Türk Hukukunda ve Mukayeseli Hukukta Grev Hakkı ve Lokavtın Sınırları
İÇİNDEKİLERİÇİNDEKİLERSUNUŞ.................................................................................... ÖNSÖZ................................................................................... ÖZET.................................................................................. ABSTRACT.............................................................................. İÇİNDEKİLER .......................................................................... KISALTMALAR GİRİŞ....................................................................................... BİRİNCİ KISIM İŞ MÜCADELESİ ÖZGÜRLÜĞÜNÜN DOĞUŞU VE DİĞER HAK VE ÖZGÜRLÜKLER İÇİNDEKİ YERİ, NİTELİĞİ, TANIMLANMASI VE HUKUKİ TEMELLERİ BİRİNCİ BÖLÜM İŞ MÜCADELESİ ÖZGÜRLÜĞÜNÜN DOĞUŞU VE DİĞER HAK VE ÖZGÜRLÜKLER İÇİNDEKİ YERİ I- KLASİK HAK VE ÖZGÜRLÜKLERİN DOĞUŞU, GELİŞİMİ VE SOSYAL HAKLARA GEÇİŞ ............................. A. KLASİK HAK VE ÖZGÜRLÜKLERİN DOĞUŞU VE GELİŞİMİ ................................................................. B. SOSYAL HAKLARA GEÇİŞ 1. Sosyal Hakların Doğuşu 2. Sosyal Hakların Anayasa ve Uluslararası Belgelerde Yer Alması 3. Sosyal Hakların Tanınmasına Yol Açan Nedenler a. Sosyal ve Siyasi Nedenler aa. İşçi Sınıfının Mücadelesi bb. Yönetenlerin Tercihleri cc. Uluslararası Siyasi Etkenler b. Ekonomik Nedenler aa. Rekabet Eşitliği Zorunluluğu bb. Üretim Sürecindeki Gelişmeler c. Manevi ve İnsani Nedenler II- SOSYAL VE EKONOMİK HAKLAR ÇERÇEVESİNDE İŞ MÜCADELESİ ÖZGÜRLÜĞÜ A. GENEL OLARAK B. SOSYAL HAK-EKONOMİK HAK AYIRIMI 1. Sosyal Haklar 2. Ekonomik Haklar 3. Ayırımın Ölçütleri C. ÖZNELERİ BAKIMINDAN EKONOMİK VE SOSYAL HAKLAR İKİNCİ BÖLÜM İŞ MÜCADELESİ ÖZGÜRLÜĞÜNÜN NİTELİĞİ VE TANIMLANMASI I - İŞ MÜCADELESİ ÖZGÜRLÜĞÜNÜN NİTELİĞİ A. GENEL OLARAK B. İŞ MÜCADELESİ ÖzGÜRLÜĞÜNÜN TARİHSEL NİTELİĞİ C. İŞ MÜCADELESİNİN EKONOMİK DÜZENLE İLGİSİ......................... ...... D. İŞ MÜCADELESİNİN SİYASAL DÜZENLE İLGİSİ E. İŞ MÜCADELESİNİN ÖZGÜRLÜK YÖNÜ AĞIR BASAN EKONOMİK VE SOSYAL NİTELİKLİ BİR TEMEL HAK OLUŞU .......................................... II. İŞ MÜCADELESİ ÖZGÜRLÜĞÜNÜN TANIMLANMASI A. GENEL OLARAK ................................................... B. İŞ MÜCADELESİ KAVRAM .................................... C. HAK VE ÖZGÜRLÜK KAVRAMI D. İŞ MÜCADELESİ ÖZGÜRLÜĞÜ KAVRAMI 1. Tanım 2. Unsurlar a. İş Mücadelesi Özgürlüğünün Özneleri aa. İşçiler bb. İşverenler b. İş Mücadelesi Özgürlüğünün Kollektif Niteliği c. İş Mücadelesi Özgürlüğünün Amacı E. OLUMSUZ İŞ MÜCADELESİ ÖZGÜRLÜĞÜ ÜÇÜNCÜ BÖLÜM İŞ MÜCADELESİ ÖZGÜRLÜĞÜNÜN HUKUKİ TEMEL I. İŞ MÜCADELESİ ÖZGÜRLÜĞÜNÜN ULUSLARARASI TEMELLERİ ....................................... A. GENEL OLARAK ....................................................... B. BİRLEŞMİŞ MİLLETLER BELGELERİ ......................... 1. Genel Olarak 2. İnsan Haklan Evrensel Bildirisi 3. Kişisel ve Siyasal Haklar Uluslararası Sözleşmesi 4. Ekonomik, Sosyal ve Kültürel Haklar Uluslararası Sözleşmesi 5. Birleşmiş Milletler Toplumsal Gelişme ve İlerleme Bildirgesi C. ULUSLARARASI ÇALIŞMA ÖRGÜTÜ BELGELERİ 1. Genel Olarak 2. Örgütlenme (Sendika) Özgürlüğü ve Örgütlenme Hakkının Korunmasına İlişkin 87 Sayılı Sözleşme 3. Örgütlenme ve Toplu Pazarlık Hakkı İlkelerinin Uygulanmasına İlişkin 98 Sayılı Sözleşme 4. İsteğe Bağlı Uzlaştırma ve Hakeme İlişkin 92 Sayılı Tavsiye Karan 5. Sendikal Haklar ve Bu Hakların Kişi Haklan ile İlişkisi Hakkında Uluslararası Çalışma Konferansı Karan 6. Uluslararası Çalışma Örgütü Denetim Organlan ve Grev Hakkı D. AMERİKAN BELGELERİ............................................ E. AVRUPA KONSEYİ BELGELERİ ............................. 1. Genel Olarak 2. Avrupa İnsan Haklan Sözleşmesi 3. Avrupa Sosyal Haklar Sözleşmesi F. AVRUPA TOPLULUĞU BELGELERİ 1.Genel Olarak 2. Çalışanların Temel Sosyal Haklan Topluluk Şartı II. İŞ MÜCADELESİ ÖZGÜRLÜĞÜNÜN ULUSAL TEMELLERİ (ULUSAL HUKUKTA DÜZENLENMESİ) ............................. A. GENEL OLARAK .......................................................... B. ANAYASAYLA DÜZENLENME l. Mukayeseli Hukukta a. Grev Hakkı aa. Fransa bb. İtalya cc. İngiltere dd. İsviçre ee.ABD .......................... ff.. İsveç gg. Japonya...................... hh. Meksika ıı Almanya b. Lokavt Hakkı 2. Türk Hukukunda a. Grev Hakkı b. Lokavt Hakkı c. Türk Hukukunda Anayasal Tanımanın Sonuçlan C. YASAYLA DÜZENLEME 1. Mukayeseli Hukukta a. Grev Hakkı aa. Fransa bb. İtalya cc. İngiltere dd. İsviçre ee.ABD..................................................... ff. İsveç gg. Japonya hh. Meksika ıı. Almanya b. Lokavt Hakkı 2. Türk Hukukunda ............................................. İKİNCİ KISIM İŞ MÜCADELESİ ÖZGÜRLÜĞÜNÜN SINIRLANMASI BİRİNCİ BÖLÜM SINIRLAMA KAVRAMI, SINIRLAMANIN GEREKLİLİĞİ VE 1982 ANAYASASININ İŞ MÜCADELESİ ÖZGÜRLÜĞÜNÜ SINIRLAMA SİSTEMİ I. SINIRLAMA KAVRAMI........................................................ II.. SINIRLAMANIN GEREKLİLİĞİ .............................................. III.. 1982 ANAYASASININ İŞ MÜCADELESİ ÖZGÜRLÜĞÜNÜ SINIRLAMA SİSTEMİ ................................. A. GENEL OLARAK ............................................................... B. GENEL SINIRLAMA NEDENLERİ ....................................... C. ÖZEL SINIRLAMA NEDENLERİ D. ÖZGÜRLÜKLERİN KÖTÜYE KULLANILAMAMASI E. OLAĞANÜSTÜ HAL REJİMLERİNDE ÖZGÜRLÜKLERİN SINIRLANDIRILMASI F. 1982 ANAYASASININ 65.MADDESİNE GÖRE İŞ MÜCADELE; ÖZGÜRLÜĞÜNÜN SINIRLANAMAMASI G. SINIRLAMANIN SINIRLARI........................................... 1. Sınırlamanın Kanunla Yapılması 2. Demokratik Toplum Düzenine Uygunluk 3. Ölçülülük İlkesi İKİNCİ BÖLÜM İŞ MÜCADELESİ ÖZGÜRLÜĞÜNÜN DOĞRUDAN (MÜDAHALESİZ) SINIRLANMASI I. İŞ MÜCADELESİ ÖZGÜRLÜĞÜNÜN AMAÇ YÖNÜNDEN SINIRLANMASI .................................................. A. GENEL OLARAK ................................................................ B. MESLEKİ AMAÇ GÜDEN İŞ MÜCADELELERİ 1. Mukayeseli Hukuk Bakımından 2. Türk Hukuku kakımından C. MESLEKİ AMAÇ GÜTMEYEN İŞ MÜCADELELERİ 1.Siyasi Amaçlı İş Mücadeleleri a. Kamu Otoritesini Değiştirmeyi Amaçlayan İş Mücadeleleri b. Kamu Otoritesini Mesleki Durumlarıyla İlgili Olmayan Konularda Yönlendirmeyi Amaçlayan İş Mücadeleleri c. Kamu Otoritesini Mesleki Durumlarıyla İlgili Konularda Yönlendirmeyi Amaçlayan İş Mücadeleleri d. Kamu Otoritesini Bir Toplu İş Uyuşmazlığındaki Taleplerle veya Bir Toplu İş Sözleşmesindeki Hükümlerle İlgi Konularda Yönlendirmeyi Amaçlayan İş Mücadeleleri e. Siyasi Amaçlı İş Mücadelelerinin Mukayeseli Hukuk Bakımından Değerlendirilmesi f. Siyasi Amaçlı İş Mücadelelerinin Türk Hukuku Bakımından Değerlendirilmesi 2. Dayanışma Amacıyla Yapılan İş Mücadeleleri a. Dayanışma Amaçlı İş Mücadelelerinin Mukayeseli Hukuk Bakımından Değerlendirilmesi b. Dayanışma Amaçlı İş Mücadelelerinin Türk Hukuku Bakımından Değerlendirilmesi II. İŞ MÜCADELESİ ÖZGÜRLÜĞÜNÜN ARAÇ YÖNÜNDEN SINIRLANMASI .......................................... A. GENEL OLARAK ............................................................ B. İŞÇİLERİN İŞ MÜCADELESİ ARAÇLARI ...................... 1.Grev ........................................................................... a. Grevin Tanımı b. Grevin Türleri aa. Yasada Yer Alan Grev Türleri bb. Yasada Yer Almayan Grev Türleri aaa. Sendika Grevi bbb. Vahşi Grev ccc. Saldın Grevi ddd. Savunma (Korunma) Grevi eee. Tam Grev/Bölümsel (Kısmi) Grev- Ağırlık Noktalı Grev of. Birbirini İzleyen Grevler ggg. Gösteri Grevi hhh. Uyan (İhtar) Grevi m. Oturma Grevi 2. Grev Benzeri İş Mücadelesi Araçları a. İşi Yavaşlatma b. Verimi Düşürme c. İşyeri İşgali d. Toplu Vizite Eylemleri e. Diğer Direnişler f. Türk Hukukunda Grev Benzeri Eylemlerin Hukuka Aykınlığı C. İŞVERENLERİN İŞ MÜCADELESİ ARAÇLARI 1. Lokavt a. Lokavtın Tanımı b. Lokavtın Türleri ; aa. Yasada Yer Alan Lokavt Türleri bb. Yasada Yer Almayan Lokavt Türleri aaa. Tam Lokavt/Bölümsel Lokavt-Ağırlık Noktalı Lokavt bbb. Saldın Lokavtı/Savunma Lokavtı 2. Lokavt Benzeri İş Mücadelesi Araçları a. İşyerini Kapatma b. Toplu İşçi Çıkarma D. İŞÇİ VE İŞVERENLERİN MÜŞTEREK İŞ MÜCADELESİ ARACI: BOYKOT III. İŞ MÜCADELESİNİN YAPILAN İŞ İTİBARİYLE SINIRLAN (İŞ MÜCADELESİNİN YASAKLANDIĞI İŞLER) A. GENEL OLARAK .......................................................... B. İŞ MÜCADELESİNİN YASAKLANDIĞI İŞLER 1. Can ve Mal Kurtarma İşleri 2. Cenaze ve Tekfin İşleri 3. Su, elektrik, havagazı, termik santrallarını besleyen linyit üretimi, tabii gaz ve petrol sondajı, üretimi, tasfiyesi, dağıtımı, üretimi nafta veya tabii gazdan başlayan petrokimya işleri 4. Banka ve Noterlik Hizmetleri 5. Kamu kuruluşlarınca yürütülen itfaiye, şehir içi deniz, kara ve demiryolu ve diğer raylı toplu ulaştırma hizmetleri C. DEĞERLENDİRME . IV. İŞ MÜCADELESİNİN YER İTİBARİYLE SINIRLANMASI (İŞ MÜCADELESİNİN YASAKLANDIĞI YERLER ) A. GENEL OLARAK B. İŞ MÜCADELESİNİN YASAKLANDIĞI YERLER 1. Sağlıkla İlgili İşyerleri 2. Eğitim ve Öğretim Kurumlan, Çocuk Bakım Yerleri ve Huzurevleri 3. Mezarlıklar 4. Askeri Makamlarca Doğrudan İşletilen İşyerleri C. DEĞERLENDİRME V. İŞ MÜCADELESİ ÖZGÜRLÜĞÜNÜN GEÇİCİ OLARAK SINIRLANMASI ........................... A. GENEL OLARAK .................................... B. GEÇİCİ SINIRLAMA NEDENLERİ 1. Savaş Halı 2. Genel veya Kısmi Seferberlik Hali 3. Ulaştırma Araçlarının Seyir Hali VI. DİĞER İŞ MÜCADELESİ YASAKLARI A. GENEL OLARAK ........................... B. İŞ MÜCADELESİNİ YASAKLAYICI DEĞİŞİK MEVZUAT HÜKÜMLERİ................................................... 1. 657 Sayılı Devlet Memurları Kanunu 2. 3218 Sayılı Serbest Bölgeler Kanunu 3. 3308 Sayılı Çıraklık ve Meslek Eğitimi Kanunu 4. 1211 Sayılı Türkiye Cumhuriyeti Merkez Bankası Kanunu 5. 2499 Sayılı Sermaye Piyasası Kanunu 6. 3634 Sayılı Milli Müdafaa Mükellefiyeti Kanunu 7. 399 Sayılı Kamu İktisadi Teşebbüsleri Personel Rejiminin Düzenlenmesi ve 233 Sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin Bazı Maddelerinin Yürürlükten Kaldırılmasına Dair Kanun Hükmünde Kararname 8. 87/11945 Sayılı Türk Silahlı Kuvvetleri İhtiyaç Fazlası Yükümlülerin Askerlik Görevlerini Yerine Getirme Esaslarına Dair Bakanlar Kurulu Karan ÜÇÜNCÜ BÖLÜM İŞ MÜCADELESİ ÖZGÜRLÜĞÜNÜN DOLAYLI (MÜDAHALE YOLUYLA) SINIRLANMASI I. GENEL OLARAK.... II. İŞ MÜCADELESİ ÖZGÜRLÜĞÜNÜN YÖNETSEL KARARLA SINIRLANMASI A. MUKAYESELİ HUKUKLA İŞ MÜCADELESİ ÖZGÜRLÜĞÜNÜN YÖNETSEL KARARLA SINIRLANMASI 1.ABD ......................................................................... .. 2. İngiltere 3. Fransa 4. Japonya 5. Almanya B. TÜRK HUKUKUNDA İŞ MÜCADELESİ ÖZGÜRLÜĞÜNÜN YÖNETSEL KARARLA SINIRLANMASI.............................. 1. Felaket Hallerinde Bakanlar Kurulunun Grev ve Lokavtı Yasaklaması 2. Bakanlar Kurulunun Grev ve Lokavtı Ertelemesi a. Genel Olarak b. Erteleme Karan Vermeye Yetkili Organ c. Erteleme Konusu d. Erteleme Nedenleri aa. Genel Sağlık bb. Milli Güvenlik aaa. Mevzuatta Yapılan Tanımlar bbb. Yargı Kararlarında Yapılan Tanımlar ccc. Doktrinde Yapılan Tanımlar e. Erteleme Süresi f. Ertelemenin Yürürlüğe Girmesi g. Erteleme Kararının Yargısal Denetimi aa. Yürütmeyi Durdurma Karan bb. Erteleme Kararının İncelenmesi h. Ertelemenin Grev ve Lokavtları Ortadan Kaldırması ı. Değerlendirme aa. Erteleme Nedenlerinin Yorumlanmasındaki Güçlük bb. Yargısal Denetimin Güçlüğü cc. Grev ve Lokavt Hakkının Ortadan Kaldırılması 3. Sıkıyönetim Süresince Sıkıyönetim Komutanının Grev ve Lokavtı Yasaklaması 4. Olağanüstü Hallerde Grev ve Lokavtın Yasaklanması a. Tabii Afet ve Tehlikeli Salgın Hastalıklar Nedeniyle Olağanüstü Hal İlanında b. Ağır Ekonomik Bunalım Nedeniyle Olağanüstü Hal İlanında c. Şiddet Olaylarının Yaygınlaşması Nedeniyle Olağanüstü Hal İlanında d. Değerlendirmea 5. Olağanüstü Hal Bölge Valisinin Grev ve Lokavtı Yasaklaması III. İŞ MÜCADELESİ ÖZGÜRLÜĞÜNÜN YARGISAL KARARLA SINIRLANMASI (MAHKEME KARARI İLE GREV VE LOKAVTIN DURDURULMASI) .............................. A. GENEL OLARAK ............................................................. B. GREV VE LOKAVTIN KÖTÜYE KULLANILDIĞI DURUMLARDA DURDURULMASI................................ 1. Durdurmaya Konu Grev ve Lokavtlar 2. Yetkili Mahkeme 3. Durdurma İsteminde Bulunabilecekler 4. Durdurma Nedenleri a. Türk Hukukunda Hakkın Kötüye Kullanılması Teorisinin Grev ve Lokavt Haklarına Uygulanması aa. Genel Olarak Hakkın Kötüye Kullanılması aaa. Bir Hakkın Varlığı bbb. Hakkın Dürüstlük Kuralına Aykırı Biçimde Kullanılması ccc. Hakkın Kötüye Kullanılmasından Zarar Doğması bb. Grev ve Lokavt Hakkının Kötüye Kullanılması b. İyiniyet Kuralının Toplum Zararı ve Milli Servetin Tahribi Nedenleriyle Birlikte Değerlendirilmesi c. Lokavtın Kötüye Kullanılmasının Özel Hali: İşyerini Temelli Kapalı Tutma Amacı 5. Durdurma Kararının Verilmesi 6. Değerlendirme C. GREV VE LOKAVTIN İHTİYATİ TEDBİR KARARIYLA DURDURULMASI ............................................................ IV- İŞÇİLERİN İŞ MÜCADELESİ ÖZGÜRLÜĞÜNE MÜDAHALESİ... A. GENEL OLARAK .............................. B. GREV OYLAMASI....................... 1.Mukayeseli Hukukta Grev Oylaması 2. Türk Hukukunda Grev Oylaması a. Grev Oylamasının Koşullan aa. Yasal Bir Grev Kararının Varlığı bb. İşçilerin Dörtte Birinin((1/4) Yazılı İstemi b. Grev Oylamasının Kapsamı c. Grev Oylamasının Yapılması d. Grev Oylamasının Sonucu e. Grev Oylaması Sonucuna İtiraz aa. İtiraz Süresi ve Nedenleri cc. Oylamanın iptal edilmesi f. Grev Oylamasının Lokavta Etkisi g. Değerlendirme aa. Grev Oylamasının Toplu Sözleşme ve Grev Hakkının Özüne Dokunduğu İddiası bb. Grev Oylamasının İşçi Sendikasını Devreden Çıkarttığı İddiası cc. Grev Oylamasının Grev Kararından Önce Yapılmasının Yerinde Olacağı İddiası dd. Grev Oylamasına Katılacak İşçilerle İlgili İddialar SONUÇ ................................................................. YARARLANILAN KAYNAKLAR ........................................ U-MAKALELER VE DİĞER KAYNAKLAR  |
