Yurttaşlık Bilinci

Kitap : Yurttaşlık Bilinci

Yazar : * Mustafa Gündüz * Ferhat Gündüz

Dil : Türkçe

Bölüm : Sosyal Politika

Yayın Yeri : Ankara

ISBN : 975-6956-75-5

Yayın Tarihi : Eylül 2002

Yayıncı : Anı Yayıncılık

Kitap No : 2583

İÇİNDEKİLER


İÇİNDEKİLER
ÖNSÖZ / 6
I. YURTTAŞLIK / l
A. YURTTAŞLIĞI YENİDEN GÜNDEME GETİREN GELİŞMELER / 3
B. ANTİK YUNAN-KENT DEVLETİ YURTTAŞLIK İDEALİ/ 10
C MODERN YURTTAŞLIK İDEALİ / 14
1. Yurttaşlık ile İlgili Temel Kuramsal Yaklaşımlar / 16
2. Modern Yurttaşlığın özellikleri / 23
3. Modern-Demokratik Yurttaşlık İdeali / 28 a. Hannah A'rendt'in Anlayışı / 28 b. Chantal Mouffe'un Anlayışı / 32 c. Benjarnin Barber'ın Anlayışı / 33
1) Yurttaşlığın Temelleri / 33
2) Yurttaşlık Bağının Karakteri ve Niteliği / 35
3) Yurttaşlığın Hudutları / 37
D. TÜRKİYE YURTTAŞLIK İDEALi/ 41 II. DEVLET / 57
A. DEVLETİN KÖKENİ VE ORTAYA ÇIKIŞI / 58
B. DEVLET KAVRAMI VE DEVLETİN TANIMI / 63
1. Devlete Klasik Yaklaşımlar / 63 a. Liberalizm / 63
b. Marksizm / 64 c. Realizm / 66
2. Devlete Yeni Bir Teorik Yaklaşım: Michael Mann / 6
3. Devletin Tanımlanma Sorunu / 68
C. DEVLETİN VARLIK KOŞULU /70
1. Devletin İnsan öğesi / 70
2. Devletin Ülkesi / 71
3. Devlet Gücü / 72

D. DEVLET BİÇİMLERİ / 72
1. örgütlenme Yapılarına Göre Devletler / 73
a. Tekli Devletler / 73 ' b. Karma Devletler / 74
2. Egemenliğin Kaynağına Göre Devletler / 75 a. Monarşiler / 75 b. Cumhuriyetler / 76
E. ÇAĞDAŞ DEVLETLERİN VE TÜRKİYE'NİN GÜNÜMÜZDEKİ DURUMU / 76
1. Çağdaş Devletlerin Reform Çabalan / 77
a. Fransa'da Devlet Reformu / 78 b. İngiltere'de Kamu Yönetimi Reformu / 80 c. A. B. D'de Kamu Reformu / 82 d. Almanya'da Kamu Reformu / 82 e. İtalya'da Kamu Reformu / 83 f. Türkiye'de Kamu Reformu / 84
2. Türkiye'den Beklenen Gelişmeler ve Sorunlar / 85III. DEMOKRASİ / 89
A. DEMOKRASİYİ TANIMLAMA OLANAĞI / 90
1. Demokrasi Nedir? / 91
2. Demokrasinin Uygulanma Biçimleri / 92 a. Doğrudan Demokrasi / 92 b. Temsili Demokrasi / 93 c. Yan Doğrudan Demokrasi / 93
3. Demokrasiyi Uygulama Biçimlerinin Sorunları / 94
B. DEMOKRASİ TÜRLERİ / 96
1. Çoğulcu Demokrasi / 96
a. Çoğulcu Demokrasinin Doğuşu, özellikleri, Temel
İlkeler ve Bazı Gelişmeler / 97 b. Çoğulcu Demokrasinin Uygulandığı Rejimler / 98
2. Marksist Demokrasi / 102
a. Sosyalizm, Marksist Demokrasinin özellikleri ve
Çöküşü / 102 b. Marksist Devlet Sistemleri / 104
3. Faşizm / 107
C. DEMOKRASİNİN TEMEL İLKELERİ / 108
1. Egemenliğin Kullanılması / 108
a. Ulusal Egemenlik İlkesi / 109
b. Halk Egemenliği İlkesi / 110
c. Egemenlik İlkesinin Uygulanma Sorunu / 111
2. Güçler Ayrımı / 111
3. Siyasal Partiler / 113 .
a. Siyasal Partilerin özellikleri / 114
b. Siyasal Parti Sistemleri / 115
c. Siyasal Partilerin Görevleri / 115
4. Seçimler / 116
a. Oy Hakkına İlişkin İlkeler / 116 b. Oy Verme Yöntemleri / 117 c. Nispi Temsil Sistemleri / 117 d. Karma Sistemler / 118
5. Kamu Özgürlükleri / 118D. ÇAĞDAŞ DÜNYADA GÜÇLÜ DEMOKRASİ VE
GÜÇLÜ DEMOKRASİNİN KURUMSALLAŞMASI / 119
1. Güçlü Demokrasi: Bir Yaşama Biçimi Olarak Siyaset / 120 a. Siyasetin Koşulları ve Güçlü Demokrasi / 121 b. Demokrasi Biçimleri ve Güçlü Demokrasi / 125
2. Güçlü Demokrasinin Kurumsallaştırılması / 129 a. Güçlü Demokratik Tartışmanın
Kurumsallaştırılması / 131 b. Güçlü Demokratik Karar Vermenin
Kurumsallaştırılması / 134 c. Güçlü Demokratik Eylemin
Kurumsallaştırılması / 135
IV. İNSAN HAKLARI / 139
A. GENEL GİRİŞ: BAZI SORUNLAR / 140
1. İnsan Haklarının Semantiği / 140
2. İnsan Haklan Sorunsalı / 142
3. İnsan Haklan Politikası: Hak Talebi ve Hakların Örgütlenmesi / 144
4. İnsan Haklarının Temelleri / 145
5. Temel Haklann Evrenselliği / 147
6. İnsan Hakları Kuramı / 149
a. İnsan Haklarının Niteliği / 150
b. İnsan Haklanın Kaynağı / 151
c. İnsan Haklarının Sınıflandırılması / 153
B. TEMEL HAK VE ÖZGÜRLÜKLER / 155
1. Kişinin Haklan ve Özgürlükleri / 155 a. Kişi Dokunulmazlığı / 155 b. Zorla Çalıştırma Yasağı / 156 c. Kişi özgürlüğü ve Güvenliği / 156 d. özel Hayatin Gizliliği ve Korunması / 156e. Yerleşme ve Seyahat özgürlüğü / 158
f. Din ve Vicdan özgürlüğü / 158
g. Düşünce ve Düşünceyi Açıklama ve Yayma
özgürlüğü / 158
h. Bilim ve Sanat Özgürlüğü / 160 i. Dernek, Toplantı ve Gösteri Yürüyüşü / 161 j. Mülkiyet Hakkı / 161 k. Temel Hak ve Özgürlüklerin Korunması / 161
2. Sosyal ve Ekonomik Haklar ve Özgürlükler / 162 a. Ailenin Korunması / 162 b. Eğitim ve öğrenim Hakkı / 163 c. Kamu Yaran / 164 d. Çalışma ile İlgili Haklar / 165 e. Sağlık Hizmetleri ve Çevrenin Korunması / 167 f. Gençliğin, Sporcunun ve Sanatçının
Korunması / 167 g. Sosyal Güvenlik Haklan / 169 h. Sosyal ve Ekonomik Hakların Sınırı / 169
3. Siyasal Haklar ve Özgürlükler / 169
C. İNSAN HAKLARININ KORUNMASI / 170
1. İnsan Haklarının Uluslararası Düzeyde Korunması / 171 a. İnsan Haklarının Birleşmiş Milletler Düzeyinde
Korunması / 171 b. İnsan Haklarının Avrupa Konseyi Düzeyinde
Korunması / 172
2. Avrupa İnsan Haklan Sözleşmesi / 174
a. Sözleşmenin Kapsamı, özellikleri ve Organları/174 b. Mahkemeye Başvurma / 176
3. İnsan Haklarının Ulusal Düzeyde Korunması / 176 a. Yasama İşlevine Karşı Koruma / 177 b. Yürütme İşlevine Karşı Koruma / 179 c. Yargısal Koruma / 179V. TEMEL TOPLUMSAL KURUMLAR / 181
A. AİLE/ 187
1. Ailenin Tanımı / 187
2. Ailenin Türleri / 188
3. Ailenin İşlevleri / 189
4. Aile Kurumuna Teorik Yaklaşımlar / 189
5. Evlilik Biçimleri / 190
6. Boşanma / 191
7. Türk Toplumunda Aile / 192
B. EKONOMi / 193
1. Üretim / 194
2. İşbölümü / 195
3. Değişim / 196
4. Mülkiyet / 196
5. Tüketim / 197
6. Ekonomik Davranışlar / 198
C. SİYASET / 199
1. Güç / 199
2. Otorite / 200
3. İdare Eden ve Kuralları Koyanlar / 201
4. Devlet / 202
5. Hükümet / 202
6. Bürokrasi / 203
7. Seçim ve Demokrasi / 206
8. Çıkar ve Baskı Grupları / 207D. EĞİTİM
1. Eğitimin Tanımı / 208
2. Eğitimin Türleri / 209
3. Eğitimin İşlevleri / 211
4. Eğitime Sosyolojik Bakış Açılan / 212
5. Dünya Eğitim Sistemindeki Eğilimler / 215
E. DİN / 217
1. Dinin Tanımı / 217
2. Dinin Temel öğeleri / 218
3. Dinlerin Sınıflandırılması / 219
4. Dinin İşlevleri / 221
5. Laiklik / 222
VI. TÜRKİYE CUMHURİYETİ DEVLETİ / 227
A. TÜRKİYE CUMHURİYETİNDEN ÖNCEKİ DÖNEMDE TÜRK DEVLET SİSTEMİ / 230
1. İlk Türk Devleti Selçuklularda Devlet Sistemi / 230
2. Osmanlılarda Devlet Sistemi / 231
3. Kurtuluş Savaşı Dönemi ve Türkiye Büyük Millet Meclisi / 233
B. TÜRKİYE CUMHURİYETİ DÖNEMİ TÜRK DEVLET SİSTEMİ / 233
C 1982 ANAYASASINA GÖRE TÜRKİYE CUMHURİYETİ DEVLET SİSTEMİ / 235
1. Anayasanın Temel İlkeleri ve Devletin Nitelikleri / 236 a. Atatürk Milliyetçiliği / 237 b. Demokratik Devlet / 237 c. Laik Devlet / 238 d. Sosyal Devlet İlkesi / 239 e. Hukuk Devleti / 239f. İnsan Haklarına Saygılı Devlet / 239
2. Yasama / 241 a. Meclis Üyelerinin Seçimi / 242 b. Milletvekillerinin Hukuksal Durumu / 243 c. Meclisin Çalışma Düzeni / 244 d. Meclisin Görev ve Yetkileri / 245
3. Yürütme / 246
a. Cumhurbaşkanı / 247
b. Bakanlar Kurulu / 249
c. Yürütmenin Düzenleme Yetkisi / 252
d. Sivil İktidar ve Askeri Otorite İlişkileri / 253
4. Yargı / 254
a. Mahkemelerin Bağımsızlığı ve Yargıç
Güvencesi/254
b. Hakimler ve Savcılar Yüksek Kurulu / 255 c. Yargı Düzeni ve Yüksek Mahkemeler /256
EK: İNSAN HAKLARI AVRUPA SÖZLEŞMESİ / 261
KAYNAKÇA / 294