Başlangıçtan 2001'e Türk Eğitim Tarihi
İÇİNDEKİLERİÇİNDEKİLER ÖNSÖZ: KİTABA ve TÜRK EĞiTiM TARİHİNE İLİŞKİN ÖNEMLİ AÇIKLAMALAR GİRİŞ 1. Türk eğitim tarihinin amacı nedir?Türk eğitim tarihi ne zaman başlar, hangi dönemlere ayrılır, hangi konuları kapsar? l. KISIM TÜRKLERİN MÜSLÜMAN OLMALARINDAN ÖNCE Dönemin eğitiminin temel özellikleri............................................... HUNLAR 2. Hunlarda eğitim hakkında neler biliyoruz? .. GÖKTÜRKLER 3. Göktürklerde eğitim hakkında neler biliyoruz? Orhun Anıtlarının Türk eğitim tarihindeki yeri nedir? UYGURLAR 4. Uygurlarda eğitim hakkında neler biliyoruz? ........................................... 5. Eski Türklerin eğitimi başka kültürlerden etkilenmiş midir?................... 6. Eski Türklerde öğretim araç gereçleri nelerdi? Matbaa biliniyor muydu? II. KISIM TÜRKLERİN MÜSLÜMAN OLMALARINDAN SONRA Dönemin eğitiminin genel özellikleri. ... . l. BÖLÜM İÇ ASYA MÜSLÜMAN TÜRKLERİ, KARAMANLILAR * Dönemin eğitiminin temel . ........................... ........... 7. Karahanlılarda eğitim, medreseler ve öğretimleri hakkında neler biliyoruz? 8. Farabi'nin Türk eğitim tarihindeki yeri nedir?.... 9. İbni Sina'nın Türk eğitim tarihindeki yeri nedir? 10. Balasagunlu Yusuf'un Türk eğitim tarihindeki yeri nedir? 11. Kaşgarlı Mahmut'un Türk eğitim tarihindeki yeri nedir? 12. Ahmet Yesevî ve Edip Ahmet bin Mahmut Yüknek'nin Türk eğitim tarihindeki yeri nedir? ||. BÖLÜM SELÇUKLULAR, ANADOLU BEYLİKLERİ * Dönemin eğitiminin temel özellikleri................................................... 13. Selçuklularda eğitim hakkında neler biliyoruz?... 14. Anadolu Selçukluları ve Beyliklerindeki başlıca medreseler hangileridir 15. Selçuklularla çağdaş Avrupa'da eğitimin durumu nedir?.................. 16. Ahilik ve Türk eğitim tarihindeki yeri nedir? ........................................... 17. Nizamülmülk'ün Türk eğitim tarihindeki yeri nedir? ............................... 18. Mevlâna Celâlettin'inTürk eğitim tarihindeki yeri nedir? 19. Yunus Emre, Hacı Bektaş-ı Veli, Âşık Paşa'nın Türk eğitim tarihindeki yeri nedir? 20. Nasrettin Hocanın Türk eğitim tarihindeki yeri nedir? III. BÖLÜM OSMANLILAR * Dönemin eğitiminin genel özellikleri................................................... A) KURULUŞTAN EĞiTiMDE İLK YENİLEŞME HAREKETLERİNE KADAR (1299-1776) * Dönemin eğitiminin temel özellikleri .................................................... 21.Osmanlıların ilk dönemleri ile, onlarla çağdaş beyliklerde ve Türk Devletlerinde eğitim hakkında neler biliyoruz?...................................... 22. Fatih ve Süleymaniye medreselerinin kuruluş ve öğretim düzeni nasıldır? 23. Klâsik Osmanlı medrese düzeni nasıldır? Okutulan bilimler nelerdir? 24. Avrupa'da 15.-17. yüzyıllarda üniversiteler ve bilim, Osmanlılara göre neden ve nasıl farklı bir gelişme göstermiştir? ....................................... 25. Meslek ve ihtisas medreseleri nelerdir? ................................................. 26. Medreselerin toplumdaki etkinliği nasıl ortaya çıkıyordu? .. 27. Medreselerin bozulma nedenleri ve bozulma biçimleri nelerdir? Medreselerin ıslahına çalışılmış mıdır? .................................................. 28. Medrese sisteminin 20. yüzyıl eğitim düşüncesi ile karşılaştırılabilecek yönleri var mıdır?.. 29. Osmanlılarda ilköğretim nasıldı? ... 30. Osmanlılarda sıbyan mektebi öğretmenleri nasıl yetişiyor ve toplumu nasıl etkiliyorlardı? 31. Osmanlılarda saray eğitim ve öğretim kurumları nelerdir? 32. Osmanlı hükümdarları nasıl yetişiyordu? .............................................. 33. Osmanlılarda askerî eğitim ve öğretim kurumları nelerdir?34. Osmanlılarda azınlık ve yabancı okulları nelerdir? 35. Osmanlılarda memur yetiştiren kurumlar nelerdir? ............................. 36. Osmanlılarda halk eğitimi çalışmaları nelerdir? 37. Osmanlılarda eğitimin idarî teşkilâtlanması nasıldı? 38. Vakıfların Türk eğitim tarihindeki yeri nedir? ...................................... 39. Kabusname'nin Türk eğitim tarihindeki yeri nedir? ............................... 40. Gülistan ve Bostan'ın Türk eğitim tarihindeki yeri nedir?................. 41 Amasyalı Hüseyinoğlu Ali'nin Türk eğitim tarihindeki yeri nedir? 42. Hacı Bayram Velî, Yazıcıoğlu Mehmet ve Ahmet'in Türk eğitim tarihindeki yeri nedir? 43. Kınalızade Ali'nin Türk eğitim tarihindeki yeri nedir? ............................ 44. Kâtip Çelebi'nin Türk eğitim tarihindeki yeri nedir?............................. 45. Mustafa Âli ve Koçi Beyin Türk eğitim tarihindeki yeri nedir? 46. Lütfi Paşa' Naimâ, Sarı Mehmet Paşanın Türk eğitim tarihindeki yeri nedir? 47. Nabi'nin Türk eğitim tarihindeki yeri nedir? ...... ................................... 48. Erzurumlu ibrahim Hakkı'nın Türk eğitim tarihindeki yeri nedir? 49. Osmanlılarda matbaanın kuruluşu nasıl gerçekleşmiştir? Matbaanın v ibrahim Müteferrika'nın Türk eğitim tarihindeki yeri nedir? ................... B) EĞiTiMDE İLK YENİLEŞME HAREKETLERİ DÖNEMİ (1776-1839) * Dönemin eğitimininin temel özellikleri ................................................. 50. Yenileşme döneminde açılan askerî okullar nelerdir? .......................... 51. Yenileşme döneminde açılan sivil okullar nelerdir?............................. 52. BeşiktaşCemiyet-i ilmiyesi nedir? 53. ilköğretim zorunluluğu nasıl getirilmiştir? 54. Mısır Valisi Mehmet Ali Paşanın eğitim ıslahatı nedir? Bunun Osmanlı hükümeti üzerinde etkisi olmuş mudur? 55. Avrupa'ya öğrenci gönderilmesi ve bunun toplumdaki etkileri nelerdir? 56. Süm'bülzade Vehbi'nin Türk eğitim tarihindeki yeri nedir? .................... C) TANZİMAT DÖNEMİ (1839-1876) * Dönemin eğitiminin temel özellikleri...................................................... 57. Tanzimat döneminde eğitimde yenileşmenin dayanakları nelerdir?.... 58. Tanzimat döneminde ilköğretimde yenilik ve gelişmeler nelerdir?...... 59. Tanzimat döneminde orta öğretimde yenilik ve gelişmeler nelerdir?.. 60. Tanzimat döneminde yüksek öğretimde yenilik ve gelişmeler nelerdir? 61. Tanzimat döneminde meslekî ve teknik eğitimde yenilik ve gelişmeler nelerdir?62. Tanzimat döneminde özel öğretim, azınlık ve yabancı okulların durumu nedir? 63. Tanzimat döneminde öğretmen yetiştirme politikası ve çabaları nelerdir? 64. Tanzimattan sonra okullara giren müsbet bilim dersleri ile geleneksel dinî derslerde öğrenciler çelişkili biçimde etkilenmiş midir? 65. Tanzimat döneminde eğitimin idarî teşkilâtlanması nasıldır?................ 66. Tanzimat döneminde bazı devlet adamlarının eğitimin gelişmesine katkıları nelerdir? 67. Tanzimat döneminde halk eğitimi çalışmaları nelerdir? 68. Ziya Paşa ve Ebüzziya Tevfik'in Türk eğitim tarihindeki yeri nedir?..... 69. Namık Kemal'in Türk eğitim tarihindeki yeri nedir? 70. Ali Suavi'nin Türk eğitim tarihindeki yeri nedir?..................................... 71.Selim Sabit Efendinin Türk eğitim tarihindeki yeri nedir? .......................... 72. Usûl-i cedîd hareketi nedir? 73. Yeni eğitim görüşleri ve öğretim yöntemleri ile ilgili ilk kitaplar nelerdir?.. 74. Türk eğitim tarihinde okul binaları ve başlıca öğretim araç gereçlerinin gelişimi nasıl olmuştur?........................................................................... D) I.MEŞRUTİYET DÖNEMİ (1876-1878) * Dönemin eğitiminin temel özellikleri .................................................... 75. Kanun-i Esasî'de eğitimle ilgili hükümler nelerdir? .................................... E) MUTLAKIYET DÖNEMİ (1878-1908) * Dönemin eğitiminin temel özellikleri .. 76. Mutlakıyet döneminde ilköğretimde yenilik ve gelişmeler nelerdir? 77. Mutlakıyet döneminde orta öğretimde yenilik ve gelişmeler nelerdir?.... 78. Mutlakıyet döneminde yüksek öğretimde yenilik ve gelişmeler nelerdir? 79. Mutlakıyet döneminde meslekî ve teknik eğitimde yenilik ve gelişmeler nelerdir? 80. Mutlakıyet döneminde özel öğretim, azınlık ve yabancı okulların durumu nedir? 81. Mutlakıyet döneminde özel eğitimde yenilik ve gelişmeler nelerdir?....... 82. Mutlakıyet döneminde öğretmen yetiştirme politikası ve çabaları nelerdir? 83. Mutlakıyet döneminde eğitimin idarî teşkilâtlanması nasıldır? Yönetimin okullara, programlara, öğretmenlere müdahaleleri nelerdir? 84. Mutlakıyet döneminde Maarif Nezaretinin kitap yasaklanmasına ilişkin girişimleri nelerdir?........................................................................ 85. Gizli hürriyet hareketlerine katılan ve çevrelerine yeni fikirler aşılayan öğretmenler kimlerdir? XIIS; 86. Atatürk Mutlakıyet dönemi öğretmenleri için ne demiştir ve O'nu yetiştiren başlıca öğretmenler kimlerdir? 87. Münif Paşanın Türk eğitim tarihindeki yeri nedir?................................... 88. Sait Paşanın Türk eğitim tarihindeki yeri nedir?....................................... 89. Ahmet Mithat Efendinin Türk eğitim tarihindeki yeri nedir?.................... 90. Ahmet Rıza Beyin Türk eğitim tarihindeki yeri nedir? F)II.MEŞRUTİYET DÖNEMİ (1908-1918) * Dönemin eğitiminin temel özellikleri 91. Meşrutiyet döneminde okul öncesi eğitimde yenilik ve gelişmeler nelerdir?.................................................................................... 92. Meşrutiyet döneminde ilköğretimde yenilik ve gelişmeler nelerdir? ...... 93. Meşrutiyet döneminde orta öğretimde yenilik ve gelişmeler nelerdir? 94. Meşrutiyet döneminde yüksek öğretimde yenilik ve gelişmeler nelerdir? 95. Meşrutiyet döneminde meslekî ve teknik eğitimde yenilik ve gelişmeler nelerdir? 96. Meşrutiyet döneminde özel öğretim, azınlık ve yabancı okulların durumu nedir? ................................................. ..................... 97. Meşrutiyet döneminde özel eğitimde yenilik ve gelişmeler nelerdir? 98. Meşrutiyet döneminde öğretmen yetiştirme politikası ve çabaları nelerdir? ..................................................................... ..................... 99. Meşrutiyet döneminde medreselerin ıslahı çalışmaları nelerdir?.. 100. Meşrutiyet döneminde eğitimin idarî teşkilâtlanması nasıldır?......... 101.Öğretmenler ilk kez ne zaman meslek örgütleri kurmuşlardır ve bunların etkinliği nedir? ..................................................................... 102. Meşrutiyet döneminde öğretmenlerin çıkardığı başlıca meslekî dergiler nelerdir?.............................................................................. 103. Balkan ve I.Dünya Savaşlarının Türk eğitim tarihindeki etkileri ne olmuştur? 104. Meşrutiyet döneminde köy eğitimi için ileri sürülen fikirler nelerdir? 105. Meşrutiyet döneminde halk eğitimi çalışmaları nelerdir? 106. Emrullah Efendinin Türk eğitim tarihindeki yeri nedir? ... 107. Satı Beyin Türk eğitim tarihindeki yeri nedir? . 108. Tevfik Fikret'in Türk eğitim tarihindeki yeri nedir? ............................. 109. Ethem Nejat'ın Türk eğitim tarihindeki yeri nedir? 110. Mehmet Akif'in Türk eğitim tarihindeki yeri nedir?111.Ziya Gökalp'in Türk eğitim tarihindeki yeri nedir?....................... 112. Ömer Seyfettin'in Türk eğitim tarihindeki yeri nedir? 113. Prens Sabahattin'in Türk eğitim tarihindeki yeri nedir? ... 114. ismail Hakkı Baltacıoğlu'nun Türk eğitim tarihindeki yeri nedir? IV. BÖLÜM KURTULUŞ SAVAŞI DÖNEMİ (1919-1922) * Dönemin eğitiminin temel özellikleri .............................................. 115. Millî uyanış ve örgütlenmeye öğretmenlerin katkısı ne olmuştur?. 116. Cephede öğretmenlerin etkisi ne olmuştur? 117. işgal altındaki bölgelerde okul ve öğretmenlerin durumu nedir? ...... 118. Kurtuluş Savaşı döneminde eğitimde kurtuluş bilinci nasıl görülür? 119. Kurtuluş Savaşı döneminde eğitimin idarî teşkilâtlanması nasıldır? 120. 1921 Maarif Kongresi ve önemi nedir? 121. Kurtuluş Savaşı döneminde azınlık ve yabancı okulların durumu nedir? 122. Kurtuluş Savaşı döneminde halk eğitimi çalışmaları nelerdir? 123. Kâzım Karabekir'in Türk eğitim tarihindeki yeri nedir?................... V. BÖLÜM TÜRKİYE CUMHURiYETi (1923'ten sonraki dönem) * Dönemin eğitiminin temel özellikleri................................................... 124. Tevhid-iTedrisat nedir? 125. Cumhuriyet döneminde eğitimin resmî temel amaçları ve ilkeleri nelerdir?............................................................................................... 126. Atatürk'ün Türk eğitim tarihindeki yeri nedir? 127. Yazı, dil ve tarih inkılâplarının eğitimimizdeki yeri nedir?.................. 128. Cumhuriyet döneminde okul öncesi eğitiminde yenilik ve gelişmeler nelerdir? 129. Cumhuriyet döneminde ilköğretimde yenilik ve gelişmeler nelerdir? 130. Cumhuriyet döneminde orta öğretimde yenilik ve gelişmeler nelerdir? 131.Cumhuriyet döneminde yüksek öğretimde yenilik ve gelişmeler nelerdir? . 132. Cumhuriyet döneminde meslekî ve teknik eğitimde yenilik ve gelişmeler nelerdir?............. 133. Cumhuriyet döneminde özel öğretim, azınlık ve yabancı okulların durumu nedir? 134. Özel dersanelerin eğitimimizdeki yeri nedir? 135. Cumhuriyet döneminde özel eğitimde yenilik ve gelişmeler nelerdir? 136. Cumhuriyet döneminde öğretmen yetiştirme politikası ve çabaları nelerdir?............................................................................................. 137. Köy Enstitülerinin kuruluşu, programları ve çalışmaları nasıldır? 138. Köy Enstitülerinin ve yetiştirdiği öğretmenlerin etkileri ne olmuştur? 139. Karma eğitim ne zaman ve nasıl gerçekleşmiştir?............................ 140. Cumhuriyet döneminde eğitimin idarî teşkilâtlanması nasıldır?......... 141. Cumhuriyet döneminde heyet-i ilmiyeler, eğitim şûraları ve ele aldıkları temel konular nelerdir?....................................................... 142. Cumhuriyet döneminde halk eğitimi çalışmaları nelerdir? 143. Cumhuriyet döneminde yabancı uzmanların Türk eğitimi ile ilgili raporları nelerdir ve bunların etkisi ne olmuştur?............................ 144. Cumhuriyet dönemindeki başlıca eğitimciler kimlerdir? Eğitim bilimi ve akımlarındaki gelişmeler nelerdir? 145. Mustafa Necati'nin Türk eğitim tarihindeki yeri nedir?........................ 146. Hasan Âli YücePin Türk eğitim tarihindeki yeri nedir? 147. 12 Eylül 1980 rejiminin eğitim ve öğretmenler konusundaki görüşleri ve istekleri nelerdi? 148. Cumhuriyet döneminin gelişim çizgisi içinde ve bugün başlıca eğitim ve öğretmen sorunları nelerdir? .......................................................... 149. Öğretimde ezbercilik ve kaynakları nelerdir ? ..................................... VI. BÖLÜM GÜNÜMÜZÜN ÇEŞiTLi TÜRK TOPLUMLARI VE DEVLETLERİNDE E< TARİHİNE BİR BAKIŞ 150. Çeşitli Türk Toplumları ve yeni Türk Devletlerinin eğitim tarihleri nasıl bir gelişme göstermiştir?.................................................... SONUÇ 151. Türk eğitim tarihinin genel bir değerlendirilmesi nasıl yapılabilir? ....... RESUME HISTOIRE DE L'ENSEIGNEMENT ET DE L'EDUCATION CHEZ LES TURCS .152. Türk eğitim tarihindeki başlıca olaylar, gelişmeler zaman çizgisi üzerinde nasıl gösterilebilir? KAYNAKLAR...................................................... TÜRK EĞiTiM TARİHİ TERİMLERİ SÖZLÜĞÜ KİŞİ ADLARI DİZİNİ......................................  |
