Grev................................... hh) Hollanda da Grev.................................................. u) Diğer Bazı Ülkelerde Grev......................................... 4. TürkHukukunda Grev................................................................... A) Tatil-i İşgal Kanunu.............................................................. B) 3008 Sayılı İş Kanunu........................................................... C) 1961 T.C. Anayasası.............................................................. D) 275 Sayılı Toplu İş Sözleşmesi Grev ve Lokavt Kanunu..... E) 1982 T.C. Anayasası.............................................................. F) 2X22 Sayılı Toplu İş Sözlesmesi Grev ve Lokavt Kanunu.... II-GREVİN UNSIRLARI 1. Grevin Maddi Unsurları A) İşçi Olmak....... .............. II-GREVİN UNSURLARI....................................................................... 1. Grevin Maddi Unsurları................................................................ A) İşçi Olmak ........................................................................... a) 2822 Sayılı TİSGLK.'nu Uygulaması Bakımından İşçi....... b) İşin Bırakılması Anında İşçi Olmak................................. B) İşin Bırakılması................................................................... .) İfası Gereken İşin Bırakılması........................................ b) tşin Askıya Alınmak İradesiyle Tamamen Bırakılması..... c) İşi Bırakmanın Süresi...................................................... d) İşi Bırakmada İşyeri Terki.............................................. 2. Grevin Manevi Unsurları............................................................. A) İşi Bırakma İçin Anlaşma veya Bir Kuruluşun Kararına Uyma........................................................................ a) Bir Kuruluşun Kararına Uyma......................................... b) işçilerin Aralarında Anlaşmaları................................... c) Anlaşma veya Karara Katılanların Sayısı.......................... B) İşyerinde Faaliyeti Durdurmak veya İşin Niteliğine Göre Önemli ÖlçüdeAksatmak Amacı........................................................... İKİNCİ BÖLÜM YASAL GREV VE YASAL GREV KARARI ALINABİLMESİNE İLİŞKİN KOŞULLAR I- YASAL GREV KAVRAMI ve GENEL OLARAK GREVİN YASALLIĞINI SAĞLAYAN KOŞULLAR.................................................................. H- GREV KARARININ ALINABİLMESİNE İLİŞKİN KOŞULLAR....... 1. Yasanın Belirlediği Çerçevede Bir Uyuşmazlığın Bulunması.......... A) Uyuşmazlık Bulunması Gereği............................................. B) Uyuşmazlığın Yasal Greve Esas Olabilmesi için Gereken Özellikler........................................................................... a) Uyuşmazlığın Konusu ve Amaç....................................... b) Uyuşmazlığın Tarafları................................................... c) Uyuşmazlığın Ortaya Konulması...................................... C) Yasaya. Uygun Grev Kararı Alma İmkanı Vermeyen Uyuşmazlıklar............................................................. 2. Barışçı Yolla Uyuşmazlığın Giderilme Girişiminin Sonuçsuz Kalması............................................................................................ 3. Uyuşmazlığın Sözkonusu Olduğu İşyeri Yada İşyerlerinde Grevin Yasaklanmamış Olması....................................................... 4. Taraflar Arasında Özel Hakeme Gitma Konusunda Anlaşma Yapılmamış Olması.......................................................................... 5. Yetkili İşçi Sendikası Tarafından Grev Kararı Alınması................... A) Grev Kararı Alma Yetkisi....................................................... B) Grev Kararının Kapsamı.......................................................... a) İşyeri veya işyerleri İçin Alınacak Grev Kararının Kapsamı b) İşletmede Toplu İş Sözleşmesine İlişkin Alınacak Grev Kararının Kapsamı............................................................ c) Gurup Toplu İş Sözleşmesine İlişkin Alınacak Grev Kararının Kapsamı................................................................ C) Grev Kararı Alınmasında Süreye Uyulması Gereği.................... D) Yasada Belirlenen Amaçla Greve Karar Verilmesi....................... ÜÇÜNCÜ BÖLÜM YASAL GREV KARARININ UYGULAMAYA KONULMASI I- GREVİN UYGULANMASINA ENGEL BİR YASAĞIN BULUNMAMASI................................................................................... 1. Genel Olarak............................................................................:......... .2. Grevin Uygulanmasını Engelleyecek Yasaklar.................................. A) Geçici Grev Yasaklan................................................................... a) Savaş, Genel veya Kısmi Seferberlik Sebebiyle Grevin Yasaklanması....................................................................... b) Grevin Bakanlar Kurulunca Yasak Edilmesi....................... c) Yolculuk Devam Ederken Ulaştırma Araçlarında Grevin Yasaklanması.......................................................................... d) Diğer Geçici Yasaklama Düzenlemeleri................................. B) Grevin Bakanlar Kurulunca Ertelenmesi........................................ II- GREV KARARININ KARŞI TARAFA TEBLİĞ EDİLMEK ÜZERE, NOTERE VE GÖREVLİ MAKAMA TEVDİ EDİLMESİ........................ 1. Grev Kararının Karşı Tarafa Tebliğ Edilmek Üzere Notere Tevdi Edilmesi........................................................................................ 2. Grev Kararının Karşı Tarafa Tebliğ Edilmek Üzere Görevli Makama Tevdi Edilmesi................................................................................... III- GREV KARARININ İLAN EDİLMESİ............................................... IV-GREV OYLAMASI............................................................................. 1. Genel Olarak.............. ............:..................................................... 2. Grev Oylaması Talebi Halinde Grev Oylaması Yapılması 3. Grev Oylaması Sonucunun Grevin Uygulanması Şeklinde Sonuçlanması................................................................................. V- GREV KARARININ UYGULANMASINDA SÜRELERE UYULMASI. DÖRDÜNCÜ BÖLÜM UYGULAMAYA KONULAN YASAL GREVİN TARAFLARA İLİŞKİN HÜKÜMLERİ VE YASAL GREVİN ORTADAN KALKMASI I- UYGULAMAYA KONULAN YASAL GREVİN TARAFLARA İLiŞKiN HÜKÜMLERİ................................................................... 1. Yasal Grevin İşçi Sendikasına İlişkin Hükümleri.................. A) Sendikanın Yetkileri....................................................... a) Grev Gözcüleri Koyma Yetkisi................................. b) Grevi Sona Erdirme Kararı Alma Yetkisi................. B) Sendikanın Uyacağı Yasaklar......................................... C) Grev Sırasındaki Zarardan Sendikanın Sorumluluğu....... 2. Yasal Grevin İşverene İlişkin Hükümleri................................... A) Hizmet Sözleşmesinin Feshedilmemesi B) İşverenin Grev Nedeniyle Borçlarının Askıda Kalması C) İşverenin Yeni İşçi Alma ve Başkalarını Çalıştırma Yasağı. D) İşverenin Grevci İşçilerin Konuttan Yararlanmalarını Engellememe Yükümlülüğü................................................. 3. Yasal Grevin işçilere ilişkin Hükümleri...................,.................... A) Genel Olarak.......................................................................... B) Grevci işçilerin işyerinden Ayrılma Zorunluluğu.................. C) Grevci işçilerin Topluluk Teşkil Etmeme, Engellemede Bulunmama Yasağı........................................................,......... D) Grevci işçilerin Başkaişte Çalışmama Borcu........................ 4. Yasal Grevin, Greve Katılmayan ve Katılamayan işçilere ilişkin Hükümleri.......................................................................... A) Yasal Grevin, Greve Katılmayan işçilere ilişkin Hükümleri B) Yasal Grevin, Greve Katılamayan İşçilere ilişkin Hükümleri... II)- YASAL GREVİN ORTADAN KALKMASI.......................................... 1. Grevin Taraf Sendika Kararıyla Ortadan Kalkması......................... 2. Grevin Kendiliğinden Ortadan Kalkması........................................ A) Genel Olarak............................................................................ B) Toplu İş Sözleşmesinin İmzalanması........................................ C) Grevi Uygulayan Sendikanın Sona Ermesi veya Faaliyetten Alıkonulması........................................................... D) Grevi Uygulayan Sendikanın Önemli Ölçüde Üye Kaybetmesi. E) Tarafların Özel Hakeme Gitme Konusunda Anlaşmaları........... 3. Grevin Mahkeme Kararı ile Durdurulması........................................ BEŞiNCi BÖLÜM YASA DIŞI GREV KAVRAMI VE ÇEŞİTLERİ I- YASA DIŞI GREV KAVRAMI............................................................. 1. Ulusal Düzenlemelerde Yasa Dışı Grev.............................................. A) Fransa'da Yasa Dışı Grev.............................................................. B) Almanya'da Yasa Dışı Grev........................................................... C) İsveç'te Yasa Dışı Grev................................................................. 2. Türk Hukukunda Yasa Dışı Grev.................................. .................... 3. Yasa Dışı Grev ile Grev Hakkının Kötüye Kullanılması Kavramlarının Ayrımı......................................................................... 4. Yasa Dışı Grevin Unsurları................................................................ A) Mesleki Amaca Aykırılık............................................................. B) Yasanın öngördüğü Usule Aykırılık.............................................. a) Uyuşmazlığın Toplu Görüşme ve Arabuluculuk Safhalarından Geçmemiş Olması.................................................. b) Yetkili işçi Sendikasınca Grev Kararı Alınmamış Olması......... c) Grev Karan Alınmasında Sürelere Uyulmaması......................... d) Grev Kararının Zamanında Noter ve Görevli Makama Tevdi Edilmemesi................................................................................. e) Yasal Süre içersinde Grev Kararının Uygulamaya Konulmaması. C) Yasanın öngördüğü Grev Yasak ve Engellerine Aykırılık............... a) Grev Yasağı Bulunan işler (TtSGLK.md.29)............................. b) Grev Yasağı Bulunan Yerler (TİSGLK.md. 30).......................... c)Geçici Grev Yasakları (TtSGLK.md.31 ve diğer yasa maddeleri). d) Grevi Yasa Dışı Kılabilecek Diğer Unsurlar.............................. aa) Grevin Bakanlar Kurulu Kararı ile Ertelenmesi (TİSGLK.md.33)................................................................... bb) Grev Oylaması (TİSGLK.md.35)....................................... cc) Mahkemenin Grevi Durdurma(thtiyati Tedbir) Kararı (TİSGLK.md.47/1 ve 46/2)............................................... dd)Özel Hakem Anlaşmasının Yapılması (TtSGLK.md. 58/2). II- YASA DIŞI GREV ÇEŞİTLERİ............................................................ 1. Mesleki Amaca Aykırı Yasa Dışı Grevler........................................ A) Siyasi Amaçlı (Politik) Grev.................................................... B) Genel Grev.............................................................................. C) Dayanışma (Sempati) Grevi.................................................... D) Hak Uyuşmazlıkları Grevi....................................................... E) 2822 Sayılı .TlSGLRmd.25/4'de Öngörülen Temel Yasaklara Aykırı Grev................................................................................................. 2. Yasanın Öngördüğü Usule Aykırı Yasa Dışı Grevler....................... A) Organik Olmayan Grev........................................................... B) Uyan Grevi............................................................................. C) Nöbetleşe (Birbiri Ardına) Grevler.......................................... D) Dönen Grev........................................................................... E) Kısa Süreli Grev...................................................................... F) Oturma Grevi......................................................................... G) Gösteri Grevi.......................................................................... 3. Yasa Dışı Grev Yaptırımının Uygulandığı Haller............................. A) İşyeri İşgali............................................................................. B) İşi Yavaşlatma........................................................................ C) Verimi Düşürme..................................................................... D) Diğer Direnişler................. .................................................. ALTINCI BÖLÜM YASA DIŞI GREVE KATILIM VE KATILIMIN HUKUKİ SONUÇLARI I- Yasa Dışı Greve Katılım....................................................................... 1. Yasa Dışı Greve Katılanlar.............................................................. A) Karar Verenler......................................................................... B) Teşvik Edenler......................................................................... C) Katılanlar...................................................... «) Katılmada Kusur Hali......................................................... b) Katılmada Yıllık Ücretli İzinde Olmak veya Hastalık Hali... D) Devam Etmeye Teşvik............................................................. 2. Yasa Dışı Greve Katılmayanlar......................................................... 3. Yasa Dışı Greve Katılamayanlar....................................................... 4. Grevin Yasa Dışı Olup Olmadığının Tesbiti..................................... A) Tesbit Davası........................................................................... ı) Konusu ve Tarafları............................................................ b) Yetkili ve Görevli Mahkeme............................................... c) Mahkemenin Kararı ve Sonuçları........................................ B) İhtiyati Tedbir Kararı ile Grevi Durdurma................................. II- YASA DIŞI GREVE KATILIMIN HUKUKİ SONUÇLARI.................. 1. Hizmet Sözleşmesinin işveren Tarafından Bildirimsiz Feshi.......... A) Feshin Şartları........................................................................ a) Feshin Esasa ilişkin Şartları............................................. aa) Yasa Dışı BirGrevin Varlığı...................................... bb) işçinin Yasa Dışı Greve Katılması............................. cc) işçinin Grevin Yasa Dışı Olduğunu Bilmesi veya Bilecek Durumda Olması........................................... b) Feshin Usule ilişkin Şartları............................................. aa) Fesih Bildiriminin Muhtevası.................................... bb) Fesih Bildiriminin Şekli........................................... cc) Fesih Bildiriminin Kullanılabileceği Süre.................... B) Feshin Sonuçları.............................................................. ı) Kıdem Tazminatı ve Diğer Tazminatlara Etkisi........ b) Konut Haklarına Etkisi.............................................. c) işyerini Terk Zorunluluğu.......................................... C) Fesih Hakkından Vazgeçme............................................ 2. İşverenin uğradığı Zararları Talep Hakkı (Tazminat Hakkı) A) İşçi Kuruluşunun Kararıyla Uygulanan Yasa Dışı Grevde Zararlan Talep Hakkı......................................................... B) İşçi Kuruluşu Kararı Olmadan Uygulanan Yasa Dışı Grevde Zararlar Talep Hakkı.............................................. SONUÇ............................................: YARARLANILAN KAYNAKLAR  |
