1997-1999 Petrol-İş
İÇİNDEKİLERİçindekilerContents Tablolar Listesi ............................................................................................................. 17 List of Tables Sunuş............................................................................................................................... 33 Introduction KÜRESEL KRİZ VE DÖNÜŞÜM OLANLAR, OLASILIKLAR ve UMUTLAR 41 GLOBAL CRISIS AND TRANSFORMATION Facts, Possibilities and Hopes 1 Giriş............................................................................................................................. 41 II- Ekonomik Kriz ve Küreselleşme ................................................................................. 43 III- Yeni Dünya Düzeni..................................................................................................... 56 IV- Ara Sonuç .................................................................................................................... 68 V- Küreselleşme ve İşçi Hareketi.................................................................................... 68 VI- Yeni Dünya Düzeni'nde Bir Dönem Noktası............................................................. 76 2000'E GİRERKEN TÜRKİYE SİYASİ ve EKONOMİK PANORAMA............................. 85 POLITICAL AND ECONOMICAL PANORAMA OF TURKEY WHILE ENTERING 2000 Giriş ..................................................................................................................................... 85 Dönemin Siyasi Gelişmeleri............................................................................................... 86 Refahyol Hükümetinin Sonu ....................'...........:..........................,.................................... 87 Refah Partisi'nin Kapatılması............................................................................................ 88 8 Yıllık Eğitim ..................................................................................................................... 89 55. Hükümet ve Seçimler................................................................................................... 90 Kirli İlişkiler ve Hükümetin Sonu .......................................................................................... 90 18 Nisan Seçimleri ve 57. Hükümet................................................................................... 91 57. Hükümetin Koalisyon Protokolü .................................................................................. 94 Kürt Sorunu ................................................................................................:....................... 96 Soruna Yeni Yaklaşım ........................................................................................................ 97 Susurluk Kazasının Ortaya Çıkardıkları ve Çete Davaları................................................ 98 "Aydınlık İçin 1 Dakika Karanlık" .......................................................................................100 Susurluk Sonrası Ortaya Çıkan Çete İlişkileri ve Davalarından Kesitler.......................... 100 Ekonomik Gelişmeler....................................................................................................... 101 IMF'den "Yakın İzleme'................................................................................................... 102 Stand-by Hükümet Programı............................................................................................ 102 "Batan Bankanın Malları"................................................................................................ 103 Temel Ekonomik Veriler................................................................................................... 104 "Vergi Versek mi?"..........................................:................................................................ 105 Kayıt Dışının Sendikal Örgütlenmesı............................................................................... 106 "Yapısal Uyum".................................................................................................................107 Kriz ve Sonuçları .............................................................................................................. 107 Kurtuluş Özelleştirmede mi?............................................................................................ 108 Bir Garip İhale Hikayesi................................................................................................... 109 POAŞ'ta da Kirli Eller!..................................................................................................... 109 Özelleştirme Bilançosu .......................................................................................................110 Emek Platformu ve Ekonomik Sosyal Konsey Toplantısı................................................ 111 Sendikal Hareket ve Direnişler ...........................................................................................115 Özelleştirmeye Geçit Yok! ..................................................................................................116 Kamu Sözleşmeleri ............................................................................................................116 57. Hükümetin İşçi Karşıtı Tavrı...................................................................................... 116 "Sosyal Güvensizlik" Yasası ..............................................................................................117 Uluslararası Tahkim ve Özelleştirme ............................................................................... 119 Sosyal Devlet Nerede? ..................................................................................................... 121 Avrupa Kapısında........................................................................................................... 123 Deprem Felaketi.............................................................................................................. 124 9 Aralık Kararları.............................................................................................................. 125 Sonuç Yerine................................................................................................................... 127 İNSAN HAKLARI İHLALLERİ ve TÜRKİYE ...................................................................129 HUMAN RIGHTS VIOLATIONS AND TURKEY DÜNYADA SENDİKAL HAREKET .................................................................................. 141 WORLD TRADE UNION MOVEMENT Genel Durum ..................................................................................................................... 141 Ekonomik Bloklaşmalar................................................................................................... 142 Kürenin Yükü Fakirlere .................................................................................................... 143 Yoksul Her Yerde Yoksul................................................................................................ 143 Avrupa'da da Gelir Uçurumu Artıyor............................................................................. 144 Sosyal Çöküntü ABD Demokrasisini Tehdit Ediyor...................................................... 144 ABD'de Personele Sıkı Denetim ...................................................................................... 145 Tekrar UNDP Kalkınma Raporu ...................................................................................... 145 GM ve UPS Grevleri....................................................................................................... 147 GM-UAW Anlaşması..................................................................................................... 148 Avrupa'da Daha Az Grev ................................................................................................ 149 DÜNYA SENDİKAL HAREKETİNDEN BAZI ÖRNEKLER ............................................... 151 Sendikal Birleşmeler....................................................................................................... 151 işverenler de Birleşiyor................................................................................................... 151 IMF'ye ve Özelleştirmeye Karşı Eylemler..................................................................... 152 ABD'de Grev ve Direnişler............................................................................................ 152 G.Kore, Hyundai Direnişi............................................................................................... 153 G.Kore'de Sendikalar IMF'yi Mahkemeye Verdi.......................................................... 153 EYLEM VE GENEL GREVLER ........................................................................................ 154 iş Saatleri......................................................................................................................... 155 ESKi SOSYALİST ÜLKELERDE SENDİKALAR VE İŞÇİLER ......................................... 163 DÜNYADA SENDİKAL HAK İHLALLERİ......................................................................... 169 Afrika............................................................................................................................... 169 Cezayir............................................................................................................................ 170 Gine-Bissau..................................................................................................................... 170 Lesoto.............................................................................................................................. 171 Liberya ...............................................................................................................................171 Moritanya......................................................................................................................... 171 Orta Afrika Cumhuriyeti.................................................................................................... 172 Uganda............................................................................................................................. 172 Amerika............................................................................................................................ 172 Amerika Birleşik Devletleri ................................................................................................ 173 Kanada............................................................................................................................. 174 Nikaragua......................................................................................................................... 174 ASYA VE PASİFİK ÜLKELERİ.......................................................................................... 175 Avustralya....................................................................................................................... 175 Endonezya....................................................................................................................... 176 Güney Kore..................................................................................................................... 177 Hindistan......................................................................................................................... 177 Japonya........................................................................................................................... 178 Malezya........................................................................................................................... 178 Papua Yeni Gine ............................................................................................................... 178 Yeni Zelanda.................................................................................................................... 179 Avrupa............................................................................................................................. 179 Belçika.............................................................................................................................. 179 Fransa ................................................................................................................................180 Orta Doğu......................................................................................................................... 180 İsraiı.................................................................................................................................. 180 Suriye .................................................................................................................................181 Suudi Arabistan ................................................................................................................. 181 SENDİKA ÜYELİĞİ ve ÜYE KAZANIMLARI: YENİ TEHDİTLERE KARŞI MÜCADELE 183 TRADE UNION MEMBERSHIP AND RECRUITMENT: STRUGGLING TO MEET NEW CHALLENGES 1955 YILINDAN BU YANA SENDİKALAŞMA .................................................................. 184 SENDİKALAŞMA KALIBININ DEĞİŞİMİNİN AÇIKLANMASI 192 ÜYE KAZANMAYA YÖNELİK YAKLAŞIMLAR ................................................................ 199 SONUÇLAR..................................................................................................................... 200 YİRMİ BİRİNCİ YÜZYIL VE TÜRKİYE ............................................................................ 205 TWENTY FIRST CENTURY AND TURKEY Genel Görünüm ............................................................................................................... 205 1980'den Sonra Neo-Liberalizm Türkiye'yi Nasıl Teslim Aldı? ....................................... 209 Son Yıllarda Bazı Gelişmeler......................................................................................... 216 Vargı: Çözülme ve Yozlaşma 224 KONSOLİDE BÜTÇENİN GELİŞİMİ.............................................................................. 227 TRENDS IN CONSOLIDATED BUDGET Giriş.................................................................................................................................. 227 Kamu Kesimi Borçlanma Gereksinimiz ve Konsolide Bütçe ............................................. 228 Konsolide Bütçe Harcama Kalemleri ................................................................................ 228 Konsolide Bütçe Gelirleri.................................................................................................. 229 Ağır Faiz Yükü Karşısında Alternatif Bütçe Politikaları ..................................................... 231 Son Vergi Değişikliği....................................................................................................... 233 Sonuç.............................................................................................................................. 235 BANKALAR ve SERMAYE PİYASASI........................................................................... 241 BANKS AND CAPITAL MARKETS BANKACILIK ALANINDA 1998 YILINDA GELİŞMELER ............................................... 241 Ana Çizgileriyle Gelişmeler.............................................................................................. 241 Kurumsal Yapı................................................................................................................. 241 Banka Şube Sayısı ........................................................................................................... 242 Bankalarda Çalışanlar..................................................................................................... 243 Banka Özkaynakları........................................................................................................ 244 Banka Mevduatında Gelişmeler...................................................................................... 245 Mevduat Dağılımında Böîgelerarası Dengesizlik Artmaktadır........................................... 249 Mevduatın Büyük Bölümü Sayılı Ellerde Toplanmaktadır............................................... 250 Mevduatta Kamusal Sermayeli Bankaların Payı Azalıyor............................................... 251 Banka Kredilerinde Gelişmeler........................................................................................ 252 Kredilerde Bölgesel Dengesizlik...................................................................................... 254 Banka Kredilerinin Ekonomik Sektörlerarası Dağılımı..................................................... 255 Banka Kredilerinin Vade İtibariyle Dağılımı..................................................................... 256 Banka Kredilerinin Kamı ve Özel Sektör Arasında Dağılımı.......................................... 257 Kredilerin İşletmeler Arası Dağılımı .................................................................................. 257 Batık ve Donuk Krediler.................................................................................................. 258 T.C. Merkez Bankası Kredilerinde Gelişmeler................................................................ 258 Bankaların Döviz Pozisyon Açıkları Büyüyor.................................................................. 259 Bankaların Karlılıkları Azalıyor....................................................................................... 260 Banka Karları ve Ödedikleri Vergiler............................................................................... 260 SERMAYE PİYASASINDA GELİŞMELER ................................................................... 263 Birincil Piyasada Gelişmeler............................................................................................ 263 İkincil Piyasada Gelişmeler.............................................................................................. 264 Sermaye Piyasası ve Menkul Kıymetler Borsasına ilişkin Genel Değerlendirmeler.......... 267 KÜRESELLEŞME SÜRECİNDE TÜRKİYE EKONOMİSİNDE ÜRETİM, BİRİKİM VE BÖLÜŞÜM İLİŞKİLERİNE TOPLU BİR BAKIŞ.............................................................. 271 OBSERVATIONS ON THE PROCESS OF PRODUCTION, ACCUMULATION AND DISTRI-BUTION IN THE TURKISH ECONOMY UNDER GLOBALIZATION 1.. Giriş : Küreselleşme Olgusu Üzerine ............................................................................ 271 II. Türkiye Ekonomisi'nin Dışa Açılma Sürecindeki Evreleri, 1980-1998 ....................... 272 II. 1. İhracata Yönelik Büyüme, 1981-1988 274 II. 2. Yapısal Uyum Sürecinin Tıkanması ve Finansal Serbestleştirme 1989-1998.......... 276 III. Makroekonomik Genel Denge ve Kamu Açıklarının Finansmanı.............................. 277 IV. Kamu Sektörü Genel Dengesi Üzerine Gözlemler.................................................... 282 V. İmalat Sanayi İş Gücü Piyasalarındaki Gelişmeler ve Bölüşüm Göstergeleri.............. 287 IV. Sonuç ve Genel Değerlendirme .................................................................................. 292 ZORUNLU TASARRUF ve KONUT EDİNDİRME YARDIM FONU ................................ 295 FORCED SAVING AND HOUSE PROVİDİNG FUND ZORUNLU TASARRUF................................................................................................ 295 Hesapta 3.8 Katrilyon-Nema % 1.6 ................................................................................. 296 Haksızlık Haksızlık .... Haksızlık ................................................................................ 297 Talepler........................................................................................................................... 297 KONUT EDİNDİRME YARDIM FONU ............................................................................ 298 TÜRKİYE'DE ÖZELLEŞTİRME ....................................................................................... 299 THE PRIVATIZATION IN TURKEY Özelleştirmenin Boyutu Yansıtılmıyor............................................................................. 299 KİT Geliri Ulusal Gelirin % 155'i........................................................................................ 299 istihdam Son 10 Yılda % 30 Düştü ................................................................................... 300 Özelleştirme Tahsilatı 4.1 Milyar $ Harcama 5.8 Milyar $ ................................................ 300 Büyük Oran Blok Satışta ................................................................................................... 300 Özelleştirmelerde Ağırlık Tekellere ................................................................................... 301 Yargı Kararlarına Uyulmuyor.......................................................................................... 301 Özelleştirme Karşıtı Eylemler.......................................................................................... 302 Medya Kuruluşları Özelleştirmeci................................................................................... 302 Özelleştirmenin 3. Dönemi............................................................................................... 303 Özelleştirme Uygulamalarından Bazı Örnekler 303 500 BÜYÜK SANAYİ KURULUŞUNDA KAMUNUN ÖZELDEN FARKI....................... 355 PUBLIC DIFFER FROM PRIVATE IN 500 BIGGEST FIRMS 500 Büyük Sanayi Kuruluşunda Kamu-Özel Karşılaştırması......................................... 355 500 Büyük Sanayi Kuruluşu Katma Değerinin 0/040'ı, 41 Kamu Kuruluşunun Kamu Sektörü, Özelden 2 Kat Daha Verimli................................................................... 356 Özel Sektör Krizde KİT'ler Ayakta ..................................................................................... 357 Özel Sektör Faiz ve Borç Batağında ................................................................................. 358 Çalışan Başına Katma Değer Kamuda Daha Yüksek..................................................... 358 llk'lerde Hep Kamu Var................................................................................................ 359 500'de Dolaylı Vergilerin 3/4'ü Kamudan ....................................................................... 359 Faiz ve Karın Satışlara Oranında Kamu Sektörü Yine Önde ......................................... 360 Faizden Gelen Faize Gidiyor......................................................................................... 361 Sermayeye Yine Devlet Desteği.................................................................................... 361 Özel Sektörün "Kurtarıcılığı" Tezi Boşa Çıktı .............................................................. 363 Ülkeyi Asıl Özelleştirmeler Çökertecektir.................................................................... 363 PETROL-İŞ VE ÖZELLEŞTİRME ............................................................................... 365 POAŞ.............................................................................................................................. 365 POAŞ'm l. Özelleştirmesi............................................................................................... 365 POAŞ'ın II. Özelleştirme Program ve Takvimi................................................................. 366 Yanıt Verilmeyen Sorular............................................................................................... 366 POAŞ Hisselerinde Şüpheli Oynama ............................................................................ 367 POAŞ'ın Özelleştirilmesine Karşı Petrol-iş Davaları...................................................... 368 Altın Hisse Aldatmacası.................................................................................................... 369 POAŞ'm "Üste Para Verilerek" Satılışı............................................................................ 370 POAŞ Neden Özelleştirilmemelidir? ................................................................................ 373 TÜPRAŞ .......................................................................................................................... 375 Türkiye'nin En Büyük Sanayi Kuruluşu .......................................................................... 375 Önemi............................................................................................................................ 375 Rafinerilerde Kamu Ağırlığı........................................................................................... 375 Özelleştirme Krizi Önleyemiyor................................................................................... 375 Özelleştirme İçin Yapılanlar......................................................................................... 375 Halen Yeni Rafineri Kurulmuyor................................................................................. 377 TÜPRAŞ Özelleştirme Kapsamında ............................................................................. 377 TÜPRAŞ Neden Özelleştirilmemelidir? ........................................................................ 378 TÜGSAŞ ve İGSAŞ ...................................................................................................... 383 20 Milyon Ton Gübre Gereksinimi.............................................................................. 383 Özelleştirmeye Alınış................................................................................................... 383 TÜGSAŞ ve İGSAŞ Çalışanları Direniyor.................................................................. 383 TÜGSAŞ ve İGSAŞ'ın Önemi.................................................................................... 384 Neden Özelleştirilmemeliler? ....................................................................................... 385 PETKİM...................................................................................................................... 391 Petkim'in Özelleştirme Süreci..................................................................................... 391 Petkim'in Önemi.......................................................................................................... 392 Özelleştirilen PETLAS............................................................................................... 397 Önemi, Yargı "Hayır" Dedi, 222 Sendikalı İşten Atıldı .............................................. 397 Örnek Özelleştirme..................................................................................................... 398 ELEKTRİK ENERJİSİ SEKTÖRÜ VE ÖZELLEŞTİRME ............................................. 399 Türkiye'de Kaynaklarına Göre Enerji Potansiyeli............................................................ 399 Enerjide Dışa Bağımlılık ................................................................................................ 403 Elektrik Enerjisi Kurulu Gücümüz ve Yıllar İtibari ile Gelişimi........................................... 404 "Enerji Krizi" Var mı? ................................................................................................... 404 Geleceğe İlişkin ............................._................................................................................. 405 Kamu Elektrik Üretim Sektörünün Özelleştirilmesi..................................................... 408 Aktaş ve Özelleştirme .................................................................................................... 410 Çukurova Elektriğin Özelleştirilmesi........................................................................... 410 İşletme Hakkını Devir Yoluyla Özelleştirmeler ........................................................... 414 Yap-İşlet-Devret Yöntemi ile Özelleştirmeler.............................................................. 415 Devir Bedeli-Yatırım-Maliyet...................................................................................... 418 Özelleştirmeler ve Hukuksal Durum ............................................................................. 420 Anayasa Değişikliğı........................................................................................................ 424 Uluslararası Tahkimin Getireceği Sonuçlar Üzerine ......................................................... 426 Uluslararası Tahkimin Geriye Doğru Uygulanması Hukuk Dışıdır................................... 426 Özelleştirmenin Sonuçları ..................................................................................................428 Özelleştirmelerle Kamu Çıkarları Zarara Uğratılmaktadır .................................................429 Özelleştirmede Yüksek Kar Garantisi için Elektrik Enerjisi Fahiş Fiyatla Satılmaktadır.................................................................................................................... 431 Elektrik Enerjisi Özelleştirilmemelidir!.............................................................................. 431 Öneriler........................................................................................................................... 439 TELEKOMÜNİKASYONDA ÖZELLEŞTİRME ............................................................. 443 Telekomünikasyonda Ulusötesi Tekelleşme ve Özelleştirme ........................................... 443 Türk Telekom'da Özelleştirme ........................................................................................... 444 GSM'de (Cep Telefonları) Özelleştirme ......................................................................... 445 Türk Telekom'da Özelleştirmeler Özeti........................................................................ 446 Telekom'un Karı ve Özelleştirilmesi.............................................................................. 447 Özelleştirmede Yasal Süreç ............................................................................................ 447 Neden Özelleştirilmemelidir? ......................................................................................... 448 ÜNİVERSİTELER VE EĞİTİMDE ÖZELLEŞTİRME POLİTİKALARI............................... 450 Neo Liberal Saikjer........................................................................................................... 450 Engelli Koşuda Özel Kurs Pazarı...................................................................................... 451 Vakıf Üniversiteleri: Karlı Ticarethaneler.......................................................................... 452 Dolar Karşılığı EğitimPazarı............................................................................................ 453 Devlet Üniversiteleri de Vakıflaşıyor............................................................................... 454 Sonuç Olarak..................................................................................................................... 455 İSTİHDAM VE İŞSİZLİK ................................................................................................ 457 EMPLOYMENT AND UNEMPLOYMENT İstihdam ve İşsizlik Verileri Güvensiz ............................................................................ 457 işsizlik Oranı % 6.3 mü? % 23.4 mü? ............................................................................. 458 istihdam ve İşsizlikte Değişimler................................................................................... 460 Eğitim Tarımdan Hizmet Sektörüne ............................................................................... 460 Ücretliler......................................................................................................................... 460 Haftalık Ortalama Çalışma: 47.5 Saat............................................................................ 464 En Uzun Çalışmada Türkiye İkinci........................v..................................................... 464 Türkiye ve Diğer Ülkelerde Part-time ............................................................................. 466 İşlevsiz İİBK.................................................................................................................. 465 Diğer Ülkelerde İşsizlik ................................................................................................... 468 YURTDIŞI İŞÇİ GÖÇÜ ................................................................................................ 471 WORKERS' IMMIGRATION ABROAD ENFLASYON............................................................................................................... 475 INGLATION Düşürülemeyen Yüksek Enflasyon ................................................................................. 475 "Enflasyon Düştü ve Düşecek!"..................................................................................... 475 0/025 Enflasyon Oranı Tutar mı? ...................................................................................... 475 Enflasyonda Özel Sektör Etkisİ...................................................................................... 475 Enflasyon ve Döviz FiyatlarI.......................................................................................... 475 Petrol Fiyatları Neden Düşürülmedi? .............................................................................. 476 Zorunlu Gereksinim Daha PahalI................................................................................... 476 Türkiye Enflasyonda Birincİ.......................................................................................... 476 Anayasa Değişikliği....................................................................................................... 424 Uluslararası Tahkimin Getireceği Sonuçlar Üzerine ......................................................... 426 Uluslararası Tahkimin Geriye Doğru Uygulanması Hukuk Dışıdır.................................. 426 Özelleştirmenin Sonuçları ..................................................................................................428 Özelleştirmelerle Kamu Çıkarları Zarara Uğratılmaktadır .................................................429 Özelleştirmede Yüksek Kar Garantisi için Elektrik Enerjisi Fahiş Fiyatla Satılmaktadır.................................................................................................................... 431 Elektrik Enerjisi Özelleştirilmemelidir! ............................................................................... 431 Öneriler........................................................................................................................... 439 TELEKOMÜNİKASYONDA ÖZELLEŞTİRME ............................................................. 443 Telekomünikasyonda Ulusötesi Tekelleşme ve Özelleştirme ........................................... 443 Türk Telekom'da Özelleştirme ........................................................................................... 444 GSM'de (Cep Telefonları) Özelleştirme ......................................................................... 445 Türk Telekom'da Özelleştirmeler Özeti........................................................................ 446 Telekom'un Karı ve Özelleştirilmesi.............................................................................. 447 Özelleştirmede Yasal Süreç ............................................................................................ 447 Neden Özelleştirilmemelidir?........................................................................................ 448 ÜNİVERSİTELER VE EĞİTİMDE ÖZELLEŞTİRME POLİTİKALARI.............................. 450 Neo Liberal Saikjer........................................................................................................... 450 Engelli Koşuda Özel Kurs Pazarı...................................................................................... 451 Vakıf Üniversiteleri: Karlı Ticarethaneler.......................................................................... 452 Dolar Karşılığı EğitimPazarı............................................................................................ 453 Devlet Üniversiteleri de Vakıflaşıyor............................................................................... 454 Sonuç Olarak..................................................................................................................... 455 İSTİHDAM VE İŞSİZLİK ................................................................................................ 457 EMPLOYMENT AND UNEMPLOYMENT istihdam ve işsizlik Verileri Güvensiz ............................................................................ 457 işsizlik Oran: % 6.3 mü? % 23.4 mü? ............................................................................. 458 istihdam ve işsizlikte Değişimler................................................................................... 460 Eğitim Tarımdan Hizmet Sektörüne ............................................................................... 460 Ücretliler......................................................................................................................... 460 Haftalık Ortalama Çalışma: 47.5 Saat............................................................................ 464 En Uzun Çalışmada Türkiye İkinci ...........................x..................................................... 464 Türkiye ve Diğer Ülkelerde Part-time ............................................................................. 466 işlevsiz İİBK..................................................................................................................... 465 Diğer Ülkelerde İşsizlik ................................................................................................... 468 YURTDIŞI İŞÇİ GÖÇÜ ................................................................................................ 471 WORKERS' IMMIGRATION ABROAD ENFLASYON............................................................................................................... 475 INGLATION Düşürülemeyen Yüksek Enflasyon ................................................................................. 475 "Enflasyon Düştü ve Düşecek!..................................................................................... 475 %25 Enflasyon Oranı Tutar mı? ...................................................................................... 475 Enflasyonda Özel Sektör Etkisi...................................................................................... 475 Enflasyon ve Döviz Fiyatları.......................................................................................... 475 Petrol Fiyatları Neden Düşürülmedi? .............................................................................. 476 Zorunlu Gereksinim Daha Pahalı................................................................................... 476 Türkiye Enflasyonda Birinci.......................................................................................... 476 ASGARİ ÜCRET.......................................................................................................... 489 MİNİMUM WAGE Milyonlar Asgari Ücretle Geçiniyor............................................................................... 489 Nerede o 1970'lerdeki Asgari Ücret............................................................................... 490 1 kg Et İçin 2 Gün Çalışma .............................................................................................. 490 Türkiye'de Düşük Asgari Ücret..................................................................................... 490 ÜCRETLER VE İŞÇİLİK MALİYETİ............................................................................ 499 WAGES END LABOUR COST Ücretlere ilişkin Verisizlikte Israr.................................................................................. 499 TİSK Verileri Özel Sektörü Yansıtmaz ........................................................................... 499 Gerçek Ücretler 1993'ten % 32 Geri.............................................................................. 499 Gerçek Verimlilik Artıyor.............................................................................................. 500 Enflasyonun Üzerinde Karlar......................................................................................... 500 Brüt-Net Ücretler, Ekleri ve İşveren Abartılı Maliyet Rakamları.................................. 500 Uluslararası Ücret-Katma Değer-Vergi ve Satın Alma Karşılaştırmaları 501 500 BÜYÜK SANAYİ KURULUŞUNDA ÜCRET VE SERMAYENİN BÖLÜŞÜM TABLOLARI....................................................................... 515 RATES AND TRENDS OF SHARES OF WAGE EARNERS AND CAPITAL IN 500 BIGGEST FIRMS 500 BÜYÜK SANAYİ KURULUŞUNDA İŞÇİLER ....................................................... 509 WORKERS İN 500 BIGGEST FIRMS 1998 Krizinin İşçiye Getirdiği Mağduriyetler..................................................................... 539 Bir İşçi 1998'de 35 Milyar Hasılat Sağladı, 110 Milyon Aylık Ücret Aldı 540 1998 Katma Değerde Ücret Payı Endeks Rakamı: 44.3 .................................................. 541 Yaratılan Katma Değer 296.5, Alınan Ücret 131.3 .......................................................... 542 Satış Hasılatına Göre İşçilik Payı: % 8.5 ......................................................................... 544 Kar ve Katma Değer Artışı İstihdama Yansımıyor........................................................ 544 GELİR EŞİTSİZLİĞİ: BEŞ BÜYÜK SANAYİ KENTİNİN PROFİLİ............................ 547 INCOME INEQUALITY: PROFİLE OF 5 BIGGEST INDUSTRIALIZED TOWN Gelir Adaletsizliğinde Dünyada Beşinciyiz .................................................................. 547 İstanbul ve Brezilya ....................................................................................................... 547 Artan Eşitsizlik.........................................................................................;................... 548 İstanbul'da Gelir Eşitsizliği.......................................................................................... 549 Ankara'da Gelir Bölüşümü ............................................................................................ 550 İzmir ve Bölüşüm ........................................................................................................... 551 Kocaeli'de Gelir Dağılımı .............................................................................................. 552 Bursa'da Bölüşüm......................................................................................................... 553 İşçilerde mi Rantiyeleşti? ............................................................................................... 553 TOPLU İŞ SÖZLEŞMELERİ-GREVLER-DİRENİŞLER ................................................ 557 COLLECTIVE AGREEMENTS-STRIKES-ACTIONS TOPLU İŞ SÖZLEŞMELER........................................................................................... 557 1963 Sonrası TİS Kapsamı En Düşük İşçi Sayısı ......................................................... 557 Kamu Sözleşmeleri....................................................................................................... 557 1999 Kamu Sözleşmeleri............................................................................................. 559 1999 Kamu TİS'lerinde İşveren Esneklik Teklifi........................................................ 561 Özel Sektör Sözleşmeleri............................................................................................. 561 TİS'ler ve Esneklik ....................................................................................................... 562 Günümüz Toplu İş Sözleşmelerinde Dikkat Çeken Bazı Özellikler............................... 564 % 25 Ücret Zammı Sınırı ve Beklenen Tepkiler............................................................ 565 GREVLER...................................................................................................................... 570 Grevlerde Tırmanış Eğilimi............................................................................................. 570 Günümüz Grevlerine ilişkin Bazı Özellikler..................................................................... 570 DİRENİŞLER-EYLEMLER-TOPLU GÖSTERİLER ...................................................... 583 Direnişlerde Yükseliş...................................................................................................... 583 Ortak Eylemlerde Artış ..................................................................................................... 584 Nedenlerine Göre Direnişler ve Eylemler ......................................................i.................. 584 Direniş ve Eylem Biçimleri............................................................................................... 585 Direniş ve Eylemlerin Aylara Dağılımı............................................................................. 585 Sendikasız veya Sendikası Bilinemeyen Eylem ve Direnişlerde Artış ............................. 586 İŞ KAZALARI VE MESLEK HASTALIKLARI............................................................... 621 EMPLOYMENT INJURIES AND OCCUPATIONAL DISEASE Veriler Dörtte Bir Çalışanı Kapsıyor............................................................................. 621 Kaza ve Hastalık Sıklığı................................................................................................. 621 Ölümler............................................................................................................................ 621 Sürekli Işgöremezlik ...............................r........................................................................ 621 Geçici işgöremezlik........................................................................................................ 624 SOSYAL GÜVENLİK ..................................................................................................... 625 SOCIAL SECURITY Sosyal Güvenlik Kapsamı................................................................................................ 625 SOSYAL GÜVENLİK YASA DEĞİŞİKLİĞİ VE "İŞSİZLİK SİGORTASI" 635 NEW SOCIAL SECURITY LEGISLATION AND "UNEMPLOYMENT INSURANCE" "işsizlik Sigortası" Yasası................................................................................................ 640 TÜRKİYE'DE SOSYAL GÜVENLİK HAKLARI 4447 SAYILI YASA VE GERÇEKLER 643 SOCIAL SECURITY RIGHTS IN TURKEY, LAW 4447 AND REALITIES Giriş................................................................................................................................. 643 Önce Sosyal Güvenliğin Doğru Tanınması ve Tanımlanması Gerekir........................... 644 Neden Emeklilik Yaşında Fırtına Koparıldı? ................................................................... 644 SSK'yı Parçala Yut! ......................................................................................................... 645 Özelleştirmede Önce Sağlık Alanı Ayrılmak İsteniyor.................................................. 645 Sırada Özel Emeklilik ...................................................................................................... 645 Hedef: Sosyal Güvenlik Alanının Özelleştirilmesi......................................................... 646 Önce Mevcut Kamu Sosyal Güvenlik Kurumlarına Güvensizlik Yaratma ve Sonra Özelleştirme...'..................................................................................................... 646 Sosyal Güvenlik Kimin için Gereklidir? ........................................................................... 646 Nüfusun % 97'sinin Sosyal Güvenliğe Gereksinimi Var!.............................................. 646 Mevcut Sosyal Güvenlik Sistemi Nüfusun Ne Kadarını Kapsıyor? ............................... 646 Neden OECD Ülkelerinde Sahip Olunan Haklardan Söz Etmezler? .............................. 647 Türkiye'de Sosyal Güvenlik Harcamaları Düşük ........................................................... 647 Kişi Başı Sosyal Güvenlik Harcaması Türkiye'de 222, AB Ülkelerinde 5 Bin Dolar..................................................................................................................... 649 Türkiye'de Devlet Sosyal Güvenliğe Sistemli Bir Katkıda Bulunmamaktadır Türkiye'de Yalnızca Adı Olan İşsizlik Sigortası.............................................................. 651 Türkiye'de Yaşlılık Sigortası, Yaşlıların Yarısını Kapsamakta ..................................... 651 Türkiye'de 40 Yaşın Altında Emekli Olanlar Oranı % 3-5 Arası.................................... 653 Dünyada En Uzun Emeklilik Hizmet Yılı Türkiye'de ........................................................ 653 Türkiye'de Ortalama Yaşam Beklentisi Dünyanın En Geri Ülkeleri Düzeyinde....................................................................................................................... 655Türkiye'de 60 ve Üzeri Yaşlı Nüfus OECD Ülkeleri Ortalamasının Üçte Biri.................... 656 Milletvekillerine Kıyak- SSK Emeklisine Sefalet.......................................................... 656 "Aktüeryal Denge" Söylemi Sosyal Güvenlik Anlayışı ile Çelişir................................ 657 Nerede Sağlık Sigortası? ................................................................................................. 657 Sosyal Güvenlik Açıkları iddiası Ne Kadar Ciddi? ......................................................... 657 SSK'nın Devletten Alacakları Bütçe Katkılarının Üzerinde .......................................... 658 SSK'ya Fırsat Tanınsın Parasal Sorunlarını Çözer........................................................ 659 Hedefleri SSK'nın Yıllık 7.5 Milyar Dolarlık Gelirinden Pay Alma ............................. 660 Prim Gelirleri Neden Düşüyor? ..................................................................................... 660 SSK'nın 19.5 Milyar Dolar Kayıbmın Sorumlusu Hükümetlerdir................................ 661 SSK'yı, Sahipleri Değil Sürekli Hükümetler Yönetmişti.............................................. 662 Neden Sosyal Güvenlik Reformu? .................................................................................. 662 Talepler.......................................................................................................................... 662 SSK İLAÇ FABRİKASI VE ÖNEMİ......................................................................... 667 SOCIAL SECURITY INSTITUTION PHARMACEUTICAL FASTORY AND ITS IMPORTANCE İlacın Önemi................................................................................................................ 667 İlacın Yapısi................................................................................................................... 667 Türkiye İlaç Sanayi Tarihçesi ve Bugünü ....................................................................... 667 İlaç Ekonomisi................................................................................................................ 670 İlaç Politikası ve SSK'nın Yeri...................................................................................... 670 SSK İlaç Fabrikası......................................................................................................... 670 Fabrikanın Üretimi........................................................................................................ 672 Fabrikanın Üretim Kapasitesi........................................................................................ 672 SSK İlaç Fabrikası Ürünlerinin Serbest Piyasa İle Karşılaştırılması............................. 674 SSK İlaç Fabrikasının 1992-1998 Bilançoları, SSK'ya ve Kamuya Katkısı.................. 679 Kurumun ilaç Giderleri Sağlık Gelirlerinin 1/3'ünü Götürmektedir.............................. 679 SSK İlaç Piyasasının % 23 Tüketicisi............................................................................. 683 SSK İlaç Fabrikasının Gelişmesi Neden İstenmemektedir? ........................................... 684 SSK İlaç Fabrikasının Geliştirilmesi ve İlaç Giderlerinin Azaltılması için Öneriler.......................................................................................................................... 686 ÇEVRE.......................................................................................................................... 687 ENVIRONMENT Çevre Kirliliği................................................................................................................ 687 Çevre Kirliliğinin Neden ve Sonuçları........................................................................... 688 Çevre Kirliliğinin Sonuçları..........................:................................................................ 692 Çevre Kirliliğinin Sorumluları....................................................................................... 693 Türkiye'deki Başlıca Çevre Sorunları............................................................................ 693 Çevre Sorunlarının Çözümü İçin Öneriler..................................................................... 695 ENERJİ VE ÇEVRE....................................................................................................... 699 Enerjimiz Nereden Geliyor? ............................................................................................. 700 Yenilenemeyen Enerji Kaynakları/Dünyada..................................................................... 700 Yenilenemeyen Enerji Kaynakları/Türkiye'de................................................................ 700 Enerji Üretime ve Tüketimi/Dünyada............................................................................... 700 Enerji Üretime ve Tüketimi/Türkiye'de......................................................................... 700 Hangi Kaynaklar Altermatiftir........................................................................................... 703 Nükleer Santral Doğru Bir Seçim midir? ....................................................................... 705 Dünya Nükleer Santrallerden Vazgeçiyor....................................................................... 706 Türkiye'de Nükleer Santrallerin Hukuki Satatüsü Nedir? .............................................. 707SENDİKALAŞMA ......................................................................................................... 730 UNIONIZATION 10 İşçiden 1'i Sendikalı ..................................................................................................... 709 20 Sendika Barajda .......................................................................................................... 710 Sendika "Enflasyonu"................................................................................................... 710 Üyelerin işkolu ve Cinsiyet Dağılımı............................................................................. 710 DİĞER ÜLKELERDE VE TÜRKİYE'DE SENDİKALAŞMA ORANLARI VE TOPLU SÖZLEŞME BAĞITLAMA DÜZEYLERİ........................................................ 725 UNION DENSITY AND COLLECTIVE BARGAINING STRUCTURE İN TURKEY AND OTHER COUNTRIES Dünyada 336 Milyon Sendikalı........................................................................................ 725 Sendikalaşma Yoğunluğunun Toplu İş Sözleşme Yapıları ile Bağı................................ 725 SENDİKASIZLAŞTIRMA................................................................................................. 733 DEUNIONISATION Sendikasız Milyonlar....................................................................................................... 733 SENDİKASIZLAŞTIRMA UYGULAMALARI 734 Petrol-iş Örgütlülük Oranında Son 9 Yıjda % 66.2'den % 51.2'ye Düşüş........................ 735 Petrol-iş'in Yetkili olduğu İşyerlerinde Örgütlülük Oranı Dağılımı .................................. 735 TİSK Verilerinde Kapsam Dışı ........................................................................................ 736 İŞTEN ATILMALAR......................................................................................................... 739 DISMISSALS 1998'DE 123 Bin Sendika Üyesi İşten Atıldı................................................................... 739 Nedenlerine Göre işten Çıkarmalar................................................................................. 741 işten Çıkarmaların Aylara Göre Dağılımı....................................................................... 741 500 Büyük Sanay i Kuruluşunda Düşen İşçi Sayıları....................................................... 742 Resmi Kaytılarda işten Atılmalar..................................................................................... 742 En Yüksek Sayıda işten Çıkarma 199'da........................................................................ 743 Nedenlerine Göre Ayrım............................................................................................... 743 İşkollarına Göre Ayrım................................................................................................... 743 Bakanlığa Göre işten Çıkarmalar..................................................................................... 743 Kamu Özel Farkı................................................................................................................ 743 TÜRKİYE VE DİĞER OECD ÜLKELERİNDE İŞTEN ATILMA VE TAZMİNATLAR......... 775 DISMISSALS AND SEVERANCE PAY İN TURKEY AND OTHER OECD COUNTRIES Bireysel işten Çıkarmalar ve Toplu işten Çıkarmalara Karşı Artan Yasal Önlem ve Alternatif Çözümler................................................................................ 775 OECD Ülkeleri Ayrımında iş Güvencesi.......................................................................... 776 Türkiye ve Diğer OECD Ülkelerinde İşten Çıkarma İşleyişleri Karşılaştırması.............................................................................................................. 777 işten Çıkarma Prosedürleri Açısından Türkiye ve Diğer OECD Ülkeleri........................... 777 Türkiye ve Diğer OECD Ülkelerinde Bireysel İşten Atılmaya Göre Tensikat Güçlüğü ............................................................................................................. 782 Türkiye ve Diğer OECD Ülkelerinde Bireysel İşten Atılma Güçlüğü .............................. 783 Türkiye ve Diğer OECD Ülkelerinde İşe Geri Dönme Hakkı.......................................... 784 Türkiye ve Diğer OECD Ülkelerinde İhbar Önelleri-Kıdem Tazminatı- iş Güvencesi- Sosyal Güvenlik Hakları........................................................................... 786 Türkiye ve Diğer OECD Ülkelerinde İhbar Önelleri ve Kıdem Tazminatı.......................... 786 Türkiye ve Diğer OECD Ülkelerinde ihbar Önelleri-Kıdem Tazminatı- iş Güvencesi-lşsizlik Sigortası-Aile Yardımı-Sosyal Harcamalar.................................. 789İşverenin Kıdem Tazminatı Yükü Yemek Parası Deği 90 KAMU ÇALIŞANLARI (MEMURLAR)..................................... 795 CIVIL SERVANTS 2 Milyon Kamu Çalışanının Sendikalaşma Hakkı Halen Yasasız 795 Kamu Çalışanlarının Dağılım Profili.......................................... 795 Kamu Çalışanları Ücretleri Düşüşü Bilinen En Yüksek Oranda 796 Kamu Çalışanları Sendikal Hareketi..................................... 801 Sendikalaşma Süreci......................................................... 801 Kamu Çalışanları Sendikal Örgütlülük Düzeyi...................... 802 Sendikal Anlayışlara ilişkin ............................................... 802 Kamu Çalışanları Eylemleri................................................ 803 Kamu Çalışanları Maaşları "Sefalet" Artışına Tepkiler............ 805 Kamu Çalışanları Eylemleri Birlikte ve Yoğun ....................... 806 Kamu Çalışanları İçin Yeni Yasal Düzenlemeler................... 806 Sürgünler-Kovuşturmalar-Davalar......................................... 807 Memur Sendikaları Yasası Yine Gündemde......................... 808 ESNEKLİK................................................................................................. 813 FLEKIBILITY 1999 Kamu TİS'lerinde İşveren Esneklik Teklifi................... 813 Özel Sektör Sözleşmeler................................................ 814 TİS'ler ve Esneklik Üzerine.............................................. 814 BÜTÜNSEL KALİTE YÖNETİMİNİN İŞÇİ-İŞVEREN İLİŞKİLERİ ÜZERİNE ETKİLERİ 817 Sunuş....................................................................................... 817 l. Yeni Üretim Süreçleri ve İşçi-İşveren ilişkileri Üzerine Genel Yaklaşım..818 Ekonomik Kriz ...................................................................................818 Mali Sermayenin Artan Hegomonyası Karşısında İşçi ve işveren Etkilenmesi........................................................................................819 Ekonomik Krizin Üretim Sürecine Etkileri............................................ 820 Fordizm ve Post-Fordizmde İşçi-İşveren ilişkileri Farkı........................... 821 Yöneliş: Yeni Üretim Organizasyon Süreçleri........................................ 823 "Esneklik" Paradigması...................................................................... 823 Herşey Rekabet İçin .......................................................................... 825 Esneklik ve Çalışma Yaşamı............................................................... 825 - İstihdamın Yapısı.............................................................................. 827 -İşsizliK............................................................................................. 827 -İş Güvencesi ..... 828 - İstihdam Yaratma............................................................................ 829 - İşgücü Dağılımında Atipik Artış ......................................................... 829 - Mesleklerde Değişim ve Yeni Meslekler.............................................. 829 - Yıllık Çalışma Süreleri ve Çalışma Saatleri........................................... 830 Yeni Üretim Organizasyon Sistemleri.................................................... 830 -"Yalın Üretim" 830 - "Bütünsel Kalite Yönetimi"................................................................ 831 Sistem Bireysellik Üzerine .................................................................. 832 Takım Çalışmaları.............................................................................. 832 - Takım Çalışmalarının Dünyada Yaygınlaşması.......................................833 - İşçi-İşveren İlişkileri Açısından Takım Çalışmaları 833 Bütünsel Kalite Yönetiminde Eğitim ve Sendikal Politika........................ 834 Sistemin Kırılganlığı ve İşçi-İşveren ilişkileri........................................... 835 Sonuç: Emeğe Artan Bağlılıkla Beraber İşçi-İşveren İlişkilerinde Yeni Güçlükler................................................................................................................ 836 "İşçi-İşveren Ortak Çıkan".............................................................................................. 837 Yeni Üretim Organizasyon Sistemleri ve Sendikalar...................................................... 837 - Sendikal Örgütlenmeye Olan Etkileri........................................................................... 838 - Toplu Sözleşmelere Olan Etkileri................................................................................. 839 Sendikaların Tepki Farklılıkları....................................................................................... 840 Yeni Üretim Organizasyon Sistemlerinde Bazı Sendikaların Tepkilerinden Örnekler............................................................................................................................841 -ICEM.............................................................................................................................. 841 -ETUC.............................................................................................................................. 841 - Japonya Örneğinde işçiler ve Sendikalar...................................................................... 842 - ABD'de Esneklik Hükümlerine Karşı Çıkışlar............................................................... 843 işveren Kuruluşlarının Yeni Üretim Organizasyon Sistemlerine Yaklaşımı Üzerine Bir Örnek ............................................................................................ 844 II. Türkiye'de Esneklik ve İşçi-İşveren İlişkilerine Etkileri................................................. 844 1994-1998-1999 Krizleri ve Esnekleşmeye Artan İlgi...................................................... 845 işveren Yaklaşımları........................................................................................................ 846 Türkiye'de Yaygınlık ........................................................................................................ı 846 İşçi-İşveren İlişkileri Açısından: ISO 9000-ISO 14000, ISA 2000-SA 8000...................... 847 Türkiye'de Esnek Üretimi Uygulama Biçimleri................................................................. 849 Esneklik ve Özelleştirme .................................................................................................. 849 Türkiye'de Bütünsel Kalite Uygulamaları ve Çalışma İlişkilerine Etkileri 849 - Türkiye'de İstihdamın Sektörel Dağılımı ve Kayıt Dişilik 850 - İş Güvencesi................................................................................................................. 850 - "Yasalar Kuralsızlık Getirmeli"....................................................................................... 851 - Çalışma Süreleri........................................................................................................... 852 - Sendikasızlaştırma........................................................................................................ 852 - Toplu iş Sözleşmeleri................................................................................................... 853 Türkiye'de Bir Japon Örneği............................................................................................ 854 Türkiye'de İşveren Esneklik Politikaları ve Sendikaların Tavrı Üzerine 855 Sendikaların Konuya Yaklaşımlarından Örnekler......................................................... 856 Sonuç............................................................................................................................ 857 Öneriler......................................................................................................................... 859 Son Söz ................................................... 866 Sorular....................................................................................................................... 860 ESNEKLEŞME VERSUS ENFORMELLEŞME .............................................................. 867 Esnekleşme Gereçleri................................................................................................... 867 Enformel İstihdamın Nedenleri..................................................................................... 869 Esnek Çalışma İlişkilerinden Enformelleşmeye ............................................................. 871 Sonuç............................................................................................................................ 873 ESNEKLİĞİN FARKLI BOYUTLARI VE ULUSLARARASI DİNAMİKLER 875 Giriş............................................................................................................................... 875 1 - Yaşanan Küresel ve Bölgesel Krizler Ve Esneklik ...................................................... 876 Krizin Nedeni Emek Maliyeti mi? .................................................................................... 876 2- Yeni Teknolojiler ve Esnekleşme ............................................................................... 878 3- Hangi Uyum Politikası: Emek Piyasalarını Esnetmek mi, Katılım Süreçlerini Geliştirmek mi? ................................................................................ 881 Türkiye Nerede Duruyor? ................................................................................................. 885 Sermaye Yol Ayrımında .................................................................................................... 885 Sonuç ............................................................................................................................... 887 ESNEK ÇALIŞMA (TÜRK-İŞ).......................................................................................... 889 1-Giriş............................................................................................................................ 889 2- Esneklik Kavramı........................................................................................................ 889 3- Esnekliğin Ortaya Çıkışı ve Gelişimi........................................................................ 890 4- Esnek Çalışma Türleri.............................................................................................. 891 4.1. Sayısal Esneklik ...................................................................................................... 892 4.2. Fonksiyonel Esneklik ............................................................................................... 892 4.3. Çalışma Süresi Esnekliği....................................................................................... 893 4.4. Ücret Esnekliği....................................................................................................... 893 4.5. Uzaklaştırma Stratejileri.......................................................................................... 893 5- Esnekliğin Türkiye'de Uygulanışı.............................................................................. 894 6- Esneklik Sendikal Faaliyetleri Nasıl Etkilemektedir? .................................................... 896 7- Esneklik Üzerine "Sendikal Politika" Önerileri............................................................ 898 ESNEKLİK (HAK-İŞ).................................................................................................... 901 Avrupa'da Çalışma Süresi................................................................................................ 902 Esneklik ve Çalışma Süresi............................................................................................ 904 Çalışma Saatlerinin Kısaltılması ve İş Yaratılması....................................................... 905 Çalışma Süresinin Azaltılması: Fransa'da 35 Saate Doğru ........................................... 905 Fransa'da Çalışma Saatlerinin Azaltılmasına ilişkin Mevzuat........................................ 906 Nasıl Bir Esneklik? ........................................................................................................... 906 ESNEKLİĞİN İŞÇİ SINIFI ÜZERİNDEKİ ETKİLERİ (DİSK).......................................... 906 "Esneklik" Biçimleri......................................................................................................... 909 Sınıf Yapısındaki Değişim ................................................................................................ 912 KAMU EMEKÇİLERİ DE ESNEKLİĞİN HEDEFİ (KESK)............................................. 915 Kamu Emekçilerine Esnek İstihdam Getirilmek İsteniyor................................................ 915 7. 5 Yıllık Kalkınma Planında Neler Vardır? 916 "Memurlar Kanunu Tasarısı" Madde 5- istihdam Şekilleri.............................................. 917 YENİ SÜREÇLERİ VE İŞ ORGANİZASYONLARI (TMMOB)...................................... 919 İş Süreçleri, Kapitalist iş Süreci ve Fordizm ..................................................................... 919 Fordist Sistemin Yapısı..................................................................................................... 920 Esnek Üretim Sistemi...................................................................................................... 921 Kafa ve Kol Emeği........................................................................................................... 923 Emek Açısından Kimi Sonuçlar....................................................................................... 923 Esnek'Üretim Sisteminin Sanayileşme Açısından Önemi............................................... 924 KAPİTALİST SÖMÜRÜNÜN YENİ MODELİ "ESNEK ÜRETİM SİSTEMİ" (TTB) 927 Giriş................................................................................................................................. 927 Postkapitalist Pradigma ve Teknolojideki "Esnekleşme"................................................ 928 Postkapitalist Paradigma ve Emek Gücündeki "Esnekleşme"........................................ 929 Postkapitalist Paradigma ve Sınıf İlişkilerindeki Değişim ............................................... 930 Teknolojik Gelişme, Kapitalist Artı Değer Sömürüsünün Temel Yasasıdır...................... 931 Teknolojideki Gelişme Üretken İnsan Emeğini...... İçinde Önemsizleşitremez.................. 932 Kapitalist Üretim İlişkileri Özünde ve işçi S. Sınıfı Yapısında Değişen Bir Şey Yoktur 936 Postkapitalist "Esnek Üretim" Tezleri Karşısında Ne Savunulmalıdır?............................. 938 HAK-İŞ: İNSAN HAKLARI ANTOLOJİSİ NOTLARPetrol-İş Yayın: 58 |