İnsan Hakları ve Demokrasi Eğitimi-Egemenlik İnsanındır
İÇİNDEKİLERİÇİNDEKİLERÖNSÖZ........... SUNUŞ. İÇİNDEKİLER KISALTMALAR GİRİŞ İNSAN HAKLARI VE KORUNMASI: KAVRAM, TARİHSEL GELİŞİM VE KORUMA SİSTEMLERİNE TOPLU BAKIŞ I. İNSAN HAKLARI KAVRAMI VE TARİHSEL GELİŞME 1. Çeşitli Kavramlar.............................................................. 2. İnsan Haklan Düşüncesinin Tarihsel Gelişimi................. 3. Kamu Özgürlüklerinin Çeşitli Ülkelerdeki Gelişimi........ 4. İnsan Haklarının Üç Kuşaklı Tarihsel Gelişimi............. 5. İnsan Haklarının Uluslar Arası Düzeyde Gelişmesi....... 6. İnsan Hakları Belgelerine Toplu Bakış ............................ 7. Osmanlı İmparatorluğu ve Türkiye'deki Gelişim ............ H. İNSAN HAKLARININ ULUSLAR ARASI VE BÖLGESEL KORUNMASI............................................... 1. Hukuk Kurallarının Yaptırımlı Kurallar Olması............. 2. Korumada İnsan Hakları Eğitiminin Önceliği.................. 3. Uluslar Arası Korumanın "Tamamlayıcı" Niteliği........... 4. Geleneksel Uluslar Arası Hukuk Anlayışının Değişmesi. 5. Uluslar Arası Korumanın Dayanakları ve Sınıflandırılması...................................... 6. Birleşmiş Milletler Sözleşmelerinde Oluşturulan Özel Koruma Organları............................. 7. Birleşmiş Milletlerde Sözleşme-Dışı Koruma Sistemleri 8. Uluslar Arası Ceza Mahkemesi....................................... 9. Avrupa Konseyindeki Koruma Sistemleri........................ 10. Koruma Sistemlerinin Karşılaştığı Sorunlar................... 11. Korumada Hükümet Dışı Örgütlerin Rolü ve Önemi BİRİNCİ BÖLÜM AMAÇLARI VE HUKUKSAL DAYANAKLARIYLA İNSAN HAKLARI VE DEMOKRASİ EĞİTİMİ I. İNSAN HAKLARI EĞİTİMİ VE AMAÇLARI................................ 1. İnsan Haklan Bilgisi İçin İnsan Hakları Eğitimi....................... 2. İnsan Haklan Bilinci Kazanılması ve Bilginin Davranışlara Dönüştürülmesi İçin İnsan Hakları Eğitimi....... 3. Uluslar Arası Belgelerde İnsan Hakları Eğitiminin Amaçları... 4. Demokratik Yurttaşlık Eğitimi................................................. II. HUKUKSAL YÜKÜMLÜLÜK OLARAK İNSAN HAKLARI VE DEMOKRASİ EĞİTİMİ............................ 1. Birleşmiş Milletler Antlaşması......... ...................................... 2. UNESCO Anayasası...................... ...................................... 3. Avrupa Konseyi Statüsü......................................................... 4. Avrupa Birliği Antlaşması................................................... III. İNSAN HAKKI OLARAK İNSAN HAKLARI VE DEMOKRASİ EĞİTİMİ ............ 1. İnsan Haklarını Bilme Hakkı.............................................. 2. İnsan Hakları Eğitimi ve Demokrasi ................................... 3. Uluslar Arası Koruma Sistemleri ve İHDE IV. ANAYASADA VE MİLLÎ EĞİTİM MEVZUATINDA İNSAN HAKLARI VE DEMOKRASİ EĞİTİMİ .. 1.Anayasa, 2. Millî Eğitim Temel Yasası......................... a. Ulusal Eğitimin Amacı ve İHDE .............. b. Atatürk İnkılâp ve İlkeleri ve Atatürk Milliyetçiliği İlkesi.................... c. Demokrasi Eğitimi İlkesi......................... 3. Yönetmelikler ................................... ....... a. Eğitici Çalışmalar Yönetmelikleri.......... aa. 1976 Eğitici Çalışmalar Yönetmeliği bb. 1983 Eğitici Çalışmalar Yönetmeliği b. Öteki Yönetmelikler ...................................... aa. İlkokul Yönetmelikleri.................... bb. İlköğretim Kurumlan Yönetmeliği.. cc. Lise ve Orta Okullar Yönetmeliği..... 4. Değerlendirme .............. .... İKİNCİ BÖLÜM ULUSLAR ARASI VE BÖLGESEL BELGELERE TOPLU BİR BAKIŞ I. EĞİTİM HAKKINA İLİŞKİN BELGELERE TOPLU BAKIŞ 1. Birleşmiş Milletler Belgeleri...................... a. İnsan Haklan Evrensel Bildirgesi............................. b. Ekonomik Sosyal ve Kültürel Haklar Uluslar Arası Sözleşmesi ............................................. c. Çocuk Haklan Sözleşmesi.......................................... d. Öteki Sözleşmeler........................................................ 2. UNESCO Belgeleri........................................................... a. Öğretim Alanında Ayrımcılığa Karşı Savaşım Sözleşmesi......................................... b. Öğretmenlerin Statüsü Tavsiyesi................................. c. Hoşgörü Konusunda İlkeler Bildirgesi...................... 3. Avrupa Konseyi Belgeleri ................................................ a. İnsan Hakları Avrupa Sözleşmesi'ne Ek l Sayılı Protokol........................................................... b. Avrupa Sosyal Şartı, .......................................................... c. Avrupa Sosyal Şartına Ek Protokol ................................... d. Gözden Geçirilmiş Avrupa Sosyal Şartı............................ 4. Avrupa Birliği Belgeleri....................................................... a. İnsan Haklan ve Temel Özgürlükler Bildirgesi.................. b. Temel Haklar Şartı........................................................... II. İNSAN HAKLARI VE DEMOKRASİ EĞİTİMİNE İLİŞKİN BELGELERE TOPLU BAKIŞ 1. İnsan Hakları Eğitiminin Gelişimi............................................ 2. Birleşmiş Milletler Belgeleri.................................................. a. Cenevre Sözleşmeleri........................................................... b. İnsan Hakları Evrensel Bildirgesi....................................... c. Gençlerde Barış Ülkülerini Geliştirme Bildirgesi d. Irk Ayrımcılığının Kaldırılması Sözleşmesi....................... e. Ekonomik, Sosyal ve Kültürel Haklar Sözleşmesi........... f. Sosyal Alanda İlerleme ve Gelişme Bildirgesi..................... g. İşkenceye Karşı Sözleşme ................................................... h. Çocuk Hakları Sözleşmesi................................................. ı. İnsan Hakları Eğitimi On Yılı Belgeleri............................... j. Bireylerin, Grupların ve Toplum Organlarının Evrensel Olarak Tanınmış İnsan Haklarını ve Temel Özgürlüklerini Geliştirme c Koruma Hakkı ve Sorumluluğu Bildirgesi........................................ k. Barış Kültürü Bildirgesi ve Eylem Programı....................... 1. Öteki Belgeler.................................................................... 3. UNESCO Belgeleri.............. a. Öğretim Alanında Ayrımcılığa Karşı Savaşım Sözleşmesi, b. Uluslar Arası Anlayış ve İnsan Hakları Eğitimi Tavsiyesi... c. Banş, İnsan Hakları ve Demokrasi İçin Eğitim Konusunda Bütünleştirilmiş Eylem Çerçevesi.................. d. Öteki Belgeler....................................................................... 4. Uluslar Arası Çalışma Örgütü Belgeleri................................. 5. Avrupa Konseyi Belgeleri .................................................... a. İnsan Hakları Avrupa Sözleşmesi.................................... b. Avrupa Sosyal Şartı ve Gözden Geçirilmiş Avrupa Sosyal Şartı......................................................... c. İnsan Haklan Öğretimi Kararı............................................ d. Okullarda İnsan Hakları Öğretim ve Öğrenim Tavsiyesi... e. Hoşgörüsüzlük Bildirgesi...................................................... f. Parlamenter Meclis Kararı..................................................... g. İnsan Haklan Komiseri Kararı.............................................. h. Avrupa Bakanlar Konferansı Kararları................................. ı. Öteki Belgeler........................................................................ 6. AGİK / AGİT Belgeleri ........................................................... 7. Avrupa Birliği Belgeleri............................................................ 8. Öteki Bölgesel Belgeler............................................................. ÜÇÜNCÜ BÖLÜM İNSAN HAKLARI EĞİTİMİ KONUSUNDA ULUSLAR ARASI TOPLANTILAR I. İNSAN HAKLARI ULUSLAR ARASI KONFERANSI (1968). II. İNSAN HAKLARI ÖĞRETİMİ ULUSLAR ARASI KONGRESİ (1978) A. Kongrenin Hazırlık Süreci...................................................... B. Viyana Kongresi Sonuç Belgesi ve Eki.................................. 1. Sonuç Belgesi................................................................... 2. Sonuç Belgesi Eki............................................................... a. Programlara İlişkin Öneriler......................................... b. Öğretim Araç-Gereçlerine İlişkin Öneriler c. Yöntemlere İlişkin Öneriler.......................................... d. Kuruluşlara İlişkin Öneriler........................................... III. İNSAN HAKLARI ÖĞRETİM, BİLGİ VE BELGE ULUSLAR ARASI KONGRESİ (1987) A. Kongre Çalışmaları................................................................ B. Malta Tavsiyeleri...................................................................... 1. İnsan Haklan Eğitiminin Amaç ve Hedefleri Konusundaki Tavsiyeler........................................... 2. İçerik ve Programlar Konusundaki Tavsiyeler...................... 3. Biçim, Yöntem ve Öğretici Araç-Gereçler Konusundaki Tavsiyeler......................................................... 4. Öğretmen ve Öteki Eğiticilerin Yetiştirilmesi ve İnsan Haklan Alanında Korunması Konusundaki Tavsiyeler 5. İnsan Haklan Eğitiminde Araştırma Konusundaki Tavsiyeler 6. Uluslar Arası İş Birliği ve Hükümet Dışı Örgütlerin Rolü Konusundaki Tavsiyeler................................. Çerçevesindeki Etkinlikler Konusundaki Tavsiyeler................ 8. İnsan Haklan Konusunda Araştırmaya İlişkin Tavsiyeler ........ 9. İnsan Haklarına İlişkin Bilgi ve Belge Konusundaki Tavsiyeler............................................................ IV. İNSAN HAKLARI VE DEMOKRASİ EĞİTİMİ ULUSLAR ARASI KONGRESİ (1993 A. Kongre Çalışmalarına Toplu Bir Bakış.................................... B. Kongrede Vurgulanan Noktalar................................................... C. İnsan Haklan ve Demokrasi Eğitimi Eylem Plânının İçeriği.. 1. Giriş........................................................................................ a. Ortaklar............................................................................ b. Plânın İçeriği....................................................................... c. Plânın Nedeni............ ........................ d. Plânın Zamanı................................................................... e. Eylem Biçimleri................................................................ 2. Plânın Amaçları...................................................................... 3. Plânın Temel Eylem Çizgileri................................................ 4. Plânın Eylem Düzeyleri.................................... a. Örgün Eğitimde İHDE...........................;.... b. Yaygın Eğitimde İHDE ............................... c. Özel ve Güç Durumlarda İHDE................... 5. Araştırma, Bilgi ve Belge.............................. 6. Aşılması Gereken Engeller............................... 7. Sonuç............................................................. V. VİYANA BİLDİRGESİ VE EYLEM PROGRAMI. A. Girişte Yer Alan Öneriler..................................... B. Birinci Bölümde Yer Alan Öneriler................... C. İkinci Bölümde Yer Alan Öneriler....................... D. "İnsan Hakları Konusunda Eğitim" Bölümünde Yer Alan Öneriler.... VI. BM GENEL KURUL KARARI: İNSAN HAKLARI EĞİTİMİ ON YILI (48/127) DÖRDÜNCÜ BÖLÜM TEK PARTİLİ DÖNEMDE İLKOKUL PROGRAM VE KİTAPLARINDA İNSAN HAKLARI VE DEMOKRASİ EĞİTİMİ I. 1926 İLKMEKTEP MÜFREDAT PROGRAMI VE YURT BİLGİSİ DERSİ........................................................ 1.Genel Olarak İlkokulun Amacı ve Programa Temel Olan Düşünceler..................................... 2. 1926 Programında Yurt Bilgisi Dersi ve Hedefleri............ a. Yurt Bilgisi'nin Hedefleri .............................................. b. Öğretimde Gözetilecek Noktalar.................................. c. Dördüncü Sınıf Yurt Bilgisi Programı........................ d. Beşinci Sınıf Yurt Bilgisi Programı............................... 3. Meşrutiyet Döneminde Yazılan Kitaplar............................ a. Behiç Hakkı'nın Malûmat-ı Medeniye ve Ahlâkiye'si . b. Muslihiddin Adil'in Malûmat-ı Ahlâkiye ve Medeniye 4. Cumhuriyet Sonrasında Yazılan Kitaplar.................................. a. Müslihiddin Adil'in Malûmat-ı Vataniye'si....................... b. Mithat Sadullah'ın Yurt Bilgi'si .......................................... c. Afet (İnan)'ın Vatandaş İçin Medenî Bilgiler'i................... aa. Demokrasi İle İlgili Açıklamalar ............................... bb. Hak ve Özgürlüklerle İlgili Açıklamalar........................ d. Ali Seydi'nin Yurt Bilgisi ....................................................: II. 1932 İLKMEKTEP MÜFREDAT PROGRAMI VE BİR KİTAP ....: 1. 1932 İlkmektep Müfredat Programı 2. Maarif Vekâleti'nin Yurt Bilgisi (1933) III. 1936 İLKOKUL PROGRAMI VE YURT BİLGİSİ DERSİ 1. İlkokulun Hedefleri......................... 2. İlkokulun Eğitim ve Öğrenim Prensipleri 3. Yurt Bilgisi Öğretmeninin Görevi ve Dersin Hedefleri .... 4. 1938 Orta Okul Yurt Bilgisi Programı ................................... 5. Yurt Bilgisi Kitaplarında Altıok ve Tek Parti İdeolojisi ........ a. Tank Emin Rona'nın Yurt Bilgisi Dersleri (1936) b. Tezer Taşkıran'ın Yurt Bilgisi (1939) ........................... c. Bedia ve Kemal Ermat'ın Yurt Bilgisi Dersleri (1943) ..... BEŞİNCİ BÖLÜM ÇOK PARTİLİ DÖNEMDE İLKOKUL PROGRAM VE KİTAPLARINDA İNSAN HAKARI VE DEMOKRASİ EĞİTİMİ I. 1948 İLKOKUL PROGRAMI VE YURTTAŞLIK BİLGİSİ PROGRAMI ................................... 1. Millî Eğitimin Amaçlan ............................................................ 2. İlkokulun Eğitim ve Öğretim İlkeleri 3. Yurttaşlık Bilgisinin Amaçları........... 4. Dördüncü ve Beşinci Sınıf Yurttaşlık Bilgisi Programları ... 5. 1949 Dördüncü Millî Eğitim Şûrası ve Demokrasi Eğitimi... II. 1968 VE 1988 İLKOKUL PROGRAMLARI............................... XX 1.1968 Programında İlköğretimin Amaçlan ve Öğrencilere Kazandırılmak İstenen Kimi Davranışlr.... a. Kişisel Yönden b. İnsanlık İlişkileri Yönünden........................................ c. Toplum Hayatı Yönünden............................................ d. Değerlendirme.................................................... 2. 1988 Programında İlkokulun Eğitim ve Öğretim İlkeleri ... a. İlkokulun Nitelik ve İşlevi b. Sosyal Bilgiler Dersi Öğretmeninin Görevi................... c. İlkelerde İnsan Hakları ve Demokrasi Eğitimi............. III.DERS PROGRAM VE KİTAPLARINDA İNSAN HAKLARI VE DEMOKRASİ EĞİTİMİ..................... 1. Hayat Bilgisi Program ve Kitapları................................. a. Hayat Bilgisi'nin Amaçlan ........... b. Hayat Bilgisi l, 2 ve 3 Programlan ............................... c. Hayat Bilgisi Kitaplan ................................................... aa. Hayat Bilgisi l Kitabı bb. Hayat Bilgisi 2 Kitabı....................... ........... cc. Hayat Bilgisi 3 Kitabı.................................... 2. Sosyal Bilgiler Program ve Kitapları..... ....................... a. Öğrencilere Kazandınlmak İstenen Kimi Davranışlar... aa. Yurttaşlık Görev ve Sorumlulukları Yönünden .. bb. İnsan İlişkileri Yönünden........................................ cc. Açıklamalar...................................................... b. Sosyal Bilgiler Programları......................................... aa. Sosyal Bilgiler 4. Sınıf Programı............................ bb. Sosyal Bilgiler 5. Sınıf Programı.......................... c. Sosyal Bilgiler Kitapları... aa. Sosyal Bilgiler 4. Sınıf Kitapları........................... bb. Sosyal Bilgiler 5. Sınıf Kitapları........... d. Sosyal Bilgiler Program ve Kitaplannın Değerlendirilmesi.................................. 3. İnsan Haklan Haftası.......................... 4. Türkçe Program ve Kitapları.................. a. Türkçe 2, 3, 4. ve 5. Sınıf Programlan. b. Türkçe Kitapları..................................... aa. Türkçe 2 Kitabı................................ bb. Türkçe 3 Kitabı.............................. cc. Türkçe 4 Kitabı................................ dd. Türkçe 5 Kitabı.............................. 5. Öteki Ders Programlan............................... a. Din Kültürü ve Ahlâk Bilgisi Programı b. Resim-İş Programı............................... ALTINCI BOLUM ORTA OKUL PROGRAM VE KİTAPLARINDA İNSAN HAKLARIVE DEMOKRASİ EĞİTİMİ I. ORTA OKULUN EĞİTİM VE ÖĞRETİM İLKELERİ VE VATANDAŞLIK BİLGİLERİ....................................... 1. Orta Okulun Amacı ve Vatandaşlık Bilgileri Öğretmeninin Görevi................................................... 2. Demokrasi ve Katılma..... ........................... 3. Yurttaşlık Bilgisi ve Vatandaşlık Bilgileri Programlannın Karşılaştınlması.................................. 4. 1985 Vatandaşlık Bilgileri Programı............................ 5. Dersin Adının ve Programının Değiştirilmesi............. a. VİHE Dersi Geçici Programı.................................. b. VİHE Program Uygulama Kılavuzu........................ c. VİHE Kesin Program Taslağı................................. 6. Vatandaşlık ve İnsan Haklan Eğitimi Programı .......... a. Programın Uygulanmasıyla İlgili Açıklamalar........ b. Dersin Genel Amaçları .................. ..................... c. 7. Sınıf Üniteleri ve Konuları................................... d. 8. Sınıf Üniteleri ve Konuları ..................................... e. VİHE Programının Değerlendirilmesi..................... 7. Demokrasi ve İnsan Haklan Dersi Programı................... a. Programın Uygulanması İle İlgili Açıklamalar........... b. Genel Amaçlar............................................................ c. Üniteler ve Konular..................................................... II. VATANDAŞLIK BİLGİLERİ KİTAPLARI........................... 1. Dal / Çakıroğlu / Özyazgan'ın Vatandaşlık Bilgileri... a. İnsan Haklan Eğitimi................................................ b. Demokrasi Eğitimi...................................................... 2. Korkmaz'ın Vatandaşlık Bilgileri................................. a. İnsan Hakları Eğitimi................................................ b. Demokrasi Eğitimi...................................................... III. VATANDAŞLIK VE İNSAN HAKLARI EĞİTİMİ KİTAPLARI................................................ .... 1. Vatandaşlık ve İnsan Hakları Eğitimi 7. Sınıf Kitabı 2. Vatandaşlık ve İnsan Hakları Eğitimi 8. Sınıf Kitabı...... 3. Kitapların Değerlendirilmesi........................................ IV. ÖTEKİ DERS PROGRAM VE KİTAPLARI....................... 1. T.C. İnkılâp Tarihi ve Atatürkçülük Programı ve Kitabı a. Ders Programı........................................................... b. Ders Kitabı.................................................................. 2. Türkçe Programı.............................................................. 3. Millî Tarih Programı........................................................ 4. Din Kültürü ve Ahlâk Bilgisi Programı........................... YEDİNCİ BÖLÜM EVRENSEL BELGELER BİLDİRGE, SÖZLEŞME, TAVSİYE VE YÖNERGELER I. BİRLEŞMİŞ MİLLETLER BELGELERİ ..................................... 1. İnsan Hakları Evrensel Bildirgesi.......................................... 2. Uluslar Arası İnsancıl Hukuk Sözleşmeleri (Cenevre Sözleşmeleri) 3. Sığınanların Statüsüne İlişkin Sözleşme ............................. 4. Uyruksuzların Statüsüne İlişkin Sözleşme........................... 5. Çocuk Hakları Bildirgesi...................................................... 6. Irk Ayrımcılığının Tüm Biçimlerinin Kaldırılması Birleşmiş Milletler Bildirgesi .............. 1. Gençlerde, Halklar Arasında Banşı Karşılıklı Saygı ve Anlayış Ülkülerinin Geliştirilmesi Bildirgesi......................... 8. Irk Ayrımcılığının Tüm Biçimlerinin Kaldırılması Uluslar Arası Sözleşmesi.................................................... 9. Ekonomik, Sosyal ve Kültüre! Haklar Uluslar Arası Sözleşmesi....................................................... 10. Kadınlara Karşı Ayrımcılığın Kaldırılması Bildirgesi........ 11. Sosyal Alanda İlerleme ve Gelişme Bildirgesi...................... 12. Özürlü Kişilerin Hakları Bildirgesi...................................... 13. Din ya da İnanca Dayanan Tüm Hoşgörüsüzlük ve Ayrımcılık Biçimlerinin Kaldırılmasına İlişkin Bildirge...... 14. İşkenceye ve Başka Zalimce İnsanlık Dışı ya da Onur Kinci Ceza ya da İşlemlere Karşı Tüm Kişilerin Korunması Bildirgesi.................................. 165. Kadınlara Karşı Tüm Ayrımcılık Biçimlerinin Kaldırılması Sözleşmesi................................... 16. İşkenceye ve Başka Zalimce, İnsanlık Dışı ya da Onur Kırıcı Ceza ya da İşlemlere Karşı Sözleşme .................. 17. Gelişme Hakkına İlişkin Bildirge ..... . ........................................ 18Çocuk Hakları Sözleşmesi 19. Yasaların Uygulanmasından Sorumlu Olanlarca Güce (Zora) Başvurulmasına ve Ateşli Silahlar Kullanılmasına İlişkin Temel İlkeler (Havana).................. 20. Avukatlann (Baronun) Rolüne İlişkin Temel İlkeler (Havana) 21. Savcıların Rolüne Uygulanabilen Yönlendirici İlkeler (Yönerge, Havana)............................. 22. Özgürlükten Yoksun Bırakmayan Önlemler İçin Birleşmiş Milletler Asgarî Kuralları (Tokyo Kuralları).. 23. Gençlerde Suçluluğunun Önlenmesi İçin Birleşmiş Milletler Yönlendirici İlkeleri (Riyad Yönergesi) 24. Ulusal ya da Etnik, Dinsel ya da Dilsel Azınlıklara Üye Olan Kişilerin Hakları Bildirgesi................................ 25. Kadınlara Karşı Şiddetin Kaldırılmasına İlişkin Bildirge ... 26. Bireylerin, Grupların ve Toplum Organlarının Evrensel Olarak Tanınmış İnsan Haklanın ve Temel Özgürlükleri Geliştirme ve Koruma Hakkı ve Sorumluluğu Bildirgesi................................................... II. UNESCO BELGELERİ.............................................................. 1. Öğretim Alanında Ayrımcılığa Karşı Savaşım Sözleşmesi... 2. Öğretmenlerin Statüsü Tavsiyesi........................................... 3. Hoşgörü Konusunda İlkeler Bildirgesi............................... 4. Günümüz ve Gelecek Kuşakların Sorumlulukları Bildirgesi III. ULUSLAR ARASI ÇALIŞMA ÖRGÜTÜ BELGELERİ............ 1. Ayrımcılık Sözleşmesi (İstihdam ve Meslek).................... 2. Ücretli Eğitim İzni Sözleşmesi........................................... 3. İnsan Kaynaklarının Değerlendirilmesinde Mesleksel Yönlendirme ve Eğitimin Rolü Sözleşmesi......... 4. İnsan Kaynaklarının Değerlendirilmesinde Mesleksel Yönlendirme ve Eğitimin Rolü Tavsiyesi.......... 5. Bağımsız Ülkelerde Yerli Halk ve Kabilelere İlişkin Sözleşme.............................................. 6. Çocukların En Kötü Çalışma Biçimlerinin Yasaklanmasına ve Kaldırılması Ereğiyle İvedilikle Yapılacak Çalışmaya İlişkin Sözleşme .................................................................... 7. Çocukların En Kötü Çalışma Biçimlerinin Yasaklanmasına ve Kaldırılması Ereğiyle İvedilikle Yapılacak Çalışmaya İlişkin Tavsiye ...................................................................... SEKİZİNCİ BÖLÜM UNESCO BELGELERİ I. ULUSLAR ARASI ANLAYIŞ, İŞ BİRLİĞİ VE BARIŞ İÇİN EĞİTİM VE İNSAN HAKLARINA VE TEMEL ÖZGÜRLÜKLERE İLİŞKİN EĞİTİM TAVSİYESİ................ A. Terimlerin Anlamı................................................................. B. Uygulama Alanı..................................................................... C. Ana İlkeler ... D. Ulusal Politika, Plânlama ve Yönetim .............................. E. Öğrenim, Yetiştirme ve Eylemin Kendine Özgü Yönleri 1. Ahlâkî ve Medenî Alanlar (Yönler) 2. Kültürel Alanlar (Yönler)................................................. 3. İnsanlığın Temel Sorunlarının İncelenmesi........................ 4. Öteki Alanlar (Yönler) F. Değişik Eğitim Kesimlerinde Eylem ...................................... G. Eğiticilerin Hazırlanması........................................................ H. Eğitim Araç ve Gereçleri...................................................... I. Araştırma ve Denetim K. Uluslar Arası İş Birliği........................................................... II. ULUSLAR ARASI EĞİTİM KONFERANSI 44. TOPLANTI BİLDİRGESİ VE EYLEM ÇERÇEVESİ........ A. Uluslar Arası Eğitim Konferansı 44. Toplantı Bildirgesi ... B. Barış, İnsan Hakları Ve Demokrasi İçin Eğitim Konusunda Bütünleştirilmiş Eylem Çerçevesi........................ 1. Giriş ............................................................... 2. Barış, İnsan Haklan ve Demokrasi İçin Eğitimin Amaçları 3. Stratejiler ............................................................................ 4. Politikalar ve Eylem Çizgileri ............................................ a. Eğitimin İçeriği................................................................. b. Pedagojik Araç-Gereç ve Kaynaklar................................ c. Öğretim Kuruluşları....................................... d. Öğretmenlerin Eğitimi................................... e. Elverişsiz Kesimlere Yönelik Eylemler.... f. Araştırma ve Geliştirme................................. g. Yüksek Öğretim....................................... h. Eğitim Kesimi İle Başka Toplumsallaştırma Görevlileri Arasında Eklemlenme............... ı. Gençlerin ve Yetişkinlerin Yaygın Eğitimi k. Bölgesel ve Uluslar Arası İş Birliği.............. DOKUZUNCU BÖLÜM BÖLGESEL BELGELER BİLDİRGE, SÖZLEŞME, TAVSİYE, YÖNERGE VE KARARLAR I. AVRUPA KONSEYİ BELGELERİ.... ......... 1. Sözleşmede Yer Alanlardan Başka Kimi Hak v Özgürlükler Tanıyan, İnsan Haklarını ve Teme Özgürlükleri Koruma Sözleşmesine Ek l Sayıl 2. Avrupa Sosyal Şartı ve Gözden Geçirilen Avrupa Sosyal Şartı....................................... 3. Avrupa Sosyal Şartına Ek Protokol................ 4. İnsan Hakları Öğretimi Kararı (78)41 ............... 5. Polis Konusunda Bildirgeye İlişkin Parlamenter Meclisi Kararı 690 (1979) 6. Hoşgörüsüzlük Bildirgesi: Demokrasi İçin Bir Tehdit 7. Anlatım ve Bilgi Özgürlüğü Bildirgesi............ 8. Okullarda İnsan Haklan Öğretimi ve Öğrenimi Tavsiyesi (85) 7 . ....................... 9. Avrupa Ceza Evi Kuralları Tavsiyesi R (87) 3 10. Kadın ve Erkeklerin Eşitliği Bildirgesi......... 11. Irkçılığa, Yabancı Düşmanlığına ve Hoşgörüslüğe 12. Yargıçların Bağımsızlığı, Etkililiği ve Rolü Tavsiyesi....... 13. Sosyal Çalışmacıların Eğitimi ve İnsan Haklan Tavsiyesi 14. Ulusal Azınlıkların Korunması İçin Çerçeve-Sözleşme..... 15. İnsan Haklan Eğitimine İlişkin Tavsiye 1346 (1997)......... 16. Avrupa Konseyi Devlet ve Hükümet Başkanları İkinci Doruğu, Sonuç Bildirgesi........................................ 17. Özellikle Sınır Kapılarında, Sığınma İsteyen Kişilerle İlk Kez İlişkiye Geçen Kamu Görevlilerinin Eğitimine İlişkin Tavsiye ..................................................... 18. Orta Öğretim Tavsiyesi R (99) 2......................................... 19. Din ve Demokrasi Tavsiyesi 1396 (1999) 20. Kişinin Sorumlulukları Eğitimi Tavsiyesi 1401 (1999).... 21. Medya ve Demokratik Kültür Tavsiyesi 1407 (1999) 22. İnsan Haklan Komiseri Kurulması Kararı ....................... 23. Yurttaşlann Hak ve Sorumluluklanna Dayanan Demokratik Yurttaşlık Eğitimi Bildirgesi ve Programı..... 24. Terörizm Karşısında Avrupa Demokrasileri Tavsiyesi 1426 (1999) 25. Sosyal Gelişme İçin İkinci Dünya Doruğu Tavsiyesi 1463 (2000) 26. Medya Eğitimi Tavsiyesi 1466 (2000) ................................... 27. İnsan Haklannın Kurumsal ve İşlevsel Korumasının Ulusal ve Avrupa Düzeylerinde Uygulamaya Konulması Kararı (Karar I)......... 28. İnsan Haklarına Saygı, Avrupa'da Demokratik İstikrarın ve Uyumun Kilit-Etkeni: Güncel Sorunlar Kararı (Karar II) II. AVRUPA'DA GÜVENLİK VE İŞ BİRLİĞİ KONFERANSI / TEŞKİLATI (AGİK / AGİT) BELGELERİ 1. Helsinki Son Belgesi 2. Konferansın İzlenmesi Konusunda Madrid Toplantısı Kapanış Belgesi........................................ 3. Konferansın İzlenmesi Konusunda Viyana Toplantısı Kapanış Belgesi........................................... 4. AGİK / AGİT'in İnsancıl Boyut Konferansı Kopenhag Toplantısı Belgesi...................................... 5. Yeni Bir Avrupa İçin Paris Şartı.................................. 6. AGİK / AGİT İnsancıl Boyut Konferansı Moskova Toplantısı Belgesi.................................... 7. AGİK / AGİT 1992 Helsinki Belgesi: Değişime Meydan Okumalar...................................... 8. AGİK / AGİT 1994 Budapeşte Belgesi: Yeni Bir Çağda Bir Resmî Ortaklığa Doğru............... 9. AGİT 1999 İstanbul Doruğu: Avrupa Güvenlik Şartı III. AVRUPA TOPLULUĞU / BİRLİĞİ BELGELERİ.. ..... 1. İnsan Hakları Bildirgesi............................................... 2. İnsan Haklan ve Temel Özgürlükler Bildirgesi...... 3. Irkçılığa ve Yabancı Düşmanlığına Karşı Savaşıma İlişkin Karar................................................ 4. İnsan Haklan Bildirgesi............................................... 5. Avrupa Birliği Antlaşması........................................... 6. Avrupa Birliği Temel Haklar Şartı ............................. IV. AMERİKAN DEVLETLERİ ÖRGÜTÜ BELGELERİ 1. Amerikan İnsan Haklan ve Ödevleri Bildirgesi......... 2. Amerikan İnsan Haklan Sözleşmesi: San Jose Paktı, Kosta Rika ......................................... 3. Ekonomik, Sosyal ve Kültürel Haklar Alanında Amerikan İnsan Hakları Sözleşmesi'ne Ek Protokol V. AFRİKA BİRLİĞİ ÖRGÜTÜ BELGESİ......................... 1. İnsan ve Halkların Hakları Afrika Şartı....................... SONUÇ: EGEMENLİK İNSANINDIR. SEÇİLMİŞ KAYNAKÇA ...... ......  |
